Gerra, bakea eta... barrea

  • Catch-22. Joseph Heller, 1961.

    Aspaldi ez nuen hainbeste barre egin... gerrari buruzko nobela batekin. Interneten bueltaka izan nuen haren berri –“gazte hauek, beren ordenadoreekin denbora galtzen liburuak leitu beharrean!”–, eta geroztik mundu guztiak irakurtzeko gomendatzen zidala iruditu zait. Tankerako gomendioek askotan ostikada izaten dute arrazoizko erantzun bakarra, baina oraingoan gehiengoaren esanaren aurrean burua makurtu beharrean naiz.
Catch-22
Catch-22
Joseph Heller soldadua izan zen AEBetako armadan, bonbaketaria. Bonbaketaria da Yossarian ere nobelaren hasieran, nahiz eta gibeleko mina daukala esanda ospitalean dagoen. Beldur izugarria dio bere lanari eta, ahal duenean, betebeharra saihesten ahalegintzen da. Gerra gorrian “Ni hil nahian ari dira” kexatuko da; “Inor ez da ari zu hil nahian” erantzungo diote; “Zergatik ari zaizkit orduan tiroka?” galdetuko du, eta mundu guztiari tiroka ari direla azaldu beharko diote. “Eta zein da diferentzia?” Yossarian jeniala esnatu da lehen aldiz.

Marx anaien umorea hartu diot nobelari pasarte batzuetan, baina liburu batez hizketan zinema erreferentziak erabiltzea baten batentzat itsusi samarra izan daitekeenez, beste hainbat iturritatik edaten duela esan dezadan. Bi boxeo izar aipatzeagatik, Franz Kafka eta Louis-Ferdinand Céline nabarmenduko nituzke. Oso nobela kafkiarra da, bizitza bezain absurdo, paradoxiko, gordina; umorea nobelan etengabea den arren.

II. Mundu Gerrako giroak ordea, Célineren Gauaren muturrerainoko bidaia-ren Gerra Handiarekin antzekotasunak ere baditu. 1910eko hamarkadako Paris, bere zoko ergel-itsusiak, prostitutak eta bere bizia salbatzeaz gain idealik ez duen Ferdinand Bardamu; 1940ko hamarkadako Erroma, Tonyren jatetxea. Janari fina. Alde hemendik. dioen kartela, prostituta gehiago eta gau eternala. Hellerren pertsonaiak, dena dela, etika apur bat gehiago duela esango nuke Célinerenarekin konparatuta.

Gaiaren trataerak harritu nau, gerraz sano barre egin daitekeela ikusteak. Askoz gehiago ere badago baina: eromenaz, laguntasunaz, etikaz, askatasunaz... Hari asko josten dituen obra da.

Joseph Hellerrek 1961ean idatzi zuen Catch-22 eta azkar demonio bihurtu zen bestseller. Time aldizkariak ingelesez idatzitako ehun nobela garaikide onenen artean jarri zuen. Batzuetan merkatuak liburu onak ere asimila ditzake, zorionekoak gu.

Azkenak
Bigarren itzulian erabakiko da nor izango den Ekuadorko presidentea

Inkesta gehienen faboritoa Daniel Noboa egungo presidente eskuindarra izan arren, aurreikusitakoa baino tarte txikiagoa atera dio Luisa Gonzalez hautagai correistari. Apirilaren 13an egingo da bigarren itzulia.


2025-02-10 | ARGIA
Traktoreak Gasteizko, Baionako eta Tafallako kaleetan, azken protesten urtemugan

Gasteizko protestak Trebiñu eta Araba elkarteek deitu dituzte, Tafallakoak Semilla y Belarra elkarteak eta Baionakoak 'Pirinio mendikateko laborariek’. Denek salatu dute Mercosur merkataritza akordioaren ondoriozko konpetentzia, eta erregaien zerga gehiegizkoak.


Goya sariak eta esaten (ez) diren hainbat kontu

Euskal herritar ugari saritu ditu Espainiako zine akademiak pasa den asteburuan banatu diren Goya sarietan. Artikuluaren bigarren partean, zeresana eman duten hainbat kontu aletuko ditugu.


