Vlad versus Dracula
- Transilvania, 1431ko azaroaren 8a. Vlad Draculea jaio zen, gero Valakiako Vlad III.a printzea eta banpiro odolzale ezagunenaren mitoaren jatorria izango zena. Oso gaztetan aitak otomandarren esku utzi zuen Vlad. Otomandarrek Valakia konkistatu zutenean bera izendatu zuten printze, baina lurralde gatazkatsu hartan ez zuen karguan urtebete ere iraun.
1462an otomandarrek armada bikaina osatu zuten, kopuruz Vladen armadaren hiru halako eta ekipamenduz ere askoz hobea. Valakian sartu eta berehala hartu zuten Targoviste hiriburua. Baina Vlad ez zen alferrik etsaien artean hazi, ederki ezagutzen zituen haien ohitura eta beldurrak. Batetik gerrilla moduan eraso zien, talde txikitan eta gauez; berehala printzearen eta iluntasunaren arteko harremanaren inguruko legendak zabaldu ziren etsaien artean. Bestetik, etsaiak zutoinean sartuta hiltzea ohikoa zen garai hartan. Baina Vladek muturrera eraman zuen ohitura hori. Mehmed II Targovistera iritsi zenean inguruko muinoak zutoinez eta gorpuz josita ikusi zituen. Kronika otomandarrek ziotenez, 15.000 eta 20.000 bitartean zeuden paldoan sartuta usteltzen. Sultanak Konstantinoplara bueltatzea erabaki zuen. Gainera, Vladek zutoinekin irudi geometrikoak egiteko ohitura zuen, propaganda krudelaren eragina areagotuz. Garai hartako ilustrazio eta izkribuek Vlad ikuskizunaz gozatzen irudikatu zuten. Eta, azkenean, psikologikoki irabazi zuen gatazka hura.
Otomandarren eta hungariarren arteko liskarren erdian zegoen Valakia, eta Vladek muturreko estrategia erabili zuen erresumaren burujabetasunari eusteko. Barne gatazkak apaltzeko ere balio izan zion; boiardoen –bertako aristokrata etsaien– oposizioa paldoan desagertu zen. Merkatari eta etorkin saxoienganako gorrotoa ere zutoinei esker ase zuen.
Ziur horrek eragina izan zuela mende batzuk geroago Bram Stoker britainiarrak 1897an Dracula kondearen mitoa nobela batean jaso zuenean. Vlad odol bila dabilen banpiro gisa irudikatu zuen eta, ondoren, Hollywoodi egokitu zitzaion irudi historikoa are gehiago distortsionatzea. Egungo Errumanian baino ez diote eusten printzearen irudi politikoari; 1976an Ceaucescuren gobernu komunistak Nazioaren Heroi izendatu zuen bere heriotzaren bosgarren mendeurrenean.
Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]
Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]
Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.
"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela hitzeman du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]
EH Bilduk astelehen honetan abian ipini du mahai politikoa berritzeko barne prozesua. Zuzendaritzak zerrenda proposatu du. Arnaldo Otegik buruzagi izaten segituko du.
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
Abian da EAJren barne prozesua. Lehen fasea urtarrilaren 20tik otsailaren 2ra bitartean egingo da. Gaurtik aurrera, Ortuzarrek alderdiaren buru izaten jarraituko duen erabakitzeko aukera izango dute EAJko afiliatuek.
Sunsundegik “produktua eta merkatua” dituela azpimarratu dute Altsasun eginiko manifestazioan. “Nafarroarentzat enpresa estrategikoa” izan daitekeela defendatu dute langileek, eta itxiera “aukera gisa ulertzen ez dutela” ziurtatu.
Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]
.jpg)
Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.