Zorionak, Kong

  • King Kong. AEB, 1933. Zuzendariak: Merian C. Cooper, Ernest C. Schoedsack. Aktoreak: Fay Wray, Robert Armstrong, Bruce Cabot, Frank Reicher. 104 min.

    “Eta orduan, piztiak ederraren aurpegia begiratu zuen. Eta bere eskuek hiltzeari utzi zioten. Egun hartatik aurrera, heriotzara kondenatu zuen bere burua”, dio King Kong film originalaren hasierako errefrau arabiarrak.
King Kong
King Kong
Kong erregea, ordea, ez da hil. Aitzitik, martxoan 75 urte bete berri ditu eta jubilaziotik urrun da oraindik: 1933an Manhattango Radio City Music Hallen estreinatu zutenetik, zinematografiaren historiako piztiarik ezagun eta maitagarrienetakoa komiki, marrazki bizidun, telesail, bideojoko, panpina eta beste makina bat gauza bilakatu dute. Filmaren remake ugari ere egin dituzte: Godzilla beldurgarriaren aurka borrokan jarri zuen Ishiro Honda japoniarrak eta 2005ean efektu bereziz betetako azken bertsioa kaleratu zuen Peter Jacksonek.

Horren guztiaren gainetik, kultura garaikideko ikonoa da King Kong. Emakume ederrarekin maitemindu zen munstro bakartia; gizakiek bere bizilekutik atera eta hiritar kuriosoentzako ikuskizun bihurtu nahi izan zutena; Manhattango ingurune arrotzean zoratu zenean, Empire State famatuan akabatu zuten tximinoa.

Interpretazio franko egin izan dizkiote istorioari: batzuen arabera, naturari eragiten dizkiogun ekintzak gizakion kontra jartzen direla azpimarratzen du filmak; besteen esanetan, inposatutako arauen aurkako oihu aske eta borrokalaria da King Kong. Kolonialismoa, arrazismoa edo sexismoa bezalako gaiak ere ukitzen ditu pelikulak. Zeinek daki, AEBetako Depresio garaian, arazoez ahazteko ihesbide atsegina izateko asmoa baino ez zuen izango agian. Kontuak kontu, une hartarako aurrerakoiak ziren efektu bereziez gain, irudi liriko eta indartsuak utzi dizkigu 1933ko pelikula honek. Garaiko eraikinik altuena konkistatu ostean zulora jausten den munstroaren imajina gogoangarria da.

Hain juxtu, New York zinemarako eszenatoki oso interesgarria izan zitekeela deskubritzen lehenetarikoa izan zen King Kong eta horregatik Garezurraren Irlako izaki erraldoiari estimu berezia diote New Yorkeko biztanleek. Hiri horretan, urteurrena ospatzeko Fay Wray ederraren oihuak imitatzeko garrasi lehiaketa antolatu zuten eta film originala proiektatu. Dudarik gabe, pelikula klasiko hau ikusteko aitzakia ezin hobea izan daiteke urtemuga.

Azkenak
1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude