Eliza katolikoa eta familia

  • Joan zen urtarrilaren 20an, Madrilgo artzapezpikuak deituta, “familia kristauaren aldeko ekitaldi” jendetsua egin zen Madrilen. Dena den, han esandakoek baino gehiago harritu ninduen aldizkari honetan bertan (2.120 zka.) Xipri Arbelbidek idatzitako “Rouco Varela eta familia” artikuluak.
Iñaki Mendiguren
Iñaki MendigurenDani Blanco
Xipri beldur da oraingo familia modernoak ez ote duen euskal populua desagertzea ekarriko; eta guk haurrak egin nahi ez ditugulako, indioek eta beltzek urtero 7.000 egin behar omen dituzte guretzat, musu-truk eta esker txarrez, gure garapena segurtatzeko eta gure sexu-janiza asetzeko. Beraz, Euskal Herria desagertzea, immigrazioa, prostituzioa eta gainerako zoritxarrak familia modernoaren erruak omen, eta horren konponbide bakarra, familia tradizionala. Kontxo!
Lehenik, lasai, Xipri, Euskal Herria ez da-eta jende faltaz desagertuko; beste kontu bat da zenbateraino iraungo duen bere euskaltasunean, baina arazo hori aspalditxotik daukagu, bai berton jaioekin eta bai etorkinekin. Zer ikusi gutxi du familia mota batekin edo bestearekin.

Bigarren, noiz gertatzen da emigrazioa? Goseak, bortizkeriak, etorkizun ilunak jendea, bizimodu hobearen bila, bere herrialdetik irtetera bultzatzen dutenean. Herrialde behartsu horien egoeran dagokigun erantzukizuna ukaezina da, baina hori ere ez da oraingoa, eta ba al du zerikusirik familia modernoarekin? Bide batez, noiz deituko ote du kalera Eliza katolikoaren hierarkiak munduko bidegabekeria eta bere ondorio tamalgarriak (adib., Europan sartu nahian milaka itsas zolara joaten direla) salatzeko?
Euskal familia tradizional ugari haietan ere, Xipri, euskal seme asko kanpora joaten zen ogi bila: Gaztela aldera, Ameriketara, Parisera… Eta xehetasun txiki bat: beste seme-alaba askok Elizara jotzen zuten, goseak bokazioa susperturik, nonbait: gure aita zenaren aldetik hamaika senide ziren, haietarik bost Elizarako; gu geu lau izan ginen, eta bi –%50– seminario-bazka. Ez du, bada, Erromatar Elizak iraganeko garaien halako nostalgiaren bat izango, ezta?

Eta prostituzioa? Kasu gehienetan, hori ere miseriak berekin dakarren kontu tristea. Baina familia modernoaren asmakuntza ote da munduko “lanbiderik zaharrena”? Lehen ere gure artean ez al zen prostituziorik? Inoiz ez al dira frantsesez –baina euskal doinuaz– mintzatu putak Parisko kaleetan? Orain ere herrialde behartsuetako aberatsek ez ote dute bertan sexu-esklaborik?
Rouco eta bere gisakoei entzunda, badirudi kristau-familia etorri ahala haur hartzen dituena dela, gero ama zintzo demonio horiek zaintzen etxean geratzeko; aborturik gabe, noski; dibortziorik gabe, jakina; eta homosexualen ezkontzarik? Vade retro, satana! Baina niri hori baino kristauagoa, ebanjelioaren eta giza eskubideen araberakoagoa, iruditzen zait jaiotzen kontrol arduratsua egitea; eta emakumeak –bere zirkunstantziak, askotan larriak, kontuan izanda– haurdunaldia eteteko irtenbidea izatea; eta bikote-bizitzak porrot egiten badu, berriro saiatzeko aukera izatea, infernurik betikotu gabe; eta zeure sexuko jendeak erakartzen bazaitu, zeu bezalako norbaitekin gustura bizitzeko modua izatea, elkar maitatu eta laguntzeko. Eta ez diot eskatzen Eliza katolikoari bere ikuspegia aldatzea; bakar-bakarrik bere morala, Estatuaren indarraz baliatuz, gizarte osoari ez inposatzea, Espainian gutxienez luzaroan egin bezala.

Gainera, Erromatar Elizak badu bere baitan, familiari buruz betiere, zertaz kezkatu. Irakurri bestela Eugen Drewermann-en Clérigos. Psicograma de un ideal (Trotta, 1995); frantsesez Fonctionnaires de Dieu (Albin Michel, 1993). Liburua idatzi ondoren teologo psikoanalista honek apaizgoa utzi eta azkenean bere elizatik irten behar izatea txikikeria bat besterik ez da.

Azkenak
2025-02-13 | Axier Lopez
Balea eta izurde sarraskiaren aurkako boikota

Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]


2025-02-13 | Gedar
Errusiako gasa Europara itzuli da, TurkStream bidetik

Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".


GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldea
“Nola da posible irakasleak EHUn jarraitzea? Urteak daramatza erasoak egiten, eta jakina zen”

Gasteizko Campuseko Filologia Hispanikoko irakasle baten aurkako salaketen berri izan bezain azkar, asanblada irekia egin zuen GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldeak. Aste bakarrean “hamarnaka” salaketa eta testigantza berri jaso dituzte. Irakaslearen... [+]


Aski Da mugimendua Irungo Udalarekin bildu da: hizkuntza politika berri baten lehen urratsak?

Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]


1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


Teknologia
Bilakaera kontzientea

Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.

Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]


Eguneraketa berriak daude