Zazpi euskara teknikari herriko etxeetan

  • 2006ko urrian Euskal Herri Hegoaldeko izeneko herri elkargoan lehen euskara teknikaria lanean hasi zenetik, Iparraldean beste bost euskara teknikarik ekin diote lanari. Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) ekimenez abiatu zen proiektua eta euskararen hizkuntza politika eremuka eta sektoreka biziaraztea du helburu.
Ipar Euskal Herria
Euskara Zerbitzuak Ipar Euskal Herria
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Euskarak Ipar Euskal Herriko udaletan ere behar eta merezi duen presentzia izan dezan, herriko etxeetan euskara teknikariak ezartzeko proiektua martxan da 2006az geroztik. EEPko Administrazio Kontseiluan, 2005eko abenduan finkatu zen Iparraldeko herri elkargoei eta hainbat hiriri euskara teknikariak ezartzeko proposamena eskaintzea eta 2006an eskualdez eskualde eginiko itzulian aukera luzatu zitzaien denei. EEP euskara teknikarien kostuen erdia bere gain hartzeko prest agertu zen, beste erdia, aldiz, herri elkargoek edo hirietako udalek ordaintzea zen baldintza. Eta proiektua fruituak ematen hasi da. Momentuz, zortzi eremu izan dira proposamenari baiezkoa eman diotenak: Euskal Herri Hegoaldeko, Xiberuko, Errobiko, Garazi-Baigorriko, Iholdi-Oztibarreko eta Amikuzeko herri elkargoak, Baionako hiria eta Biarrizko hiria (Hendaiak bere kontura du teknikaria). Azken bi horien balio sinbolikoa handia da, bertan bizi baita Iparraldeko biztanleen ia erdia. Aldiz, EEPk ez du oraindik erantzunik jaso Bidaxuneko herri elkargotik, Hazparnekotik, Angelutik eta Errobi-Aturri herri elkargotik, nahiz eta azken horretan hausnarketan ari diren. Jean Claude Iriart EEPko zuzendariak aitortzen duenez, “balorazio aski ona egiten dugu, zeren eta hastapenean ez genekien lekuka zein erantzun mota emango zuten. Gauzak ari dira emeki-emeki egituratzen”.

Udalak dira euskara teknikarien lanaren ardatz eta herritarrak ez dira xede nagusi gisara ulertzen. Dena den, abiapuntua sinbolikoa gerta daitekeela argi du Iriartek: “Biztanle guztiek udalean baitute euskara ikusten (edo ez), eta herriko etxean ez bada euskararik ikusten, nekez izango da eredugarri beste elkarte eta orokorrean biztanleentzat. Baina, horrek zein ondorio ukanen duen biztanleen eguneroko bizitzan? Hori neke da jakiten. Eragin ona dudarik gabe, baina momentuan sobera goiz da hori neurtzeko”.

Panpi Olaizola ezpeletarra da euskara teknikari gisara lanean ari den horietako bat. Aurtengo otsailaz geroztik hamaika herri hartzen dituen Errobi herri elkargoko langilea da. Hamaika herri horietatik zazpik sinatu dute EEPrekin hitzarmena, “dena den, ni hor naiz hamaikentzat, izenpetu edo ez”. Olaizolak argi du bere lanpostuaren lehentasunak zein behar duen izan: “Hastapenean herriko etxeen galderei erantzutea”, era berean, herri elkargoko eskolak, elkarteak eta enpresak laguntzea ere bere betebeharra da. Otsailetik oraintsu arte frantsesetik euskararako itzulpenetan buru-belarri ibili da Olaizola, herriko etxeak apurka euren dokumentuak bi hizkuntzetan jartzeko ohitura hartzen ari diren seinale. “Hala ere, hori pixka bat kezkagarria zen, niretzat arranguragarria, zeren eta ikusten nituen gainerako teknikariak, denbora gehiagorekin beste gauza batzuk bultzatzeko”.

Itzulpenetatik harago

Formakuntza planak ere abiatu dituzte. “Herriko etxe batzuetan badira alfabetatu gabeko langile euskaldunak eta beraz, jadanik zerbitzu bat eskaintzen dute euskaraz, baina beste anitzetan ez dira beti euskaldunak”. Euskaraz alfabetatu gabeak eta ez dakitenak AEK-ko eskoletara bideratzen ditu euskara teknikariak. Errobi herri elkargo osoan egun 18 bat udal langile ari dira formatzen. Aurrerapauso ona dela deritzo Olaizolak, “herriko etxe guztietan izanen dira jende euskaldun batzuk zerbitzua ziurtatzeko”. Jendea apurka sentsibilizatzen ari delakoan dago eta mezu itxaropentsua helarazi du: “Aitzin pausoak egiten ari dira eta herriko etxeek agertzen dute zinez gogo bat euskarak ukan dezan bere tokia”.

“Esan beharko diezu seinaleak tindatzen dituztenei, ez dela ongi!” gisako esaldiak ere pare bat aldiz aditu behar izan ditu, ordea. Horixe omen da, ziurrenik, oztopo nagusia, “betikoa, nahastea hizkuntza eta politika eta gaurko Euskal Herriaren egoera. Batzuek oraindik nahasten dute dena, eta sinpleagoa da esatea arriskutsua dela”. Hala ere, argi du horrelako iritziak gutxiengoarenak direla.

