Irredentismoa: nazionalismoaren fenomenoa
Zeri deitzen zaio irredentismoa?
Irredentismoa estatu baten barruan bizi den gutxiengo komunitate baten egoerari deitzen zaio, estatu bereko komunitate gehiengoa erreferente bezala duena. Nazionalismoaren barruan irredentismoaren gorakada nabarmena da. Adibidez, Irlandan nazionalismo klase batez hitz egiten badugu ere, gehiago ari gara irredentismoaz. Baltikoan dauden komunitate errusiarrek sortuko balute proiektu politiko bat, Hego Osetiarena kasu, irredentista litzateke.
XX. mendean egin diren akordio politikoak hain dira negargarriak ikuspuntu objektibo eta zientifiko batetik, hain dira gaizki eraman, ezen horrek sorrarazi dituela komunitate txiki batzuk geratzea akordio horien barruan. Gainera, estatuek ez badute errespetatzen beren eskubideak epe erdira, 30-50 urtera bertan elite politiko bat sortzea logikoa da eta berriz ere komunitate nagusiekin biltzea planteatzea. Maila batean, Hego Osetian gertatzen ari da hori. Oraingo estatuak [Georgia] ez ditu osetiarrak aintzaz hartzen, eta bitartean Errusiak arrazoi zitalengatik errespetatu egiten ditu, babes politiko eta pasaportea emanez, adibidez. Modu horretan posible dute jende hori Errusiaren alde jartzea. Berdin gertatuko da Balkanetan eta Baltikoan. Herrialde baltikoek ez badituzte beren politikak aldatzen, irredentismo moduko bat gertatuko da han ere nolabait.
Aldatu al da herritarrek nazioaren kontzepzioa edo berau bizitzeko edota ulertzeko izan dute modua?
Bai, presio zientifiko eta politikoarengatik aldatu ere. Munduko elite politikoaren eraginez, gero eta nazio gehiago sortzen da termino instrumentaletan. Hau da, nazio asmatu egiten direla-eta, eztabaida dago. Orain oso modan dago esatea nazioak asmatu edo eraiki egiten direla. Nazioaren ikuspuntu instrumentala dagoela, alegia. Baina horrek ekarri ditu ere beste fenomeno batzuk, nazio osagai izan ez dutenek beren burua nazio bezala identifikatzea. Italiako Padanian edota Boliviako Media Luna eskualdean, kasu. Horiek, nire ustez, ez dira nazioak, ez dira etnia bat izan, ez dute berezko hizkuntzarik. Badituzte beren espresio partikularrak, baina ez dira sekula nazio izan eduki etniko batekin. Beraiek hartu dituzten osagaiak nazionalismoaren erretorikoak dira. Diskurtso nazionalista oso indartsu bat sortu dute, oso sendoa, ez dutelako inongo mugarik: ez hizkuntzak, ez erlijioak, ez kulturak, ez zientziak ez politikak ez die inongo mugarik jartzen. Ez ziren existitzen eta beraien proiektu politikoa erretorika nazionalista baten azpian gauzatu dute. Baina ez dira nazio bat, ez dute emantzipatu nahi, ez dute beste herrialdeekin harremanik, beste proiektu politiko zehatz baten barruan bentaja nahi dute.
Lehen oso termino existentzialistetan hitz egiten zen nazionalismoari buruz. Eta zentzu batean, oso oker, termino arrazistetan edo existentziari begira, hizkuntzari edo erlijioari begira. Gaur egun, aldiz, joera politiko eta zientifikoa, orokorrean, politikoki zuzena omen dena modu guztiz kontrakoan planteatzen da: nazioak existitu egiten dira baina instrumentalak dira, baliagarriak izan behar dute, hizkuntzak ez du balio erlijioak ere ez, politikak ez du inporta, ezerk ez du inporta. Nazionalismo mota honek egitate oso instrumentalak darabiltza. Botere zenbaitentzat oso erabilgarriak dira, botere handia ema diezaiekete erabiltzen baldin badakite. Kontu da, herritar horiek sentsazio arraroa bizi dute, nonbaitekoak diren sentsazioa eta hori errespetatu behar zaiela.