Altzairuari eta aluminioari %25eko muga zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

AEB inportatzen dituen altzairu eta aluminioari %25eko muga zergak ezarriko dizkiola iragarri du Donald Trumpek. Ez du zehaztu noiz sartuko den neurria indarrean.


Bosgarren preso trukea egin dute Hamasek eta Israelek

Bien arteko su-etena indarrean sartu zenetik hiru aste bete direnean, Hamasek guztira 21 bahitu askatu ditu eta Israelek, berriz, 730. Bahitu israeldarren irudiak "gizateriaren aurkako krimen baten adibidea" direla salatu du Israelgo presidente Isaac Herzogek.


Carrefourren kontrako boikot egun nazionala antolatu du larunbaterako BDZk

Gizarte palestinarrarekin elkartasunean luzatutako Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak kanpainak "baterajotze nazionalera" deitu du otsailaren 15erako Carrefourrek Hego Euskal Herrian dituen bost merkataritza zentrotan. 


Mezu “faxistak” zabaltzeagatik ikertutako EHUko irakasleak salatu du sareetan identitatea ordezkatu diotela

"Gaia argitu arte, irakaslea ez da campusera itzuliko", adierazi du Joxerramon Bengoetxea errektoreak, eta gehitu du "bitartekaritza" bat abiatu dutela zer gertatu den ikertzeko eta horren aurrean zer egin ikusteko. EHUko Ikasle Kontseiluko lehendakari... [+]


EH Bilduk zerrenda bateratuak osatzeko eskua luzatu die EAJri eta ezker konfederalari, Espainiara eta Europara begira

"Adostasun zabaleko gutxieneko programa amankomun bat" oinarrian izatea posible da, EH Bilduren esanetan. Zerrenda bateratuak osatzea lehenetsiko du Espainiako eta Europako hauteskundeetan, Frantziako Estatuko Fronte Herritar Berriaren tankera hartuta.


Ibaipeko autobidearen proiektua gelditzea exijitu dute ehunka lagunek Bilbon

Bizkaiko Foru Aldundiak abiatutako proiektuak "herritarren benetako beharrei" erantzuten ez diela salatu dute, Subflubiala EZ! plataformak deituta. Autobideak eraiki ordez, instituzioek garraio publikoa sustatu behar dutela adierazi dute.


Beltrán eta Sololuze oroitu dituzte Zaldibargo hondamendiaren bosgarren urteurrenean

Bi langileak oroitzeaz gain erantzukizunak eskatu dituzte, Zaldibar Argituk igandean Eitzagan eginiko ekitaldian. Justiziaren mantsotasuna salatu dute, sumarioa oraindik instrukzio fasean dagoelako.


“Udala legez kanpo ari da errolda ukatzen gasteiztar behartsuenei”

Erroldarik gabe izaterik ez ekimenak Gasteizko Udalaren bi barne dokumentu eman zituen argitara urtarrilaren 30ean. Udalerrian erroldatzeko irizpide murriztaileak jasotzen dira bertan, “bidegabeak eta ilegalak”, eragilearen esanetan, herritar baztertuenen kaltetan... [+]


2025-02-10 | Behe Banda
Barra warroak
Gaia atera

Batzuetan ez dakit gehiegi ez ote den. Pipa janean gaudela, beste edozer gauzaz hitz egiten gaudela, gaia ateratzea. Ozen hitz egitea gustatzen zaigu guri, ia isilunerik ez uztea, ahotsak teilakatzea, zeinek handiagoa botatzea. Hitz egitea bakoitzak bereaz, bakoitzak... [+]


2025-02-10 | Hala Bedi
Palestinaren aldeko eta Israelen aurkako oihua ozen entzun zen ostiralean Gasteizen

Ehunka pertsona mobilizatu ziren Maccabi Tel Aviv talde israeldarrak Gasteizen jokatu duela gaitzesteko. «Israelgo Estatuaren normalizazioari» ekarpena egiten diola kritikatu diote Baskoniaren zuzendaritzari.


Eguneraketa berriak daude