Heroina katarroarentzat
- Londres, 1874. C.R. Alder Wright St. Mary ospitaleko kimikariak morfina hainbat azidorekin nahastu eta diazetilmorfina sortu zuen lehenengoz. Substantzia berria morfinatik zetorren; morfina, berriz, lo-belarraren deribatua zen.
Handik urte batzuetara Alder Wrightek egindako esperimentuak, ordea, ez zuen oihartzunik izan. 23 urte geroago, beste kimikari batek, Felix Hoffmann alemaniarrak, lortu zuen berriro sustantzia bera sintetizatzea. Hoffmannek Elberfeldeko Bayer botika etxean egiten zuen lan eta bere buru Heinrich Dreser-ek eskatu zion morfinarekin eta azidoekin esperimentuak egiteko. Helburua kodeina lortzea zen, morfina baino droga ahulagoa. Baina bi aldiz indartsuagoa zen substantzia lortu zuten, eta heroina izena ipini zioten, hartzen zutenak heroiak sentiarazten zituelako. Morfinaren onurak zituen, baina hark sortutako menpekotasuna desagerrarazten omen zuen. Arrazoi zuten: gaixoek morfinarenganako zaletasuna galtzen zuten, beste mendetasun handiago baten truke. Baina inork ez zekien hori, heroinaren ondorioak ikertzen bi hilabete baino ez zituztelako eman.
1898 eta 1910 urte bitartean merkaturatu zen heroina, haurrentzako katarroa sendatzeko xarabe moduan besteak beste. Harrigarria zen eztula kentzeko zuen ahalmena, baina 1910etik aurrera, menpekotasun harrigarria sortzen zuela konturatu ziren; abstinentzia sindromea agertzeko aski da bost astez egunero gramo laurden hartzea. Botiketatik desagertu eta heroinaren aurkako legeak sortu ziren han eta hemen. Orduz geroztik heroinak legez kanpo egin zituen bereak. Eta egiten jarraitzen du: azken hiru urteetan kokainak gain hartu bazion ere, azken datuen arabera berriro ere heroina da Bilboko narkosala-n gehien hartzen den droga
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.
Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.
Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]
Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.
---------------------------------------------
Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]
.jpeg)
Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.