Ondo Patxi Lopez, baina tiradizo faltan oraindik

Patxi Lopez
Imanol Otegi / Argazki Press
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Bikain da Patxi Lopez euskaraz entzutea, eta gainera ez da lehen aldia... Lehen aldia da, ordea, berak eta bere alderdiak euskararen inguruan halako ekitaldi esanguratsua egiten dutena. Hori ere ona da euskararen prestigio eta garapenerako. Berdin da hori guztia hauteskunde giro betean gertatzen bada, horrek erakusten duelako amu gisa baliagarria dela Eusko Jaurlaritzako lehendakaritza lortu nahi duenarentzat. Hizkuntza gisa gutxitua bada ere, minoritarioa, esparru sinbolikoan funtsezkoa delako hegemoniarako.

PSEk ordea, oraindik ere badu sinesgarritasun arazorik euskaldunen –euskal hiztunen– munduan. Multzo zabal eta anitz horretan, PSEri Donostiako ekitaldiak baino askoz sinesgarritasun handiagoa ematen dio Ramon Etxezarreta, Denis Itxaso edo Jose Luis Elorza Euskadi Irratiko egunerokotasunean euskaraz normaltasunez entzutea.

Bere ekarpenak azpimarratzeko, PSEek sarri jotzen du Euskararen Legeari eman zion sostengura edota Ardanzaren koalizio gobernuetan hezkuntzan egindako politiketara. Eta horiek eta beste batzuk hor egonda ere, itxura eta pertzepzioen ikuspegitik bederen, alde egindakoak ez du oraindik aurka egindakoa gainditzen. PSOEko eta PSE-eko sektore zentralista askok egindakoek ez diote lagundu horretan, ez PSNk Nafarroan garatutako politika, ez Ermuko Foroko edo gisako taldeetako beren militante askoren jarrerak...

Baina irudi eta pertzepzioetan oinarritutako horiez gain, Euskara Askatasunez manifestuak iraingarriak eta biziki arriskutsuak diren baieztapen ugari ditu, titulutik bertatik abiatuta, euskararen garapenean orain arte egindakoak askatasunez egin izan ez balira moduan, eta inposaketa euskaltzale eta euskal komunitate zabal horretatik baletor moduan.

Agiriak zeharka iradokitzen du mundu zaharkitua dela euskararena eta modernotasuna ekartzera datozela sozialistak, eta aniztasuna, demokrazia, ikuspegi integratzailea, politizatu gabekoa, oinarri identitario eta historizistarik gabea, ez baztertzailea... Eta larriagoa dena, euskarazko kultura egiten dutenei prestigio demokratikoa ukatzen die. Tonu hori urruti dago iradokitzen den mezu ireki eta integratzailetik, eta nekez irabaz dezake jarraitzaile ugari euskarazko kultura eta gizarte esparruetan. Baina gizarte esparru aurrerakoiaren eremu zabalean arrantza egiteko balio diezaioke eta orain hori da garrantzitsuena. Balio duen moduan euskal kulturaren munduari diru-laguntzak ez direla jaitsiko adieraztea.

Hizkuntza borroka ez da fikzioa, hemen da. Hizkuntza pertsonaren komunikazio eta adierazpide nagusiena da, den guztia nagusiki tresna horrekin adierazten du eta horregatik da hain garrantzitsua eremu sinbolikoan ere.

Hori jakinda eta onartuta, ezin da pentsatu euskara bultzatzeko osagai bakar batzuk egon behar dutenik, eta zabaldu behar dena da bakoitzak topatu behar dituela bere euskaltzaletasuna bultzatzeko arrazoiak, izan hauek identitarioak, kulturalak edo, besterik gabe, historian gehienetan gertatzen den legez, pragmatikoak. Denak dira onargarriak eta ez dago bata bestearen gainean dagoen motibaziorik. Bitxia da Lopezen agirian nola egiten zaion erreferentzia ETA eta euskarari; ETAk bere helburuetan Euskal Herri euskalduna nahi izatea ez luke inor akonplejatu behar, are gutxiago euskaratik urrundu.

Agiri honek inposaketaren lekura, akordioa, askatasuna eta armonia ekarriko duela iradokitzen du. Baina ez da agiri honetan bakarrik, Hizkuntz Politikarako Sailburuordetzak bultzatuta, Euskararen Aholku Batzordeak eztabaidarako prestatu duen agirian ere giro zerutiar eta armoniatsu horri egiten zaio behin eta berriz erreferentzia.

