Batua ikasi berriek bizkaieraz nahi dute

  • Berbalagunako batzuek eskatu zuten, euskara erabili bai, baina bizkaiera izan zedila. Lehen pausoa bizkaiera ikasteko ikastaroa. Getxoko Egizu elkarteak antolatu du Labayru Ikastegiarekin batera. Iazko urrian hasitakoa maiatzean bukatuko dute.
Bizkaiera ikasten
Bizkaiera ikastenBizarra Lepoan
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Getxon (Bizkaia) hamabi urte daramatzate berbalaguna ekimenarekin. Egizuren –Bizarra Lepoan euskara elkartea eta Getxoko euskaltegiak– eskutik, orain, 200 bat lagun dabiltza. Berbalagun guztiak euskara batuan dira. Getxon, eta orokorrean Uribe Kosta eskualdean, gutxi mintzatzen dira bizkaieraz eta are gutxiago tokian tokiko hizkeran. Bertako hizkerak kalean entzuten ez badira berbalagunean oso nekeza dute bestelakorik egitea. Alabaina, berbalagunako ikasle batzuk tematu ziren eta Getxoko hizkera eta baita Uribe Kostako gainerako herrietako hizkera ere ikasi nahi zuten.

Eskaerari erantzun asmoz, Egizuk eta Labayru Ikastegiak 2007ko urritik aurtengo maiatzera arteko ikastaroa antolatu zuten. Hasierako intentzioa eskualdeko hizkerei buruzko ikastaroa egitea zen, baina laster ikusi zuten ehun orduko ikastaroa antolatzeko materiala hain agudo prestatzea zaila izango zela. Bestalde, ikastaro zehatzegia egiteak ikasle kopurua asko murriztuko zukeen.
Beraz, bietarik egin dute; batetik, eskualdeko hizkerak landu dituzte eta bestetik, eta batik bat, bizkaiera arautua irakatsi dute. Ikasleak –gehienak 30 urte ingurukoak– ikastaroko orduen erdietan teoria ikasten aritu dira, hau da, bizkaiera arautua ezagutzen. Ondoren etorri da gustagarriena, praktika, batzuetan entzumena eta bestetan mintzamena. Entzumena lantzeko gonbidatu bereziak izan dituzte ikasgelan. Uribe Kostako eta beste eskualdetako jendea ekarri dute zerbaiten inguruan berbetan egitera. Gaia gutxienekoa da, kontua zen bizkaiera kolore desberdinak aditzea. Hala, besteak beste, Erandio, Sopela, Bakio, Getxo, Arratia bailara eta Ondarroatik heldu dira gonbidatuak. Eta entzun eta gero hitz egin. Ikaskideak baliatu behar bizkaieraz aritzeko, gainerakoan, kalean, oso aukera gutxi dutelako. Ikasleren batek edo bestek senideren batekin edo lagunen batekin badu aukera bertako hizkeran aritzeko, baina adineko batzuk salbu ez dago ia mintzakiderik.

Lander Solozabal ikastaroaren antolatzaileari galdetu diogu ea datorren urtean ikastaroari segida emateko asmorik baduten. Ez dute erabaki ikastaroaren bigarren ikasturtea egin ala ez, baina buruan beste gauza bat darabilte, bizkaieraz aritzeko berbalaguna, hain zuzen. Ikastaroan dozena bat ikasle hasi ziren, apirilean zazpi-zortzi batek jarraitzen dute eta asmoa da taldetxo horrekin maiatzean bertan lehen aldiz bizkaierazko berbalaguna abian jartzea.

Bizarra Lepoan elkarteak webgunea dauka (www.blogari.net/bl) eta han ikastaroei buruzko kronika batzuk jaso dituzte. Euskara batuaren eta euskalkien gaia dela-eta, norbaitek aipatu du ea zenbateraino landu behar diren euskalkiak euskara batua izanda. Hortaz zein iritzi duen galdetu diogu Solozabali eta hauxe esan digu: “Batuak egin du bere bidea komunikabideetan, irakaskuntzan, administrazioan... Bada garaia euskalkiak prestigiatzeko, izugarrizko aberastasuna da hori, koloreak dira, euskarak daude. Pena litzateke galtzea. Gipuzkoan eta Nafarroan, adibidez, hitanoarekin ari da gertatzen hori eta pena da”.

Getxo aldean euskaldunberriek segiko dute euskara batua ikasten, hobetzen eta horietako batzuek bertako hizkerari ere helduko diote, egunen batean, herriko agureak eta beraiek elkar ulertuko dutelakoan.
Mikel Cantalapiedra: “Egiazko euskara ikasi nahi dut, Uribe Kostako euskara”
Bilbo Ezkerraldekoa, Portugaletekoa da Mikel Cantalapiedra eta 18 urtera arte ez zuen euskara ikasteko aukerarik izan. Orduan ikasi zuen euskara, AEKn, batua noski. “Bizkaitarra naiz, sustraien bila nabil, eta egiazko euskara ikasi nahi dut, Uribe Kostako euskara”. Portugaletekoa bada ere, orain Sopelan bizi da, berak dio Espainiatik Uribe Kostara egin duela salto. “Hala ere, ez pentsa”, alegia, bertako hizkera edo bizkaiera bera erabiltzeko aukera oso gutxi ditu Sopelan: “Agureren batekin aritu behar berbetan edo ikastarora joan”. Gazteek ez dute egiten bizkaieraz, ez dakite. Cantalapiedraren ustez gauzak txarto egiten ari gara: “Eskolan adibidez, txikienei hasieran bizkaieraz irakasten diete, baina selektibitateari begira daude eta ordurako batua ikasi behar da. Bizkaiera lehen urte horietan galtzen da, geuk bonbardatzen dugu bizkaiera. Aita izango naiz laster eta nik bizkaieraz egin nahi diot haurrari, bera bere kalean bakarra izango da”. Ingurune gaitza bizkaieraz aritzeko, nahiz eta portugaletetarraren ustez ez den hain zaila bizkaiera ikastea, “hori bai, hiru bizitza behar dira agureek bezala hitz egiteko!”.

Ia bukatzear den ikastaroan gustura dabil bizkaiera praktikatzeko aukera paregabea duelako. Orain Sopelako berbalagun taldeetako batean dabil arduradun gisa eta badaki Bizarra Lepoanen asmoa dela datorren urtean bizkaierazko berbalaguna osatzea. Mikel Cantalapiedra parte hartzeko irrikan dago. Berak garbi dauka: “Zein txikia garen herri bezala eta zein aberatsak euskalkietan. Aberastasun horrek euskara gehiago maitatzen laguntzen du”. Euskalkiak, herrietako hizkerak oso larri daudela uste du, “eta agian hori da eboluzio naturala, baina eboluzio horren kontra borroka egiteko prest nago”.

Azkenak
2024-11-27 | ARGIA
Joxerramon Bengoetxea EHUko errektore, botoen %64 lortuta

EHUko errektoretzarako hauteskundeak irabazi ditu Bengoetxearen hautagaitzak, botoen %63,6 lortuta. Beste taldeak berriz, Eva Ferreirarenak, botoen %36,3 jaso du. Parte hartzea %21,9koa izan da eta gora egin du aurreko hauteaskundeekin alderatuta


2024-11-27 | Julene Flamarique
Espetxe zigorra ezarri dio Turkiak Beritan Canözer kazetari kurdu feministari

Urtebete eta hamar hilabeteko zigorra ezarri diote PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren aldeko "propaganda2 egitea leporatuta. Canözerrek hamar urte daramatza kazetari lanetan. Tarte horretan sei bider aldiz miatu du bere etxea Turkiako Poliziak, bost aldiz atxilotu... [+]


Black Friday-aren kontrako egitasmoak, hitzaldiak eta mahainguruak, Nafarroako GKE-en eskutik

Kontsumismoaren kontrako bizikleta martxa Setem GKE-aren eta Masa Kritikoaren artean antolatu da ostiral honetarako.

