Han urrun etxe pospola
tximinitik gora kea dariola, hola, hola.
Gaintxoan arbola, zelai erdian,
erreka pospola etxe atarian,
eta tralala, eta tralala,
dena txiki, txiki, txikia, hola.
1936ko urriaren gau batean, matxinoek Arrasateko hiru apaiz –Jose Joakin Arin, erretorea, Joseba Markiegi eta Leonardo Guridi laguntzaileak– afusilatu zituzten Oiartzungo hilerriaren ondoan euskaltzale eta abertzaleak zirelako. Markiegi zen haur abesti eder eta zirraragarri honen hitzen egilea. Doinuak Emile Jaques-Dalcroze, musikaterapia eta erritmikaren aitzindari izandako suitzar musikari handia, du egile. Bere ikasle Joan Llongueresek egokitu zuen katalunierara eta hortik hartu omen zuen Markiegik Pospoliña mugimenduaren bertsiorako.
Abesti honek, hitzen eufoniaren jolas ederraz gainera, badu alegoria tankera. Garai hartako abertzale sutsu haiek nolako etorkizuna nahi zuten Euskal Herriarentzat umetxoei erakusteko era soil bezain eraginkorra: etxe pospola.
* * *
Arrasaten berriro odola protagonista azken garaiotan. ETAk hildako langile baten odola. Berriro entzun dugu denetarik ETAkoengatik. Hitz gehiegi eta maiz desegokiro erabilita. Horrelakorik egiten duena fanatikoa da, ez du beste hitzik behar.
Zer gertatu da abertzaletasunean azken urte luze hauetan? Nola bihurritu da bidea hainbeste? Agian pentsatu genuen ultraespainolen fanatismoa larrutik ezagutu genuelako ez zegoela arriskurik gurean horrelakorik sor zedin. Inor ez dago, baina, amildegi horretatik urruti. Israel eta Palestinako kasua adibide.
ETAk gizarteari ekarri dizkion kalteak ugari eta handiak dira. Biktima zuzenei aurrenekoak noski. Baina abertzaletasunari ere erruz ekarri eta ekartzen dizkio. Lortu du abertzaletasunaren eremuan –ezkerrekoan ere bai– gorrotozko erretena sortzea. Ahal izan duen neurrian, baita euskal kulturan ere. Eta asmo abertzaleen perzepzioa nahastea gugan eta gizarte osoan. Azken honetarako kolaboratzaile finak izan ditu estatu eta estatusaren propagandaren aldetik.
Horregatik, besteak beste, ez dut uste ETA abertzale jendeak gobernatzen duenik. Ekintzaileak ustezko abertzale fanatikoak dira, zalantzarik gabe. Bihar buruzagiak ni edo zu akabatzea komeni dela esaten badie, itsu-itsuan horixe prest betetzeko daudenak. Baina zer, nor, nola, non, noiz erabakitzen dutenek abertzaleenak ez diren beste interes batzuk dituzte.
* * *
Kaltea eginda dago. Nola lortu ahalik eta azkarren kalteak ez handitzea? Ez da lantegi erraza. Ez dut uste Espainiako gobernuak abiatutako neurririk gabeko errepresio bideak ere ezer onik ekar dezakeenik. ETAk esan eta egiten duen guztiari amen esateak ere ez. Aurrena etxekoa konpontzen hasi behar dugu. Denok, baina bereziki ezker abertzaleko jendeak berak ETAri eskatu behar dio, modu eraginkorrean, bere jardun garratza geldi dezan.
* * *
Abertzalea... hitz ederra zen. Aberria maite duena. Ez du gorrotoaz ezer adierazten. Ni abertzalea naiz. Baita independentziazalea ere. Uste sendoa dut horixe dela bide bakarra Euskal Herriak herri gisan etorkizun ona izan dezan.