Herriko etxetik kanpo, eta itzulpenek tarte egiten diotenerako hainbat proiektu darabiltza Panpi Olaizolak buruan. Urte amaierara begira, Olentzeroren inguruko bizpahiru ekitaldi antolatzeko nahia du. Bestalde, eskolen aurretiko eta ondorengo orduetarako jarduerak euskaraz egiteko aukera ere bermatu nahi du. Horrez gain, edozein jaialdi-edo antolatu nahi duenarentzat euskarazko saioak eskaintzen dituztenen zerrenda egitea du asmo, “askotan zailtasunak izaten baitira animazio bat antolatu nahi eta jarduera hori euskaraz lortzeko”. Aurrerago begira, Nafarroa Behereko euskara teknikariak Izpuran egin bezala, Kanbo inguruko bainuetxeetan ere euskara sustatzeko planak garatzeko asmoa du Olaizolak.

Euskal Konfederazioaren lanaren jarraipena

Orain bost urte Euskal Konfederazioak abiaturiko lan ildoari eutsi dio euskara teknikarien proiektuarekin EEPk. Hain zuzen ere, Euskal Konfederazioak Ipar Euskal Herriko 40 bat herriko etxerekin izenpeturik zituen hitzarmenak. Orain, kopuru hori areagotzea lortu dute. Jean Claude Iriarten aburuz, “orain arte, hainbat udalek ez zuten nahi izan ofizialki engaiatu, baina gure proposamena marko politiko-publiko batean sartzen da, eta ohartu gara gehiago direla horri atxiki zaizkionak, ofizialki aurkeztua zelako. Nahiz eta metodoaren aldetik jarraitzen dugun Euskal Konfederazioak eraman zuen ildo beretik”. Zenbakitan, Nafarroa Beherea da horren adibide argi. EEPren proposamenaren aurretik 12 udal zeuden Euskal Konfederazioarekin lotuta, gaur egun 24 dira.

Azkenak
Gurekin egiten dutena

Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]


Su ta Gar, Kaotiko, Gatibu, Maruxak eta Leihotikan ere Hatortxu Rockeko azken jaialdian

22 talde gehiago iragarri dituzte Lakuntzan uztailean izanen den HatortxuRockerako: Bad Sound, Dupla, Su Ta Gar, Chuleria Joder!, Brigade Loco, Leihotikan, Burutik, Tribade, Maskak, Les Testarudes, Non Servium, Añube, Dj Plan B, Gatibu, DJ Trapella, La Jodedera, Süne,... [+]


Jon Urzelai Urbieta, fisikaria eta soziologoa
“Zaila da ezagutzen arteko banaketa zurruna gainditzea”

Jon Urzelai Urbieta ohituta dago itzalean lana egiten, baina Su festak musika-jaialdiei buruzko saiakerak dezenteko ikusgarritasuna eman dio, iaz Euskadi Saria eman baitzioten lan horregatik. Ez da, hala ere, irabazi duen sari bakarra, hori baino lehen, 2021ean, CAF-Elhuyar... [+]


Betharramgo indarkerien berri “komunikabideen bidez” hartu izana zehaztu du Baionako apezpikuak

Prentsaurrekoa eskaini dute ostegun honetan Marc Aillet Baionako apezpikuak, elizbarrutiko hezkuntza katolikoko zuzendari Vincent Destaisek eta Betharramgo biktimen entzuteko egiturako partaideetarikoa den Laurent Bacho apaizak. Hitza hartzera zihoazela, momentua moztu die... [+]


2025-03-14 | Gedar
Vox Nafarroako Parlamentutik kanpo geratu da ia, barne-desadostasunak direla eta

 Maite Nosti diputatuak kargua utzi du alderdiarekin izandako desadostasunengatik, eta horrek kide bakar batekin utzi du alderdi faxista, talde mistoan sartzera behartuz.


2025-03-14 | Euskal Irratiak
Bidarteko bahitzailea militar-ohia zen, eta prokuradorearen arabera “hil egin nahi zuen”

Bidarteko gasnategian bahiketa burutu duen gizona, militar ohia zen. Asteazken arratseko 7.30tan Erretegia izeneko gasnategian bertako kudeatzailea bahitu eta poliziaren kontra tiro egin duen gizonak 54 urte zituen.


2025-03-13 | ARGIA
EAJk eta PSE-EEk zerga erreforma adostu dute Ahal Dugurekin

PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.


2025-03-13 | Uriola.eus
Correoseko langileen eskubideak eta zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko eskatu dute

“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Milaka ikaslek Hego Euskal Herriko hiriburuetako kaleak hartu dituzte, IAk deitutako greban

Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Beste epai euskarafobo bat: Bitarteko Idazkari izateko lan poltsa eskaeraren aurka

Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak. 


2025-03-13 | Ahotsa.info
“Ez da soilik memoria ariketa bat, baizik eta NATOren kontrako borroka deialdia”

Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


Nola eragingo die AEBen eta Europaren arteko norgehiagokak Euskal Herriko produktuei?

Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]


Eguneraketa berriak daude