Historian zehar hizkuntza batzuk desagertzen badira, hori da beste batzuek hartzen dutelako haien lekua, izan konkistaz edo sedukzioz. Hau da, hizkuntz borroka hor dago, harreman gatazkatsua da, haien hiztunen arteko harremanetan ere islatzen dena. Jakina hizkuntza garapena ahalik eta modu kontsentsuatuenean egin behar dela, bai hiztunen arteko arazo gutxiagorekin egingo delako eta baita eraginkorrago izango delako ere. Baina nola irabazi behar ditu euskarak esparru berriak lehia hori gabe? Errealitate printzipioan oinarrituta, gatazka izaerari uko egin gabe eta herritarren eskubideak, borondateak eta kontsentsu dosiak ahalik eta txukunen nahasiz.

Azkenak
Eskolako guraso taldean nola informatu euskara hutsean, erdaldunak haserretu gabe

"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra aurkitu dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.


2025-03-11 | Sustatu
Etorkisuneku 01 jardunaldia 14an, “etorkizunak pentsatzeko euskaratik”

Etorkisuneku 01 izenarekin jardunaldia egingo da martxoaren 14an, datorren ostiralean, Errenterian. Badalabek eta TEKS elkarteak antolatuta "hizkuntzari eta komunitateari lotutako iruditeria eta diskurtsoak berritzeko proposamen bat" izango omen da. Badalaben egoitzan... [+]


Hasi da Errigoraren udaberriko kanpaina

Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]


2025-03-11 | Gedar
Burlatako eta Errekaldeko gaztetxeen defentsan, indarrak batzera deitzen ari dira

Iruñerrian bat egin dute hainbat Gazte Asanbladak, Burlatako Gaztetxearen alde. Etxarriren desalojoa gelditzera deitzeko, bestalde, manifestazio bat antolatu dute Bilbon hilaren 28rako.


Hezkuntzaren merkantilizazioa eta noraezaren aurrean, HezkuntzArtea sortu da!

Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]


EAEko Osasun Saila mediku euskaldun bila

Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]


Martxan dago euskarazko film laburren Laburbira zirkuituaren 22. edizioa

35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.


Zilbor-hestea

Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.

Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]


Kaleratzeak Stop-ek PSE-EEri leporatu dio EAJren Etxebizitza Legea “puntuz puntu” betetzea

Plataformak "atzerapausotzat" hartu du Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri agendako sailburu Denis Itxasok berriki iragarri izana lurzoru urbanizagarrietako etxe babestuen proportzioa %75etik %60ra jaistea. Pradales agintera iritsi zenetik alokairu soziala eskatzen... [+]


Pintaketa faxistak egin dituzte Maulen aldarri feministen aurka

Martxoak 8an egindako pintaketak gainetik margotu dituzte ikur faxistekin Zuberoako hiriburuan. Horren aurrean elkarretaratzera deitu dute, astelehenean.


Haur eskoletan euskarazko ehun plaza gehiago eskainiko ditu Iruñeko Udalak hurrengo ikasturtean

Euskarazko eskaintza handitzeko akordioa erdietsi dute EH Bilduk, PSNk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak


2025-03-10 | Behe Banda
Kartoizko eta prezintuzko eskultura, ama, ni eta pailazo bat

Behe bandako zutabea bezain erlojuaren aurka prestatzen ditut mozorroak, korrika, aztoratuta, zalantzaz, erretxin, estropezuka eta sarri arrakasta ez erabatekoarekin; adibidez, zutabe hau eta biharko mozorroa. Oraindik ez dakit bietako zein bukatuko dudan lehenago. Baina... [+]


Alemaniako poliziak istiluak eragin ditu M8ko manifestazioan, Palestinaren aldeko mezuengatik

Berlinen martxoaren 8an izandako manifestazioa gogorki erreprimitu du Poliziak. Palestinaren aldeko aldarriak zeramatzaten manifestariek. Agintariek Alemanian arabierazko abestiak eta diskurtsoak debekatu dituzte manifestazioetan, "segurtasun publikoko" arrazoiak direla... [+]


Eguneraketa berriak daude