Pinua eta errepidea

  • Pinuarena da Bizkaian eta Gipuzkoan polen ugariena, urte guztiko polenaren %30a. Beste lurraldeetan ere erruz agertzen da, baina haritzaren Quercus familiarena, batik bat, eta tokian tokiko beste batzuenak ugariago azaltzen dira. Gasteizko Santiago Apostol Ospitaleko Alergia eta Immunologia saileko Gabriel Gastamintza Lasarteri zor diogu pinuaren polen honek eragindako alergien berria. Berez ez da alergia sortzaileen zerrendetan azaltzen. Baina geurean kontuan hartzekoa dela dio doktoreak.
Errepidea
Errepidea
Munduan hiru milioi eta erdi hektarea –gutxi edo asko, hamar bat milioi golde– daude intsignisaz (Pinus radiata) landatuta. Kalifornian, bere sorlekuan, aldiz, 8.000 hektarea besterik ez ditu bere. Euskal Herrian 150.000 emanak dizkiogu, ipar hemisferioan ezagutzen duen azalera handiena... Australian, Txilen eta Zeelanda Berrian hemengo aldean askoz gehiago izanagatik ez ditu hemengo polen mailak harrapatzen. Azken horretan aire metro kubikoko 120-160 polen ale neurtu izan dira. Bilbon, ostera, 447.

Tarteka ikaragarrizko polen hodeiak izaten dira, eta beste inon ez bezala pinuaren polenari alergia dioten gaixoak azaldu dira. Polena sudurrean itsasten da, itsasotzen, eta lore emera iristean gertatzen den eran toki egokira heldu den jakiteko glikoproteinak askatzen ditu, horiek bahitzen dute hatsa. Haatik, bertako polen ugariena izanagatik, proportzioan arazo gutxiren iturri da. Bi bidetik: baga, polen alea handia da –50-90 mikrometro artekoa– eta ez da sudurretik askoz barrurago joango eta, biga, alergia dutenen artean ezagunagoak diren Lolium generoko llollobelar eta hiraka, hala nola quercus-tar eta olibondoarenaren aldean proteina urri du pinuarenak. Aurten aurreratu bada ere, otsailaren erdian hasi eta dozena erdi bat astez izaten da polen hori. Eta ikusi ezin dutenak ere hemen agertuko dira. Eta zergatik Euskal Herrian bai eta beste inon ez? Bi arrazoibide ematen dira: alergia abiatzeko polen asko behar da –munduko maila gorenak hemen neurtu dira– eta, okerragoa dena, Japonian zedroen polenarekin baieztatu duten eran, errepide aldamenetan, diesela erretzerakoan sortzen diren partikula kutsatzaileekin nahasita eragina areagotu egiten da. Bada, Gipuzkoa omen da proportzioan lurraren zati handienetakoa pinuei eta bideei ematen dien lurraldea, gutxi gorabehera % 27,7 eta %2,5, hurrenez hurren.

Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


Eguneraketa berriak daude