Denborazko koktelak

  • Iruditzen zait batzuetan hiru jende mota dagoela: iraganari konektaturik bizi dena, orainean bakarrik bizi dena eta etorkizunean esperantza guztiak jartzen dituena. Batek pentsa lezake, bere barne joera nolakoa den, beste bi kategoriatakoak “gaixorik” daudela. Talde hauen arteko ezin ulertua, edonola ere, oso sakona da. Jakina, jende gehienok badugu gure baitan hiru joera hauen arteko konbinaketa bat –koktel horrek egiten gaitu berezi– eta gutxi dira joera bakar baten menpe bizi direnak. Egia esan, joera hauetako bakar batean erabat murgiltzeak heriotzara garamatza.

2008ko apirilaren 21ean
Ur Apalategi
Ur Apalategi
Etorkizunaren utopian bizi direnekin hasiko naiz. Hauentzat oraina paisaia desolagarria da eta erdeinua baino ez du merezi; areago, irauli egin behar da. Iragana, Utopiatarrentzat, etorkizun amestua gauzatzeko bitarteko bat izatera mugatzen da, argudio historikoen erreserba bat gehienez ere, baina ez dauka berezko interesik ezta egiazko sustantziarik. Utopiatarrentzat, jende honen bertsiorik nahasi gabeenean, orainean bizi garen jendeok ere ez dugu berezko baliorik eta sakrifikatuak izan gintezke Utopiaren gauzatzearen mesedetan baldin bada. Esan behar da, jende hauen defentsarako, batzuk (ez guztiak) prest daudela beraien buruak ere sakrifikatzeko, ez besteenak bakarrik. Hauek dira Utopiatar nobleenak, ala zoroenak, nondik begira.

Orainean bizi nahi dutenak oso bestelakoak dira. Carpe diem litzateke berauen lema (edo lemaren bertsio eguneratua –ondo pasa– zeren latina beraientzat ez baita existitzen, iraganekoa izanki). Oso aspaldikoak diren jarrera existentzialak defenditzen dituzte (hedonismoa ez zen, noski, bart arratsean asmatu), baina ez dute horren kontzientzia izpirik ere eta uste dute iraganetik libraturik bizi direla, benetako bizitzan dauden bakarrak direla, beste bi joeretako jendeak frustratu batzuk direla (eta ez zaie arrazoirik falta). Ondo pasatzaile erradikalenak gaindosiz hil ohi dira eta hain joera muturrekoan bizi ez direnak ere pultsioen gatibu dira. Esan genezake titia eskatzen duen niniaren psikologia dela berauena. Sentitzen duten gosea oihu eta negarra eragiten duen horietakoa da eta oraintxe bertan asetu behar izaten dute. Normalean nahiko jende inofentsiboa da Ondo pasatzailea eta osagai ezinbestekoa gure gizarte festiboetan nonahi antolatzen diren “ospakizunak” jendeztatzeko, kopurua egiteko. Kontsumo gizartea da jende honen zerumuga gaindiezina eta gozatzea da daukan betebehar bakarra, bere zoriona eta madarikazioa aldi berean.

Malenkoniatsuek, berriz, Tamagochi bat bailitzan daramate beraiekin edonora iragana. Tamagochiak animalia birtual elektronikoak dira, etengabeko zainketa eskatzen dutena hilko ez badira. Iraganak bere beharra daukala sinetsi nahi du Malenkoniatsuak eta ez alderantziz (Tamagochiak bere beharra duela sinetsi nahi duen bezala jabeak), nahiz garbi dagoen iragana objektu birtuala dela; are okerrago, berak uneoro berrasmatu eta manipulatzen duen objektua, bere oraingo beharren arabera. Utopiatarrak bezala, Malenkoniatsuak badaki orainaldiak pairarazten dizkion frustrazioei aurre egiten. Utopiazaleak bere frustrazioa ameskeria iraultzailearekin konpentsatzen badu (zenbait kasutan ekintza bortitzera lerratuz, bere indar fisikoa deskubritu berri duen haur mukitsuaren antzera), Malenkoniatsuak kakagurari eusteak dakarren plazera deskubritu duen haurraren antza du. Zenbat eta luzeago gorde kaka –hots, Iragana, bere-berea duen iragan kuttun hori, berak moldatutakoa, berridatzitakoa, idealizatua– bere hesteetan, orduan eta bere buruaren jabeago sentitzen da, buruaskiago, autarkikoago, orain frustragarri horrekiko askeago.

