Barrikadak
- Ez dakit, Ur, moralak izan duen ikustekorik homosexualen arteko ezkontzeko eskubidea lortzean. Zertxobait uste dut baietz, moral demokrata deitzen duzun horrek, zeina kasu honetan berdintasunean oinarriturik dagoen, zerbait eginen zuen. Baina nagusiki beste arrazoi batzuk daudela uste dut.
Izateko une fundazionalak behar dira eta bi ekarriko ditut hona. Bata Foucaultek aipatzen duena da: “Sodomia ekintza debekatu bat zen; egilea subjektu juridikoa baino ez zen. XIX. mendeko homosexuala, ordea, pertsonaia bat izatera ailegatu da: iragan bat, historia bat, haurtzaro bat, nortasun bat, bizimodu bat...”. Segitzen du baina ez zaituztet nekatu nahi, hitz bitan, lehen portaera bat zena izate bat bihurtzen dutela legegile, psikiatra eta abarrek. Erreparatu izate horren definizioa boteretik egina dela eta boterearekin txirikordaturik datorrela.
(Ildo honetatik interesgarria litzaidake jakitea, Iranen, demagun, nola ulertzen duen legeak bi gizonen arteko harremana. Ekintza gaizto baten moduan ala ekintza horri nortasun, izateko modu bat, pentsatzeko modu baten ondorioa den)
Bi. Behin izate hori ezarririk Stonewallekoa izan daiteke bigarren une fundazionala. Bere horretan begiraturik, euskal herritarrondako, horrelakoetara oso ohiturik, txorrada bat lirudike New Yorken 1960. urtean poliziaren asteetako jazarpenaren ondoren, Stonewall Inn tabernako bezero homosexualak errebelatu eta istiluetan aritu izana. Baina oso garrantzitsua izan zen, bagara eta ez gara lotsa esan nahi izan baitzuen.
Bi une horien ondoren bai, Ur, bihur daiteke bat lobby, ez lehenago.
Eta queer teoriarekin jarraituz zure txantxangorri ironikoaz hitz egin nahi nuke errespetu guztiarekin, Jose Inazio. Homosexuala izateak nire bizitza pribatua publiko bihurtu du, armairuaren dialektika deritzon horrek ongi azaldu bezala, beraz, esan dezaket ni asko liberatu ninduela ezkontzeak, armairuaren azken ezpalak sutara botatzea bezala izan baitzen, esajeratuz diot.
Horregatik iruditzen zait, nire baitatik, eta batere faltatzeko gogorik gabe, ezkontza, ez-ezkontzea hobe esanda, euskal (frantziar? ingeles? italiar?) ezkerraren barrikadetako bat dela, jendeak bere bizitza pribatuan ezkerreko dela adierazteko modu bat. Baina hala da? Arrazoi du txantxangorriak?
Seguru aski, trantsizio garaian errotu zitzaigun estatuari, aurrekoen bizimodu burgesari, konformismoari, balore ezarriei uko egiteko modu bat zen ez-ezkontzea; behin baino gehiagotan entzun bezala “ez dugu inoren beharrik gure maitasuna frogatzeko, ez estatu eta ez inor” esateko modu bat.
Konforme. Baina, iritziak iritzi, trantsiziotik hona gauzak asko aldatu dira eta ez-ezkontzearen barrikadak goiko horietaz gain beste gauza batzuk ere adierazten ditu. Ondoko bikoen artean, homosexuala/heterosexuala, emakumea/gizona, atzerritarra/euskal herritarra, pobrea/aberatsa, zeinek eginen luke paperik gabeko amodioaren alde? Ni bikote kide euskal herritarrarekin hona bizitzera etorritako Guatemalako lesbiana banintz ez dakit oso ongi eramanen nuen bere paperik gabeko amodio ezkertiarra.
Ez naiz ezkontzez ari, edo ez soilik, baizik eta ezkerrak sutsu defendatutako hainbat barrikadaz. Barrikadak hor dirau, pelea ordea, beste nonbait dago.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]