Errespetua eskolako ikasgai

  • Matematika, historia, euskara... Horiez gain, ezinbestekoa da haurrei ikastetxeetan errespetua edo elkartasuna bezalako balioak ere erakustea. Pil-pilean dagoen eztabaida da konpetentziena, eta eskola batzuk dagoeneko arlo emozionala lantzen duen Bizikidetza Planarekin ari dira jo eta ke. Horietako bat, aurtengo Kilometroak jaia antolatzeaz arduratuko den Irurako ikastola.
Bizikidetza
Argia
“Beste gauza asko ikastea garrantzitsua den bezala, arlo emozionala lantzeak ere badu bere garrantzia”, dio Marisa Alvarezek. Irurako ikastolako irakaslea da bera, eta zentro horretan egindako Bizikidetza Planean sorreratik aritu da. Iruran, ospatzear dagoen Kilometroak jaia izan da protagonista azken urtean, baina ikastolako kideek ez dute duela urte batzuk garatzen hasitako bizikidetza proiektua baztertu.

2004-2005 ikasturtean eskolako kideen arteko harremanak aztertu zituzten lehenengo aldiz. Hurrengo ikasturtean, 2005-2006an, Anoetako ikastolarekin elkarlanean Bizikidetza taldea sortu zuten. Orduz geroztik bi ikastolek batera garatu dute ikasleen artean errespetuzko giroa indartzea helburu duen proiektua. Aurreko ikasturtean 426 ikaslek hartu zuten parte egitasmo horretan, Anoetako ikastolako 286k eta Irurako 140k.

Bi ikastoletako azterketa burutu ondoren, argi ikusi zuten hiru eremu landu behar zituztela: irakasle eta familien arteko elkarlana, ikasleen arteko harremana, eta gelako enpatiaren eta diziplinaren arteko oreka.
Eguneroko harremanetarako ikasgaiak

Talde barruan elkarrekin harremanean egotea ezinbestekoa izanik, Bizikidetza lan taldeko kideei beharrezkoa iruditu zitzaien gizarte trebeziak lantzea. Hori izan zen aurreko ikasturtean ikasleek landutakoa, beti ere, adin ezberdinetarako jarduera desberdinak egokituz.

Bosgarren mailako ikasleek, esaterako, trebezia oinarrizkoenak landu zituzten aurreko ikasturtearen hasieran. Ingurukoak agurtzen, eskerrak ematen, barkamena eta gauzak mesedez eskatzen, eta gainerakoei pasatzen uzten ikasi zuten, adibidez. Eta egindako ariketen eredu dira ikastolako hormak: “Utzi pasatzen” dio gelako ate aurrean dagoen triangelu batek. “Haurrek badakite goizean irakaslea heltzen denean pasatzen utzi behar diotela, atea ireki dezan”, azaldu du Larraitz Agirrezabala tutoreak.

Gainera, ikasgelan landutakoa herrira zabaldu dute, dendetan liburuxkak banatuz. “Kalean ere badute horren berri eta ikasleek ikusi ahal izan dute ikasitakoa ez dagokiela beraiei bakarrik”, azaldu du Agirrezabalak.

Oinarrizko trebeziak bereganatu ondoren, helburu zehatzagoak lortzeari ekin zion Irura eta Anoetako Bizikidetza taldeak. Horretarako Entzumen aktibo, Ni mezu eta Asertibitate irakaspenak eman zizkieten ikasleei. Lehenengoari esker, besteek esandakoa entzuten eta bakoitzaren hizketarako txandak errespetatzen ikasi zuten. Ni mezuaren bitartez, gertaera zehatz baten aurrean norberak erabakitzearen beharraz aritu ziren, hau da, egin beharrekoak besteen gain ez uzteaz. Azkenik, Asertibitateari esker, kexak izateko eskubideaz, horiek azaltzeko moduaz, gustuko ez den zerbaiten aurrean ezetz esateaz, eskatzen jakiteaz eta norberaren sentimenduak azaltzean besteenak kontuan izateaz jardun ziren, besteak beste.

Adin bakoitzak bere eredua

Eskolako txikienentzat –Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako laugarren mailara artekoentzat– zaila da halako ariketak burutzea eta beraz, hitz egiten eta entzuten irakasten diete bereziki. “Gelan belarri eta aho handi bana dituzte. Arazo bat dutenean horietako batera hurbiltzen dira eta aukeratzen duten zentzumenaren arabera, entzun edo hitz egingo dute”, azaldu du Agirrezabalak. Hala, txikitatik lantzen dute entzuteko gaitasuna umeekin, “entzuten, beraien arazoak azaltzen eta besteen lekuan jartzen jakin dezaten”. Adostasun gune horien erabilera garatzea da ikasturte berri honetarako asmoetako bat.

