Elea
- Opari iharra egin didazu, agorra. “Hartu kalachnikova eta egin gura duzuna berarekin…”, hala mintzo zinen azken entregan, Ur. Arma hori suntsitu ezik, ardura uher bat jarri didazu esku baldarren artean. Ez bainuen soldaduzka egin piperpotoaren agindupean, ezta miliekin ere.
Jakin dut, jakin, minutuan seiehun bala jaurtitzeko dohaina duen horrek erremonteko pilotak frontisean eragiten duen hotsaren antzekoa egiten duela: kla-kla-kla. Jakin dut, jakin, hogeita lau eurotan saltzen dutela arma hori hainbat merkatu ilunetan.
Karachi-n, Benazir Bhuto satelite estatubatuarraren segizioan ez ziren faltako, ba, arma horiek. Ezta Kurdistango mendi gorrietan ere.
Errairik gabe, beti izango du norbaitek arma horien beharra sentitzeko tentaldia. Vienan nahiz Londresen… Texasen, Pekinen edo Baionan.
* * *
Metro-txartel erabiliak baino zapalduago eta urratuago begitantzen zaizkit kalaxnikovak bisitatutako bazterrak, parabelumak goldatutakoak, Esperanza y Cía fabrikako morteroak inarrositakoak.
“Kala da gerra” entzun daiteke ekialdeko bailara batzuetan, azalpenik ez duen hori azaldu gura izaten denean. Ez du inork ulertzen gerra, baina “hala da gerra”. Zelakoa? Gordina. Ideala…
Hogeita hamazazpikoaz galdera egin nionean, irakurketa zital eta amorratua egin zion guduari gure amona zaharrak: “fede merkea eta urrea, horixe dok gerrea”.
K. letrarekin hasi gara jolasean: konstituzioarekin transit-era hurbildu, Herr K.rekin hegaldatu, eta kalaxnikov fusilarekin lurreratu.
Nire hiztegian, “kuzkurtu” da k delako horrekin hasten den azken elea. Eta l delakoarekin hasten den lehena “la”, alegia latin herrietan musika-eskalako seigarren nota, germaniar herrietako “a” notaren parekoa.
Zurruna begitantzen zait k letra. Libreagoa l delakoa. Kalaxnikova baino, irekiagoa iruditzen zait elea. Alegiazko eta elurrezko lainoak iruditzen zaizkit ugalkorragoak, kanoi-kateak eta kanibal-kantak baino.
Libertatea galdatu edo Biba libertatea! Lrekin dira horiek.
* * *
Eta, l letraren atzetik, m dator: madaria, magia, mamia, masusta…
Beste batzuen artean, “martxoa” dakar gure hiztegiak. Martxoa… urtearen hirugarren hilabetea, hogeita hamaika egunekoa. Epaila. Martia.
Martxoa. Nafarroa Garaian eta Euskadin, hauteskundeak. Madrili begira. Kongresua. Senatua.
Delako Euskal Autonomia Erkidegoaren estatus politikoa jaso eta eraldatu gura duten alderdi politiko horiek, Maltzaga historiko eta paradigmatikoraino hurbiltzeko gauza izango al dira? Batera esan gura dut.
Mahai gainera jaurti dute jada proposamena. NaBai-ri begira jarri dira batzuk, ikusteko eta ikasteko. Beste batzuk, jazartzeko eta suntsitzeko. Uso zuriaren atzetik, bakezaleak zein ehiztariak ibiltzen baitira.
Proposamena egin dute jada publiko. Erantzunak hasi dira azaleratzen. Denbora badago hitz egiteko. Gogoa… ezin jakin.
Hurrerako nahiz urrunerako bidaietan, Angel, ez al da ekologikoagoa auto konpartitua?
Plan berriak Baztango bailara lau zonalde historikoetan bereiztea proposatzen du. Ostatu turistiko berriak irekitzeko araudia ere hartuko du bere gain, definitutako hiri iraunkortasun adierazleen araberakoa izango dena.
Eredu berriak ikasleek milaka euro aurreztea ekar lezake. Autoeskoletako irakasleek plana kritikatu eta errepideetan sor daitekeen arriskua mahaigaineratu dute. Neurri berriak “milaka irakasleren enplegua arriskuan jartzen duela” ohartarazi dute.
Sistema duala abian da ikasturte honetan Hego Euskal Herriko Lanbide Heziketan, eta eredugarri saldu duten arren, arazotsua izaten ari da hainbat zentrotan: ikasle guztiek derrigorrezko praktikak egin ditzaten enpresak bilatzen “gorriak pasatzen ari dira” irakasleak,... [+]
Euskal Herriko Emakumeen Mundu Martxak indarkeria matxistari buruzko jardunaldiak egin ditu asteburuan Atarrabian. Sistema judiziala jarri dute ezbaian, justizia eta autodefentsa feministaren balioak aztertu dituzte.
"Sexu-hezkuntzaikasgeletatik haratago" ikastaroa emango du UEUrekin online Itsaso Bakedano Moreno (Baldorba, 1992) sexologoak. INCISEXeko Sexu-hezkuntza eta -aholkularitza masterra du, Biko Arloak-eko Training sexologia klinikoko formakuntza du eta Lanbide Heziketako... [+]
EHGAMek Axel hotelaren irregulartasunei jarritako helegitearen inguruko isiltasun administratiboaren ondoren, hotelaren itxiera eskatzen du eta hainbat eragileekin batera prentsaurrekoa eman dute.
Bretainian, bretoiera oso ondo edo nahiko ondo hitz egiten duten herritarrak %2,7 dira, 2018an baino hiru puntu gutxiago. 107.000 dira gaur egun. Hiztunak gazteagoak dira. Galo hiztunen kopuruak ere behera egin du, baina ez bretoierak bezainbesteko abiadan.
“Urumeako mendiak bizirik” herri-ekimenak jende andana elkartu du Hernaniko plazan. Mendi horietan egin nahi dituzten bi makroproiektu eolikoen berri eman du, ekarriko lituzketen kalteak azaldu ditu eta Urumea bailarako eta inguruetako herritar guztiei dei egin diete... [+]
.png)
Milaka gazte bildu dura Gazte Koordinadora Solizalistak (GKS) urtarrilaren 25ean Bilbon eta Iruñean antolatu dituen mobilizazioetan, "Euskal Herrian agenda belizista eta faxismoa normalizatu ez daitezen". Jendetza bildu da bi hiriburuetan gerra inperialistaren... [+]
Epaitegietan hamar urte bete ditu auziak, eta azkenean EAEko Auzitegi Nagusiak ebatzi du beste epaitegi txikiagoek ikusten ez zutena: ez zela baserri zaharra "eraberritu", baizik eta askoz ere eraikin handiagoa altxatu zela eta behar zuen lekutik urrunago. Legez kanpo... [+]
Aparteko iragarpenik egin gabe, "askatasun akademikoaren eta izpiritu kritikoaren" aldeko aldarria egin du Joxerra Bengoetxeak EHUko errektore karguaren zina egin duenean, Ajuria Enean: "Ebidentzia zientifikoak ukatzen dituztenen aurkako euste-horma izango da... [+]
Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]
2.000 lagun inguru bildu dira urtarrilaren 26an, Irunetik Hendaiarako martxan, Europaren migrazio politika “hiltzaileak” salatzeko. Korrika igaro zenean hainbat migratzaileri muga igarotzen laguntzeagatik auzipetutako ekintzaileei babesa eman diete. Ekintzaileak... [+]