Galeseko poliziak drogak legeztatzea eskatu du
- Oraingoan polizia batek proposatu du drogen kontrako estrategia azpikoz gain aldatzea, Britainia Handiko Galesen. Lehendik aditu askok eskatua dute debekuaren bidea baztertu eta droga guztiak lege barruan sartzea, eta hori derrigor egin beharko dela gero eta gehiagok dakusate.
Oso aipamen gutxi egin zaizkio Richard Brunstromek esanei gure artean. Aldiz, bai proposamenak eta bai gizonak merezi lukete Euskal Herrian ezagutzea.
Brunstrom ez da oharkabean pasatuko den polizia. Interneteko bilatzaile batean haren izena jarriz gero, dokumentazio sarria aurki daiteke. Britainia Handi osoan da ezaguna, hasteko, bere agintepeko herrietan autoen eta batez ere motorren abiadura kontrolatzeko darabilen politika gogorra: erradarrak, kamerak, isun galantak, publizitate kanpaina probokatzaileak.
Galesen, bestalde, ezaguna dute bertako kulturarekiko gizon honek daukan atxikimendua. Berrikitan, Galesko parlamentuan hizkuntza normalizazioaz eztabaida batean hartu zuen parte. Bere mintzaldia galeseraz hasi ondoren, poliziburuak aitortu zuen Ingalaterratik Galesera lanera etorritakoan bertako hizkuntza ikastearekin jabetu zela hau herrialde bat zela, ez Ingalaterrako eskualde bat, eta aldi berean agintariei eskatu zien zorrotzago egiteko lana hizkuntzaren eskubideak zaintzeko. YouTuben ikus daiteke galesez hitz egiten bilkura batean. Arazo sozialetaz pentsatzen duena blok batean erakusten du Brunstromek.
Baina ez da polizia otzana. Bere konderrian ere poliziak hasi dira erabiltzen “Taser” izeneko pistolak, metro batzuetatik eta harien bitartez agenteek harrapatu nahi dutenari segundo batzuetako elektroshocka eragiten diotenak. “Taser” hau giza eskubideen aldeko erakunde batzuek salatua dute, eta kaleko manifestazioetan harrapatutako militante bat baino gehiagok nozitu du urteotan.
Honetan ere, ordea, Brunstrom poliziburua originala da: publikoki erakutsi du nola funtzionatzen duen “Taser” elektrikoak, eta kameraren aurrean onartu du bere larruan probatzea. YouTubeko bideo batean ikus daiteke Ipar Galesko constablea (komandantea) bi poliziak alde banatatik helduta daukatela astindu elektrikoa jaso eta oihuka lurrera erortzen. Hori bai, bideoaren bukaeran herritarrari constableak esango dio pistola elektriko hau mingarria dela, eta hobe duela poliziek samurki eskatu diotena bete eta obeditzea.
Javier Balza sailburuari jokoa emango lioke Richard Brunstromek, noizbait Eusko Jaurlaritzak ertzainetxeak bisitatzera ekar baleza.
Etikan oinarritu, ez dogman
Richard Brunstromek idatzitako txostenean dio narkotikoak legez kanpo uzteak porrot egin duela. Gobernuari eskatzen dio drogaren kontrako borroka bukatutzat eman eta droga guztiak legeztatu ditzala, kokaina eta heroina barne.
Ondorio horietaraino faktore askok eraman dute Brunstrom. Hasteko, polizia beste edonor baino hobeki ohartzen da sekula baino droga gehiago eta merkeago aurki daitekeela. Erabiltzaileak asko ugaritu dira eta drogagatiko delituak ere bai. Gainera, narkotrafikoa omen da petrolioaren ondoren munduko jarduerarik dirutsuena.
“Drogen inguruko politikak –idatzi du Brunstromek– pragmatikoa izan behar du eta ez moralistikoa, etikak gidatua eta ez dogmak; horregatik baztertu behar dugu oraingo debeku eskema, ez delako ez eraginkorra eta ez morala. Ebidentzian oinarritutako sistema bateratua izan behar da abiapuntu, tabakoa eta alkohola sartu eskeman, eta helburu ipini gizartearentzako kalteak minimizatzea”.
Britainia Handian drogen kontrako borroka 1971ko lege batek gidatzen du. Haren arabera, drogak A, B eta C motatan sailkatzen dira. Brunstromek txostenean argudiatzen du abiapuntuan bertan dagoela akatsa, ABC arrisku taula hori erreala ez delako.
Eskozian medikuek egindako ikerketak erakutsi du 2004.ean tabakoagatik 13.000 pertsona hil zirela, alkoholagatik 2.052 eta aldiz droga ilegalengatik 356. Droga edukitzeagatiko zigorrak ez doaz estatistika horien arabera, noski.
Ilegalizazioaren porrota beste aditu askok ere salatua dute, eta Brunstromek aipatu ditu batzuk informean: Londresko Parlamentuko Zientzia eta Teknologia batzordea, Olinpiadetarako ministroa, presondegien ikuskatzaile nagusi izandako Lord Ramsbotham, Auzitegi Goreneko epaile erretiratu bat, eta abar.
Ingalaterra eta Galesi A motako droga arriskutsuak kostatzen zaizkie urtean 17.000 milioi libera esterlina –horietatik %90 delituen ondorioz– eta hori gainera alde batera utzirik gizartean dauzkaten bestelako kalteak. Prohibizionismoak justizi sistema krisian murgildu du. Eta gainera, nazioarteko harremanetan ere eragina dauka, droga ekoizten duten herrialdeak desestabilizatu eta haietan giza eskubideak urratzea sustatzen duelako.
Zer lortuko litzateke droga guztiak legezko bihurtuz gero? “Drogengatiko kriminalitatea arras gutxituko litzateke –idatzi du Brunstromek– eta horrela pertsegizioan xahutzen diren diruak erabili ahal izango lirateke kalteak gutxitu eta erabilgarritasuna demostratu duten bergizarteratze tratamenduak sustatzen”.
Ideiok berdin defendatzen ditu espetxeetako ikuskatzaile nagusi izan zen Lord Ramsbotham-ek. Honek deklaratu dio The Independent egunkariari: “Gaurko sistemak alde guztietatik frakasatu du. Begiratu iezaiozu Amerikako Estatu Batuetan alkoholari egin zitzaion debekuari, eta huts egin zuen berdin. Ipar Galeseko poliziburuak esan duena seriotan hartu behar da. Gizartean hainbesteko desgraziak eragiten dituzten trafikanteak geldiarazi behar ditugu”.
Ramsbothamek aitortu du presondegietan ondo zekitela bertara zekartzaten hamarretik zortzi droga erostearekin zerikusia duten delituengatik zekartzatela. Ipar Galeseko poliziaren buruzagitzan dagoen John Anderson ere Brunstromekin dago, debekuaren aldeko politikoen erreakzioak ikusita: “Politikoek erreflexuz erreakzionatu dute, ez dute errealitatea hartu nahi beren gain. Gai honek ez baitu botorik ematen”.
Plaid Cymru alderdiko Leanne Wood parlamentariak defendatu du Brunstrom poliziburua: “Ikusita daukagu nola berziklatzen duen jendea sistema honek. Espetxera eraman, espetxetik atera, drogetan sartu berriz, legea urratu, berriro kartzelara... Hau aldatu beharra dago”.
http://www.argia.eus/nethurbil.php helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]