Joan den asteartean La Vanguardia-n argitaratutako artikuluan egin zuen proposamena Txema Montero abokatu bizkaitarrak. 30 urtez Deia egunkariko kolaboratzailea izan da eta lehenik hara bidali zuen bere artikulua, baina egunkariak ez zion argitaratu.
Hemendik aurrera egunkarian soilik "norbanakoen askatasuna eta merkatu librea" sustatzen dituzten iritziak jasoko direla adierazi du enpresaburuak. Iritzi artikuluen zuzendariak hedabidea utzi duela ere argitaratu du.
Urteak iragan dira bere azken argazkia ikusi zenetik. 26 urte daramatza preso Abdullah Öçalanek Turkiako Imrali uhartean, "erakunde terroristako" buruzagitza egotzita. Ostegun eguerdian bere bideo bat ez, baina argazki berri bat zabaltzeko baimena eman du... [+]
Elkarteak ekainaren 27, 28 eta 29an Arberatzen (Nafarroa Beherea) izango den jaialdian izateko aurresalmenta abiatu du ostegunean. Hiru eguneko sarrerak 43 euro balioko ditu eta Ipar Euskal Herriko "lau ertzetatik" festibalera hurbiltzeko autobusak antolatuko dituztela... [+]
2024ko laneko ezbeharren txostena aurkeztu dute LAB • ESK • STEILAS • EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuek aurtengo otsailean. Emaitza larriak bildu dituzte: geroz eta behargin gehiago hiltzen dira haien lanpostuetan.
AEBek Ukrainako gerraren aurrean egindako jarrera aldaketaren barruan, “lur arraroak” deiturikoak negoziaziorako gai nagusi bilakatu dira Volodymyr Zelenskyren eta Donald Trumpen artean. Lehenak nahi du AEBek bere segurtasuna bermatu dezatela Errusiaren aurrean,... [+]
Asteburua baino lehen lau gatiburen gorpuak itzuliko ditu Hamasek. Horrela, Gazarako su-etenaren lehen faserako adostutako preso truke guztiak gauzatuko dituzte Israelek eta talde palestinarrak.
Lestelle-Betharramgo (Biarno) ikastetxe katolikoko indarkeria eta bortxaketa kasuen salaketek beste ikastetxe katoliko batzuen gainean jarri du fokua. Ipar Euskal Herriari dagokionez, Uztaritzeko San Frantses Xabier kolegioan pairaturiko indarkeria kasuak azaleratu dira... [+]
.jpg)
31 urteko emakume kolonbiarra osasun zentrora eraman ordez ertzain etxera eramatean agenteek "akatsa" egin zutela aitortu du Segurtasun sailburuak, baina azpimarratu du ez zuela "jipoirik" jaso.
Jarritako kondenak barkatzearen truke, armadara batu da preso andana. Azken urtean, errekrutatze-legeak gogortu ditu gobernuak.
Arma nuklearren produkzioarekin, mantentze lanekin eta modernizazioarekin loturak dituzten hainbat enpresa aztertu dituzte, eta horien artean agertzen dira BBVA, Santander bankua eta SEPI.
Iazko urriko bileran lortu ez zuten akordioa erdiestea espero dute COP16ko parte-hartzaileek, eta ostegun honetan dute gailurraren azken eguna. 2030. urtea bitartean, bioaniztasunaren alde 200.000 milioi dolar bideratzeko engaiamendua hartu zuten 2022ko COP15 gailurrean, eta... [+]
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren zilegitasuna... [+]
Egitarau mardula prestatu dute Bergarako irrati libreko kideek: musika, literatura eta tailerrak. Besteren artean, martxoaren 29an Txapa Eguna egingo dute.
"Ipar Euskal Herria gaztez odolusten ari da". Sail berriak sortu goi-mailako ikasketetan, etxebizitza sozialak egin gazteentzat edo aisialdia euskaraz bermatu… Hamabost proposamen konkretu egin ditu Xuti Gazte ezker abertzaleko gazte antolakundeak.