 


2024-11-27 | Leire Ibar
Ertzaintzak komisarian jipoitu zuen emakume arrazializatuaren kasua itxi dute prokuradoreak helegitea aurkeztea “ahaztu” eta gero

2018ko maiatzean Getxoko Ertzaintzaren komisarian jipoitu zuten Silvia emakume migratu eta arrazializatua, bidegabeki atxilotu ostean. Epaiketan zigor arinak ezarri zizkioten ertzain bati, baina emakumea ere zigortu zuten desobedientzia leporatuta. Silviak Espainiako Epaitegi... [+]


2024-11-26 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-26 | Leire Ibar
Kutsadura akustikoa egotzita isuna jarri diote Barakaldoko Oxinorte enpresari

Barakaldoko Udalak 11.800 euroko isuna ordaintzea eta gauez hiru hilabetez ixtea exijitu dio Bizkaiko enpresari. Abuztuaren amaieratik txistu etengabe, desatsegin eta jasangaitza igortzen du inguru zabalean entzuten dena.


Laguntza humanitarioa, etenda: 130.000 haur elikagai eta botikarik gabe

Save the Children erakundearen esanetan, Gaza iparraldeko 130.000 haur artatu gabe daude 50 egunez, gutxienez.


2024-11-26 | Leire Ibar
Nafarroako Musika Kontserbatorioko hiru irakasle salatu dituzte indarkeria matxistagatik

Hainbat ikaslek egin dituzte salaketak. Irakasleetako bat sare sozialen bidez ikasleei egindako jazarpenagatik eta sexu proposamenengatik salatu dute. Bigarrena, berriz, ikasgelan izandako jarrera desegokiengatik eta iruzkin sexistengatik. Hirugarrenari dagokionez, ikasleen... [+]


2024-11-26 | Iñigo Satrustegi
Lorategiak eta lorezainak zaintzeaz

RR
Nork: Maialen Lujanbiok
Noiz: azaroaren 21ean.
Non: Katakraken (Iruñea) plazan.

----------------------------------------------

Hementxe gaude, Katrakakeko aulki guztiak beteta, hementxe. Erorien monumentua eta Landaben hizpide, hasi da koplaka emanaldia edo... [+]


2024-11-26 | EHU Palestina
EHUn Israelen genozidioa eta apartheidarekin harreman oro aztertu eta eteteko batzordearen alde

Palestinan genozidio bat burutzen ari den Israelgo estatu eta berarekin batera diharduten enpresa eta erakunde guztiekin eteteko asmoz sortu zen EHU Palestina. Israelen inpunitatea Europan eta Estatu Batuetan dituen harreman politiko, militar, ekonomiko, zientifiko zein... [+]


DBHko ikasleak literaturzaletzea helburu duen irakurketa-lehiaketa aurkeztu dute

Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]


2024-11-26 | Mikel Aramendi
India, Trump 2.0 aldirako kontuak ateratzen

Ari da mundu guztia kontuak ateratzen Trump 2.0 aldian norberari gerta dakiokeenaren eta munduan gerta daitekeenaren inguruan. Subjektuaren mudakortasuna ezagututa, ziur samartzat eman daitekeen aurreikuspen bakanetakoa da Estatu Batuen Txinarekiko harremanak, ekonomikoak... [+]


2024-11-26 | ARGIA
Indarkeria matxistaren aurkako egunean, gizonei mezua: “Konponbidea ez bazarete, arazoa zarete”

Milaka lagun bildu dute Indarkeria Matxistaren Kontrako Egunean deitutako manifestazio eta elkarretaratzeek. Gizon, hedabide eta erakundeei zuzendu zaie Mugimendu Feminista.


Guraso bileran hizkuntzak nola kudeatu ez badakizu, gida honek lagunduko dizu

Zenbat komunikazio egoeratan ateratzen da galtzaile euskara? Arduradunak ez duelako aurrez pentsatu hizkuntzak nola kudeatu, erresistentziak egoten direlako eta haiei erantzuteko argudioak prest ez daudelako… Soziolinguistika Klusterrak jendaurrean.eus gida ipini du... [+]


2024-11-26 | Ahotsa.info
Paris 365
15 urte pobreziari aurre egiten Iruñerrian, eta inoiz baino beharrezkoagoa

Paris 365 elkarteak 15 urteurrena ospatu zuen larunbatean Geltokin. 15 urte gosariak, bazkariak eta afariak egunean euro baten truke zerbitzatzen urteko 365 egunetan horren beharra duten guztiei. “Atsedenik gabe”, azpimarratu nahi izan zuten bezala. Horrez gain,... [+]


Eguneraketa berriak daude