Raskolnikov, plazera eta egia
- Josi, praxiaren xumetasunetik abiatzera gonbidatu gintuzun lehengoan. Juanjo, moralaren ezinbestekotasuna erakutsi berri diguzu. Gure ekintzen eta jokabideen oinarrian morala kokatzearen aurka aritu naiz azken bi ttakunetan.
Esan dut maite dudala Raskolnikov. Baina maite dut filme hollywoodiar asko maite ditudan moduan. Superman betiko plazer berrituaz ikusten dudan moduan. Hau da, eroso sentiarazten nauelako ikusteak nola irabazten duen onak azkenean eta nola morala garaile ateratzen den. Statu quo-aren aldeko ekoizpen kulturalak direla bistan dago eta badute, egia da, bertute lasaigarririk. Gauzak beti beren onera itzultzen dira halako obretan. Baina besterik da jakitea mundu ikuskera hori egiazkoa iruditzen zaidan. Egia deserosoa da, kaotikoa delako, absurdua, injustua, bortitza. Morala, berriz, erosoa, ederra, harmoniotsua, ordena ezarlea. Haatik, egia moralarekin bat baletor –idealismo mota guztiek aldarrikatzen dutenez (eta moral demokrata ere idealismo bat da)–, morala soberan legoke, ez legoke moralaren beharrik egia defendatzeko. Morala dagoen ber susmoa pizten zait delako moral horrek babesten duen egiarekiko. Horregatik, Raskolnikovek egiten dituen galderak zirraragarri zaizkit, bere liburuaren hasierako norabiderik ezak “hitz egiten dit”, ez ordea nobelaren bukaerak. Thomas Pavel-i irakurri nion moduan, funtsean Dostoievski nobelagile zoragarria da, baina tesi nobelak egiten zituen, sinpleki. Hori bai, inoiz idatzi diren tesi nobela zoragarrienak, irtenbide moralaren aurretiko krisia inork ez bezala zekielako deskribatzen. Hain da boteretsua bere idazkera ezen ahantzarazten baitigu tesi nobelak direla ere.
Hortaz, plazer literarioak ez du zerikusirik egiarekin. Askotan obra gezurtienak zaizkigu atseginenak, eta gure uste edo sinesmenen aurka doazela jakin arren ez da txikiagoa izango gure plazera. Bestela ez genuke hainbeste zabor kultural kontsumituko.
Homosexualen eskubideez ari zinen, bestalde, Juanjo, berriz ere morala inbokatuz. Nik ere galdera bat egin nahi nizueke bioi hau dela eta: morala delako lortu ote dute homosexualek ezkontzeko eskubidea? Badakigu morala aldakorra dela, etengabe berridazten ari dela eta baliteke moral dominantearen azken berridazketak indarra eman izatea homosexualen aldarrikapenari, baina uste duzue morala delako inposatu dela azkenean homosexualen ezkontzeko eskubidea? Ala lobby bihurtu delako –ekonomikoki boteretsua, kulturalki eragilea eta elektoralki errentagarria–, alegia, indar sozial bat bilakatu delako?
Morala, indarra… betikoa.
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.
Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.
Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.
Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.
Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.
Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]