Azalen mamia
- “Gizakiaren gauzarik sakonena azala da” idatzi zuen Paul Valéry-k La Pleiaden. Azalak Argiaren gauzarik sakonena direla ezin esan, baina astekari honen 90 urteko ibilbidean sakontzen laguntzen du mamiaren bilgarriari erreparatzeak.
60ko hamarkadan bi aldizkarien oinordekoa berpiztu zenean, Zeruko Argiaren azalek egunkari itxura zuten: bizpahiru titular, zuri-beltzezko argazkiren bat, eta testu mordoa. 1975ean Franco hil zenean, astekariak formatu hori zuen oraindik; berri pozgarria hemerotekan bilatzen duenak, ziur aski titular deigarria aurkitzea espero du Zeruko Argiaren azalean, baina kosta egingo zaio berria zein aletan agertu zen topatzea. 1975eko azaroaren 30eko alearen izenburu nagusiak halaxe zioen: Oriako Alegitik dator notizia… Industria dela baserrian jarria. Alboan, koadro batean sartuta Juan Carlos Errege izenburuko testua zegoen eta han ematen zen diktadorearen heriotzaren berri. Ez alferrik, urte asko ziren Zeruko Argiako kazetariak zentsuraren aurka borrokan zebiltzala, eta zuhurtzia ederki ikasi zuten.
Handik gutxira, 1976ko urtarrilean, magazin itxura hartu zuen astekariak, eta azala kolorez, argazkiz eta irudiz bete zen. Lehen ale horretan bertan, pil-pilako gaiak aztertzeko asmoa agerian utzi zuen, azalera Lemoizko zentral nuklearraren airetiko argazkia ekarriz. Urte hartako irailean, ikurrinak azal osoa hartu zuen, legeztatua izan baino lehen. Keinua garrantzitsua izan arren, keinua baino ez zen, Hau ere bai, hau bakarrik ez titularrak argi utzi zuenez; azaleko kontuetan geratu gabe, mamiraino iristen saiatzeko garaiak ziren.
Garai gogorrak ziren Zeruko Argiarentzat. Giza baliabide urriak eta baliabide ekonomiko are urriagoak nagusi izanik ere, luxuzko azalak eskaini ahal izan zizkien irakurleei, besteak beste, Bixente Ameztoi margolariaren eskutik.
1980. urtean azalak ohiko elementu bat galdu zuen, “Zeruko” hitza, eta gaur oraindik, aldatuta bada ere, irauten duen beste elementu bat irabazi, bonbillaren irudia. Berriro ere ekonomiak estuturik, sarri bi koloretako azal soilak argitaratu behar izan zituzten, baina horrek ez du esan nahi garai hartako ale bikainik ez dagoenik, larritasunak irudimena lanean jartzera behartzen baitu.
Azken hamarkadatan teknologia berriak ipini ditu lanean Argiako azalak, baina betiko aukerei uko egin gabe. 2.000. alearen azala egiteko, esate baterako, hainbeste urtetan Zeruko Argia ilustratu zuen Antton Olariagaren eskua baliatu zuen.
Alde gaziak Rikardo Arregiren argazkia du eta beheko testuak agur esaten dio kazetari andoaindar hil berriari. Rikardo Arregik ordura arte Herriak eta gizonak izeneko nazioarteko atala idazten zuen astero-astero Zeruko Argian.
Baina, koloretako argazkiaren albo batean, hasi berri zen urtea Euskal Kazetaritzaren Urtea ere izango zela iragarri zen.
Trantsizio bete-betean, Zeruko Argiako azal askok gai politikoak askatasunez azaldu zituzten, zentsura garaietako zuhurtzia alde batera utzita.
Zenbaki borobila are gehiago borobiltzeko, azaleko irudia Antton Olariagak egin zuen. Olariagaren eskua 2.000 ale horietako askotan antzematen da, usurbildarra 60ko hamarkadan hasi baitzen Zeruko Argian kolaboratzen, aldizkaria berriro argitaratzen hasi eta berehala.
1986ko maiatzak 18
1955eko otsailla
- Zer moduz tia Maria?
- Anitx onki eta zu?
- Ba dia beste uskaldunik Urzainki’n?
- Ez, ez ni solo keben. Guziak il dra, guziak. Anitx urte igar dutut uskaraz ele-erran bage, elik ez.
- Zu kain onki ekusten alegratan naz, tia Maria.
- Eskerrak anitx eta berriz xin artio.
Jose Estornes Lasa
1967ko urtarrillak 29
Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]
Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .
2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.
Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]
“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]
Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.
Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.
Loiolako kuartelen afera ez dago bere onenean. Espainiako Defentsa Ministerioak eta Donostiako Udalak akordioa “aldi baterako” etetea erabaki zuten joan den astean, hilaren 18a baino lehenago ezin izango zutelako gauzatu, eta hori delako, hain zuzen, salerosketa... [+]
Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]
AEBetako auzitegi federal batek ebatzi duenez, Googlek legez kanpoko jarduerak egiten ditu Interneteko bilaketetan monopolio-posizioari eusteko.
Protestak uztailaren 29an Southport-en izandako erailketen ondorioz piztu ziren, hilketa leporatu dioten gazteaz informazio faltsua zabaldu ondoren. Erresuma Batuko lehen ministro Keir Starmer-ek “krimen antolatua” izan dela salatu du, eta atxilotutakoek... [+]
Nafarroako ipar-ekialdeko egoera larriari aurre egiteko Pirinioaldeko Mahaia sortu zuten zonaldeko hainbat gizarte eragilek eta erakundek. Nafarroako Gobernuaren utzikeria salatu dute bertako biztanleek. Aurizko alkate Unai Irigaraik eman dizkigu xehetasunak Guardasola saioan.
Udatiar gutxiago zenbatu dira uztailean Iparraldean. Departamenduko Turismo Agentziak egunean 200.000 bisitari zenbatu ditu, usaian 240.000 direlarik. Turista guttiago bai, baina aberatsagoak ere bai.