Baina abertzaleaz gainera, bestelako usteak ere baditut bizitzan. Oinarrizkoenetako bat Txillardegik, hizkuntzaz ari zela, aspaldi formulatu zuen hobeto ezin: “Bideak erakusten du helburua eta ez alderantziz”. Nahiak ere baditut: gizartean eta munduan kupida lege izatea esaterako.
Joseba Markiegik zer esango zuen ETAren aurrean? Ez dut dudarik: “Ez, horrela etxe pospola gero eta urrunago”.
Aberri Eguna elkarrekin ospatzeko xedez sortu zen Euskal Herria Batera plataforma. Aurten, ikusgarri bat eskainiko dute apirilaren 11n, Manex Fuchs antzerkilariaren, Lorea Agirre idazlearen eta Martxel Rodriguez dantzariaren eskutik.
Apirilaren 4an, ostiralarekin, Ipar Euskal Herriak Lurralde Kolektibitate baterantz bilakaera instituzional bat behar duela egiaztatuz, Batera plataformak herritarren mobilizazio dinamika baten abiatzea aurkeztu du. Hitzordua emana da maiatzaren 10ean, larunbatez, Ezpeletan,... [+]
Fabrika itxi eta 106 beharginak kaleratzeko asmoa dauka enpresako zuzendaritzak, eta zabalik dago lan-erregulazioari buruzko kontsulta-aldia.
Abenduan ezagutarazi ziren Espainia, Maroko eta Portugalen jokatuko den Munduko Futbol Txapelketako egoitzak. Donostia eta Bilbo zerrendan ageri ziren. Bada, Donostiako sei auzo elkartek, gutun bidez, FIFAri eskatu diote atzera botatzeko hiriaren egoitza izendapena; FIFA bera... [+]
108 pertsona erreskatatu dituzte asteburuan Mediterraneoan. Italiako Gobernuak ez die utzi gertuko portu batean lehorreratzen, eta Salernora bideratu dute Aita Mari ontzia. Litekeena da Europako Batasunak migrazio politikaren araudia gogortu aurreko azken misioa izatea. Aita... [+]
1999an sortu zuten Udalbiltzaren sortzaileetako bat izan zen, eta erakundeko lehen presidente izendatu zuten urte berean. Ondarroako alkate izan zen hiru agintalditan, eta hango udalak eman du albistearen berri.
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Hogeigarren edizioa ekainaren 14an egingo da eta futbol partida, bazkari eta kontzertuz josia egongo da. 20 urtez presoekin elkartasunez lelopean ospatuko dute eguna, eta ekintza "bereziak" iragarri dituzte.
Asian Hong Kong izan da galerarik handienak jasan dituena: %13,2 galdu du, 1997tik pairatu duen kolperik handiena. Europan, berriz, %6 eta %10 arteko galerekin abiatu dute astelehena burtsa nagusiek. Trumpek hartutako neurriak salatzeko mobilizazioak egin dituzte Europako eta... [+]
EHEk deituta, Baionan manifestazioa egin dute apirilaren 6an. Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia eskatu dute, eta Euskararen Errepublika aldarrikatu. Hilaren 11n EHEko bi kide epaituko dituzte Baionako auzitegian desobedientzia ekintza bat egin izanagatik.
Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak deitua, milaka lagun batu dira gaur eguerdian Donostian, “etxebizitzaren negozioaren aurka” eta “etxebizitzarako eskubide unibertsalaren alde”.
Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak deitutako eta ELA, LAB, ESK, CGT, CNT, STEILAS, ETXALDE eta HIRU sindikatuek babestutako manifestazioak Bilbon, Gasteizen, Donostian eta Iruñean izan dira. Bertan, Euskadiko eta Nafarroako gobernuei eskatu diete zerga eta aurrekontu... [+]
Dozenaka auzokidek babesa agertu diote proiektuari igandean. Alde Zaharreko lokala udalaren jabetza da, eta hiru urte dira hainbat eragilek elkarlanean okupatu zutela.