Zibergauzak

Harkaitz Cano
Dani Blanco

Konturatuta egongo zarete aspaldian poliziak inor atxilotzen duenean gero eta gutxiago direla arma konfiskatuak. Garai batean, indar polizialek eraginkortasunez egindako lanaren erakusgarri eta atxilotutakoen arrisku mailaren ziurtagiritzat azaltzen ziren erakusmahai inprobisatuetan lerro-lerro paratutako munizio, fusil eta enparauak. Aspaldion, ordea, apenas. Atxilotuei harrapatutako materiala, informatikoa da nagusiki orain, kutsu ia komikoa izateraino, zenbaitetan. Hona, azken atxiloketetako bat narratzen zuen egunkari batetik jasotako hitzak: “Les fueron confiscados varios lápices informáticos…”; “se sabe que operan en cibercafés”.
 
Informazioa boterea deneko erran zaharra berrituko didazue. Arrazoia emango dizuet. Baina informazioa bakarrik ez, fikzioa ere bai. George Steinerrek, La idea de Europa liburuan, Europa definitu eta AEBekin kontrajartzeko orduan, kafetegietan tertulian aritzeko zaletasuna jotzen zuen kontinente zaharreko ezaugarrietako bat –hiriek oinez ibiltzeko ematen dituzten erraztasunak eta kaleei pentsalari handien izenak jartzeko ohitura ziren beste bi–, baina nago, orain aldatu egin dela franko kafea hartzeko Steinerrek aipatu molde hura: “Se sabe que operan en cibercafés”, Rubalcaba barne ministroaren hitzak biziki esanguratsuak dira, eta ziberkafe horiek dezente erabiltzen dituenetarikoa naizenez, halako ezinegona eragiten dit zeregin susmagarrien zerrendaren zabaltze eta mutazio honek. Nire golkorako “a veces, oigo voces” fantasmalaren pareko begitantzen zait “se sabe que operan en cibercafés” hori, mamuen mundu baterako ongietorria edo deiadar esoteriko xuxurlatua.
 
Norbait atzetik dabilkigunekoa –sasian dagoenaren amesgaiztoa–, fantasia bat izan ohi da egunotan idazlearentzat: irakurleen bila eta irrikaz gabiltzanez sarri, espia suerte bat garenez geroni, zelatatuak –irakurriak– izatea gustatuko litzaiguke, halaber. La vida de los otros filmean gertatzen zen legez, gure mezuak eta gure idatziak zelatatu ahala norbaitek guri irakurri eta entzundakoekin txostenak egiten dituela fantaseatzea gustatzen zaigu. Dibertitu egiten da idazlea, irudikatuz dagoeneko itzulia duela bere obra gaztelerara, zerbitzu sekretuetakoak egina diotela lan hori, eta bere poemak klabean idatzitako mezu kruzialak direlakoan, haiek deszifratu nahian ibiliko direla buru-belarri CNIko enkriptazio sailekoak.
 
Bai, bai… Ez gara atzo jaio, ohartu gara zibermunduan eta segapotoetan dagoela etorkizuna –segapotoen esku beti egon da, egia esan–. New York Timesek ere argitaratua du Obamaren haserrearen berri, Blackberrya kendu diotela eta: inperio serio bateko presidenteak ezin du esamesak eta e-mailak bidaltzen ibili. Hala ere, ordenagailu eramangarri bat bulegoan izango duen AEBetako lehen presidentea izatea lortu ei du –hago lasai, Barack: beti geratuko zaizkik ziberkafeak…–.
 
Interneten garapenari zor diogu baztertua ziruditen ezizen, heteronimo eta izaera destolestuen gorakada. Diario intimoak blogetan izan duen garapena ere ez da nolanahikoa izan, pudorearen desagerpena ere nolanahikoa izan ez den bezala. Badut lagun bat edo beste blog bihurtu eta fisikoki desagertu egin zaidana: “Ni zertan naizen jakinez gero, irakurri nire bloga”. Rimbauden “Ni bestea naiz” zaharkitua geratu da: ni hipertestua naiz, esango genuke orain.
 
Irakurle maite, zu ere ez zaitut jada paperjale ikusten. Badakit pantailan irakurtzen nauzula: “Se sabe que operan en cibercafés…”. Biba ba, ispilu itxuragabetzaileen galeriak.


Azkenak
Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


DeepSeek, geopolitikaren lubaki berria

Silicon Valleyko enpresa teknologiko handienei zaplazteko ederra eman die DeepSeek-ek. Adimen Artifizialeko chatbot txinatar merke eta berriak zalantzan jarri du AEBen nagusitasuna arlo horretan, eta erakutsi du ez dela milaka milioi diru behar modelo aurreratu eta efizienteak... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


Teknologia
Bilakaera kontzientea

Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.

Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]


Eguneraketa berriak daude