Nolakoa da zuen koktela, Josi eta Juanjo?

Azkenak
2024-12-19 | Leire Ibar
Frantziak hizkuntza gutxituen aurka darabilen “linguizidioa” salatu dute

Hizkuntza gutxituei begira Frantziaren jarrera salatzeko prentsaurreko bat egin dute Parisen hainbat diputatuk. Frantziako hizkuntza gutxituen kontrako azken erasoek protestak eragin dituzte Korsikan, Katalunian eta Martinikan. Régions et Peuples Solidaires mugimenduak... [+]


2024-12-19 | Leire Ibar
Ia urtebete daramate soldatarik gabe Bilboko ikastetxe bateko langileek, funts putre batek eraikina erosi ondoren

Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langile batzuk soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.


Gabonetan sortzen den kutsaduraren %57 oparien ondorioz da

Ikerketa baten arabera, Frantziako Estatuan 6,3 milioi tona CO² isuriko dituzte herritarrek Gabonetan, eta opariak dira horren erantzule nagusiak: %57. Oparien artean, gehien kutsatzen dutenak aparatu elektronikoak eta bitxiak dira, metal eta mineralen erauzketaren... [+]


Ernaik dio bere kontrako operazioa egon izana frogatzen dutela Jaurlaritzaren aurka aurkeztutako helegiteen lehen ebazpenek

Gasteizko Auzitegiko laugarren aretoak ebatzi du Gasteizko isunak bertan behera uztea, eta Bilboko isun batzuk 2.500 eurotik 1.800era murriztea, "gehiegikeria" egon zela argudiatuta. Ernairen arabera, Segurtasun Sailak "arbitrariotasunez" eta... [+]


2024-12-19 | Leire Ibar
Garraio publikoa garestitzearen aurka mobilizatu dira Bilbon

Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]


Idazkaritzak eta kontuhartzailetzak: joko arauak partidaren amaieran aldatzeaz

Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]


Torturaren biktimak existitzen dira. Eta egileak?

Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.

Nazioarteko... [+]


Ainubean

Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]


Elon Musk gaiXtoa eta egiaren zaintzaileak

Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]


Mazango auzia
20 urteko kartzela zigorra Dominique Pelicot senar ohiari eta fiskalak eskaturikoa baino zigor apalagoak beste 50 bortxatzaileei

Bortxaketen kasuentzako bideratu daitekeen kartzela zigorrik gorena jarri diote senar-ohi Dominique Pelicoti; eta beste 50 bortxatzaileei dagokionez, guztiak dituzte erruduntzat jo, baina fiskalak galdetzen zuena baino apalagoak dira zigorrak. Hiru hilabetez iraun du Mazango... [+]


2024-12-19 | iametza
Iametzak programatzailea behar du

ARGIAren taldeko kide den Iametza teknologia berriak erabiltzen dituen komunikazio enpresa da.


Hezkuntzako ratioak jaisteko eskaera Nafarroako Legebiltzarrera eramango dute gurasoen plataformek

Sortzen eta Ratioak Jaitsi 0-18 elkarteek Legegintzako Herri Ekimen bitartez egin dute eskakizuna eta alderdi guztiek agerraldia onartu dute. Europar Batasunak Foru Gobernuari ratioak murrizteko egindako gomendioan du oinarria nafar gurasoen aldarrikapenak.


Gasteizko SDA Factoryk ere lantegia itxi eta 55 lagun kaleratuko ditu

B&B Trends lantegiaren jabeak iragarri du hartzekodunen konkurtsoan jarri duela lantegia, "ondare desegonkortasuna" argudiatuta.


2024-12-19 | Gedar
Europan, pentsiodunen %13k jarraitu behar dute lanean

Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.


2024-12-19 | Axier Lopez
Palestinaren askatasunaren aldeko 10 orduko elkarretaratzea egingo dute Lekeition

Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.


Eguneraketa berriak daude