Gizarte trebeziak lantzeak eta ikasleei entzuten irakasteak berez sortzen duten onuraz gain, badute bestelako helburu bat: Lehen Hezkuntzako bosgarren mailatik aurrera eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan bitartekaritza martxan jartzea. Pertsonen artean sor litezkeen arazoak konpontzeko bidea da bitartekaritza. “Demagun bi ikaslek arazoren bat dutela eta konpondu ezinik dabiltzala. Bitartekariari laguntza eska diezaiokete eta hura saiatuko da konponbideren bat aurkitzen”, azaldu du Alvarezek.

“Bitartekaritza leku askotan ari da erabiltzen dagoeneko, arazoak dauden tokietan. Gurean, ikastola txikia izanik, oraindik ez dago arazo handirik, baina hobe da aurrez prestatu eta ikasleak ohitzea”, argitu du Alvarezek. “Gainera, ez da ikastolako jarduera bakarrik, hemendik kanpo ere balio baitu”, gaineratu du. Datorren ikasturtera arte bitartekaritza martxan jarriko ez bada ere, irakasleak prestatzen ari dira dagoeneko.

Irakasleez gain, gurasoek ere ikastetxeetan garatzen ari diren ekintzak ezagutu beharko lituzketela uste dute Anoeta eta Irurako ikastoletako Bizikidetza taldekoek. Beraiek saiatu izan dira gurasoentzako hitzaldiak antolatzen, baina erantzuna ez da nahi bezain ona izan. “Zertan ari garen eta zertan lagun dezaketen jakin behar dute”, diote.

Eusko Jaurlaritzak ere, eskoletako indarkeriarekin kezkatuta, elkarbizitzarako planak garatzeko proposamena egin die ikastetxeei. Eredu bat zehaztu du horretarako, baina ez du inor behartzen hori jarraitzera, are gehiago, argi azaltzen du ikastetxe bakoitzak bere baldintza eta funtzionamenduaren araberako plana egin behar duela.

Baldintzen arabera plangintza ezberdinak eginda ere helburu orokorretan bat etorri ohi dira bizikidetza planak. Ikasleek elkarrekin bizitzen ikastea; gatazka egoeretan elkarrizketa eta negoziaziora jotzea; gauzak komunikatzen jakitea; norberaren ideiak adierazi eta besteenak entzutea; gainerako pertsonen lekuan jartzeko gai izatea; eta erabakiak hartzen jakitea. Horiexek dira lortu nahi dituzten helburuak. Hortaz, guztiek desio dute txikienak indarkeriarik gabeko eta errespetuzko ingurunean haztea. Eta horretarako lanean dihardute.
Ondokoaren lekuan ordubetez
Bederatzi ikasle daude mahaiaren inguruan. Enpatia landu behar dute. Hori da hilabeteko gaia. Ordubetez horretaz ariko dira. Baina oraindik ez dakite zer den. Larraitz Agirrezabala dute tutore, eta hark azalduko die zer esan nahi duen enpatia hitzak. “Besteen lekuan jartzeko gaitasuna”.

“Zer da zoriontasuna?” galdetu die irakasleak haurrei. “Pozik egotea”, izan da lehen erantzunetako bat. Poztasuna zerk ematen dien galdetzean, ikasleetako bat erantzuten hasi da. Bi ahots batera entzun dira, baina bietako bat isildu egin da irakasleak hori ez dela Entzumen aktiboan ikasitakoa esan duenean. Lehenagotik hizketan ari zen neskak jarraitu du: “Niri ama pozik ikusteak ematen dit poza”. Ondokoarentzat azterketa gutxi izatea da zoriontasuna. Beste batentzat, jolastokian ahalik eta denbora gehien igarotzea. Erantzun bakoitza desberdina da.

Irakasleak denen artean zoriontasuna zer den adosteko eskatu die. Hiztegia erabili dezakete. Umeek iritzi ezberdinak azaltzen jarraitzen dute. “Azkenean beraien beharrak entzuten bukatzen dugu; horretarako aukera polita dute. Beti beraiei ematen diegu hitza, egoera bakoitzean nola erantzungo luketen azal dezaten”, argitu du Agirrezabalak.

“Zoriontasuna” izenburua duen kartulina handi bat hartu eta zerrenda bat egin dute. Bakoitzari zerk sortzen dion poza idatzi dute. Jasotako ideien bilduma horman jarriko dutela adostu dute. Bihar erabakiko dute non.

Agirrezabalak azken proposamen bat egin die. Jolastokira jaitsi eta trena direla irudikatuko dute. Bakoitza bagoi bat izango da, eta azkenak baino ezingo du ikusi, gainontzekoak begiak itxita joango dira, itsuak bailiran. Azken bagoiak esango die nondik nora joan. Besteenganako konfiantza landu nahi da horrela. Haurrak korrika jaitsi dira jolastokira.

Azkenak
Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.

 


2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude