Txoriak eta lehoiak

Garbiñe Ubeda Goikoetxea
Dani Blanco
Saihestezina zait Mikel Laboaren aipamena. Heriotza osteko laudorio sentituen ondoan, eta musikari, idazle eta adiskideek eskainitako omenaldi beroen atzetik, betidanik izan diodan goresmen zintzoaren aitortza egin nahiko nioke nik, apaltasunetik, musikazale besterik ez naizen aldetik. Eta baita esker ona adierazi ere, duela hamazortzi urte “punkaren aitona” zela esaten zitzaionean, etxeko ateak parez pare zabaldu eta batere gogoko ez zuena, hedabide baterako elkarrizketa, salbuespenez egiteko aukera eman zidalako.

Saihestezina zait, halaber, garai hartan, belaunaldien arteko etena agerikoa eta lotsagabea zenean, ondorengoenganako eraiki ziren zubiak aipatzea; Xabier Montoiaren bitartekaritza medio, indarrez zetozen talde berriek egin zizkioten keinuak nabarmentzea eta, bereziki, Fermin Muguruza orain hilabete eskas elkarrizketatu dudan beste fenomenoarekiko loturak espazio honetara ekartzea.

Parekotasunetatik hasita, abestien dekonstrukzioa egin zuen Laboak. Funts hori bera du, justuki, Dub musikak, Fermin Muguruzak jarraitzen duen moldeak, elkarrizketan bertan gogorarazi zidanez. Komunikazioa inkomunikazioa lan bikaina utzi zigun lehenak. Inkomunikazioa diskoan eta Komunikazioa erremixean, berriz, bigarrenak. Elkarrekin egin dituzten kolaborazioak ere arreta emateko modukoak izan dira: Dut taldearen Ireki ateak diskoan, esaterako, ahotsa ipini zuten biek Gazteluak kantuan.

Esan gabe doaz, Bertoldt Brecht-i biek ala biek egiten dizkioten erreferentziak; Gaueko aterbea izan zen Negu Gorriak-ek eskaini zigun lehen abestia, eta talde honen izena bera ere, aipatu berri dugun kantuaren zati batetik hartua da; Kortatuk osorik euskaraz plazaratutako lehen diskoa hartzen badugu, Laboak Ehun ginen abestiari eginiko ekarpena izan zen sonatuenetakoa; Azken Guda Dantza kontzertuan kaskamotz eta gandordunen artean ikusi genuen Marisol emaztearekin batera… “Mikel Laboa punka” zioen Patxa kolektiboak Baiona Ttipian banatu zuen pegata batek ere.

Orain arte egin zaizkion saritze eta omenaldi guztien artean, Xabier Montoiaren ekimenez plazaratutako Txerokee. Mikel Laboaren kantak (1990) txalotzen dut nik gogoz. Estilo, zapore, arrakasta desberdineko hamaika bertsioz eta Zumetaren irudiz osatutako LP hura, alegia. M-ak, Su ta Gar, Kiowak, Negu Gorriak, BAP, Karkaxa, Delirium Tremens, Tapia eta Leturia, Pottoka, Bukaera eta Katarainek, produkzioan parte hartu zuten gainerakoen antzean, batere sosik kobratu gabe biribildu zuten horixe bera. Txalotu, diot, lan sortzaile eta esperimentalaren errekonozimendua sasoi betean zenean, artean eskaintzeko asko zuenean egin zitzaiolako horrela, Laboari. Eta nola ez, ibilitakoaz gainera, oraindik jorratuko zuen bidea goraipatu nahi izan ziotelako talde hauek denek, elkar hartuta.

Krisia, langilearen egonezina edo prekarietatea eguneroko lelo eta halabeharrezko notizia bilakatzen ari diren honetan Ama hil zait abestia datorkit indartsu gogora. Atzera eta aurrera dabilkit gogoan, Mikel Laboaren doinutik Bukaera taldeak eginiko bertsio hardcorera saltoka, zurrunbilo amaigabean, gero eta zaratatsuago:

Nere ama hil zait / lanak itota / lanaren amoreagatik / hil zait / zertarako dan bizitza / jakitera iritsi gabe / Izeba ere hil da / era berdinean / hil da izeba...

Azkenak
1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude