Adimena sasoian izateko trikimailuak
- Guztiok ahazten ditugu gauzak, estresatuak bagaude batik bat, edota arreta jartzen ez badugu. Baina 50 urtetik aurrera oroimenak behera egiten du, baita osasun egoera onena dutenengan ere. Hori normala da, baina badira, hala ere, adimena sasoian egoteko egin daitezkeen jarduerak.
Hona, bada, neuronak sasoi betean edukitzeko proposatzen dizkizuedan jarduera erraz batzuk:
Hitz egin besteekin. AEBetako Michigan Unibertsitateko ikerketa batek frogatu duenez, egunean gutxienez hamar minutuko solasaldia edukitzen dutenek beren garuna bizkortu, errendimendu intelektuala hobetu eta oroimena galtzeko arrisku gutxiago dute. Mesede horiek berdin-berdin lortuko dituzu edozein dela ere zure adina.
Jolastu. Gurutzegramak egin, itxuraz berdinak diren bi irudiren arteko aldeak aurkitu edo irudi bat buruz ikasten saiatu, ondoren ea zenbat gogoratzen duzun ikusteko. Jolas horiek garuna sasoian edukitzen lagunduko dizute.
Egin kirolen bat. Aspalditxotik uste zen ariketa fisikoak garuneko barne-loturak hobetzen laguntzen zuela, eta horixe frogatu du beste ikerketa batek: ez da beharrezkoa eliteko kirolari bihurtzea, egunean pare bat kilometro egitea aski baita. Aipatutako ikerketan, emaitzarik hoberenak 55 urtetik gorakoengan lortu ziren.
Baztertu estresa. Bizkorregi bizi bazara, zure gorputzak kortisol gehiago sortzen du, eta hormona hori arreta galerarekin, mintzamen arazoekin, begiaren eta eskuaren arteko koordinazio eskasarekin, ikasteko gaitasuna gutxitzearekin eta ikusmeneko nahiz hitzezko oroimen txarragoarekin lotu izan da.
Egin kasu arazo kardiobaskularrei. Hipertentsioa edo bihotzeko erritmoaren arazoak dituztenek, edo bularreko angina bat izan dutenek, arazo horiek ez dituztenek baino bi aldiz azkarrago gal dezakete oroimena, Neurology aldizkarian argitaratu berri dutenez.
"Adostasun zabaleko gutxieneko programa amankomun bat" oinarrian izatea posible da EH Bilduren esanetan, eta zerrenda bateratuak osatzea lehenetsiko du Espainiako eta Europako hauteskundeetan, Frantziako Estatu mailako Fronte Herritar Berriaren tankera hartuta.
Bizkaiko Foru Aldundiak abiatutako proiektuak "herritarren benetako beharrei" erantzuten ez diela salatu dute, Subflubiala EZ! plataformak deituta. Autobideak eraiki ordez, instituzioek garraio publikoa sustatu behar dutela adierazi dute.
Eitzagan egindako ekitaldian hildako bi langileez oroitzeaz gain, erantzunkizunak ere eskatu dituzte, hondamenditik bost urtera oraindik ez baita gertatutakoaren erantzulerik agertu. Gainera, justiziaren mantsotasuna ere salatu dute, sumarioa oraindik instrukzio fasean daogela... [+]
Erroldarik gabe izaterik ez ekimenak Gasteizko Udalaren bi barne dokumentu eman zituen argitara urtarrilaren 30ean. Udalerrian erroldatzeko irizpide murriztaileak jasotzen dira bertan, “bidegabeak eta ilegalak”, eragilearen esanetan, herritar baztertuenen kaltetan... [+]
Batzuetan ez dakit gehiegi ez ote den. Pipa janean gaudela, beste edozer gauzaz hitz egiten gaudela, gaia ateratzea. Ozen hitz egitea gustatzen zaigu guri, ia isilunerik ez uztea, ahotsak teilakatzea, zeinek handiagoa botatzea. Hitz egitea bakoitzak bereaz, bakoitzak... [+]
Ehunka pertsona mobilizatu ziren Maccabi Tel Aviv talde israeldarrak Gasteizen jokatu duela gaitzesteko. «Israelgo Estatuaren normalizazioari» ekarpena egiten diola kritikatu diote Baskoniaren zuzendaritzari.
Pilar Kaltzada Zedarriak taldeko kidea da. Urtarrilaren 15ean taldeak armagintza industria bultzatzeko hurrengo urteotan egongo den “aukera bikaina” aprobetxatzera deitu zuen, oihartzun handia izan zuen ekitaldi arranditsuan. Gasteizkoak talde antimilitaristaren... [+]
Horrela eman diogu amaiera deskolonizazioari buruzko lantaldeari, joan den azaroan Arraia-Maeztun (Araba) egin ziren “Euskal Herrian ekofeminismoak gorpuzten” topaketen baitan. Lurraldearen defentsaren hainbat espresioren babesleku izan zen, ideia emankorren hazitegi... [+]
Azken glaziazioan Euskal Herriko lurraldea zapaltzen zuten mamutek, leizeetako hartzek, bisonteek eta baita hienek ere. Elur iraunkorrera eta hotzera egindako animalia horiek desagertu egin ziren baldintza glaziarrekin batera. Baina dinosauroen desagerpenaren garaian ugaztun... [+]
Mingrana urrutitik ekarritako fruitua da. Punisagarra da mingrana edo alesagarra edo alegorria edo milagrana edo xokorra edo granada: Punica granatum. Punica izena latinetik dator, eta “punicum malum” izenaren laburdura da, eta punicum horrek Poenus edo Phoinikes du... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.
Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]