Karrusaren bueltan

  • Abenduaren 6an estreinatu zuen Hiru Punttu taldeak Fauxto karrusa Anauzen. Hilaren 20an despeditu zen karrusa Larresoron, Domintxine, Miarritze eta Hazparnetik pasa eta gero. Antzezlan efimeroa zinez, Garazi alde horretan egosten den errealitate baten ispilu.
Fauxto
Donibane Garazitik Baigorrirako bidea hartu, Azkarate pasa eta hurrena Anauze dator. Ilunpean, Hargaineko sorgin zaharrak ilargiari keinuka ari zirenekoak dirudite bideaz bi aldeetako etxeek. Baina gaur ez dabil hego haizerik eta ilargiak apenas zulatzen dituen lainoak.

Anauzeko herriko gelan, epelean, afaltzen ari dira Hiru Punttukoak arratsaldeko seietan. Azpilkada entsalada, txorizoa, pastelak... Alboan ardi larruz erdi jantzita gazte koadrila. Ez, hauek ez dira aktoreak, inauterietako entsegua egin behar dute orain herrian zehar. Thierry Biskaryk (kalapitaria.blogspot), taldeko kapitaina bera, esplikazioak.

Hartan, sartu da Antton Luku, bi besoak trastez beteta. Lukuk idatzi eta zuzentzen du Fauxto karrusa. Karrusa, Garaziko euskalkian, tobera da, antzerki satiriko mota bat.

Afaltiarren artetik altxa eta badator Iñaki Etxeleku-Fauxto. Fauxto, ixaz, Goetheren Faustorengan inspiratua. Hark gaztetasunaren truke saldu bazion arima Mefistori, Fauxton on the wave, modaren puntaren puntan, egon nahiagatik kulturaren transmisioa nola galarazten den kontatzen da. Edo Iñaki Etxelekuren hitzetan, “jendeak, kulturan ari den eta aritu den jendeak, bizi duen konplexua. Erreferentziak kanpotik datoz, metropolietatik, dela Paris, Madril edo Amerika, eta beti frogatu nahi izate hori euskal kultura gai dela haien heinerat heltzeko”.

Zortzi eta erdietan da hitzordua eta ordu erdi lehenago hasi da jendea iristen, ezarian ezarian, baina etengabe: gazteak gehienak, guraso batzuk umeekin, adineko bakan batzuk. Eta atera begira, Antton Luku urdurituz doa. Haren kezka jende gehiegi etortzea da (!). Zer egin sobera gera daitezkeen ikusleekin?

Gelan oihal beltzez estalitako tramankulu bat, aktoreentzat eta haien trasteentzat gordeleku, eta aldamio bat, hau ere oihal beltzez estalia. Ez dago tauladarik, ez mikrofono eta soinu mahairik, ezta ikusleentzako aulkirik ere. Ertz batean kantina, garagardoa, arnoa eta jusak eskaintzen dituela. Etorri ahala jendeak hartzen du tokia, tragoa eskuan, osatzen dira taldetxoak tertulian... Antzokia ez baino herriko plaza dirudi honek, teilatupean egotea. Ikusleen artean –papera aldatuta beraz– Ander Lipus, azkenaldian Iparraldean sarri ibiltzen den aktore bizkaitarra.

Halako batean entzun da ozenki abisua, halako matrikulako autoa kentzeko edo... eta laster liskar itxura hartzen duen eztabaida; frantsesez mintzo den gizon txapeldun batek kontuak eskatzen dizkio Lukuri... Moskeoa ikusleen artean... Lukuk espontaneoa gainetik kendu du nolabait... eta Mañolo Espelleten eskusoinua lagun, aktoreak hasten dira desfilatzen ozta-ozta tokia eginez ikusleen erdian. Funtzioa ustekabean hasi da, errealitatearen eta antzerkiaren arteko mugak hautsita.

Sabino Aranak Larrinagako kartzelan gabonetan egin omen zuen afari pantagruelikoaren menuak zabaltzen du ikuskizuna –Jon Alonsoren testu bati keinua–. Gero etorriko dira Fauxtoren bi ttanttak –izebak–, eta haien elkarrizketak jarriko du jendea algaraka.
Hortik aurrera komizidadea nagusi, eztena zorrotz, baina lirikari eta eztitasunari ere tokia eginez, eta gogoetari. Aktoreek jokatu eta jolastu egiten dute, ikusleen konplizitatea bilatuz; gonbidatzen dituzte tragora edo pintxoak jatera, ateratzen dituzte dantzara eta manifara, beti ere karrusak iradokitzen duen mugimenduaren borobilean... Eta horrela bi ordu, etenik gabe, zalaparta batean.

Antton Lukuren kezkak bazuen arrazoia. Azkenean igandean beste emanaldi bat egin behar izan zuten Anauzen, larunbatean sartu ezinik geratutako ikusleentzat. Bi astetan erretzat joko dute Fauxto karrusa Hiru Punttukoek. Kulturaren transmisioan maixu-maistra, antzerki zaharretik edan eta... on the wave-ekoa atera zaie karrusa.

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude