Mimetismoda

  • Gustuko jantzi bat aukeratzeak burujabe sentiarazten zaituela aitortzen duzu, ironia apur batekin aitortu ere, Angel. Eta hala da. Nork ez du oroitzen nerabezaroko askatasun sentimendu hordigarri hura, familiako bazkari batera lehen aldiz nahi zenuen bezala jantzita azaldu zinen hura, osaba-izebak, aitona-amonak, lehengusu-lehengusinak, den-denak ahoa bete hortz uzteko asmoz. Ileak horituta, ala bekainak piercingez josita, ala –nire nerabezaroaren habia izan zen laurogeiko hamarkadan bilatuz adibideak– bakeroak zulatuta, txamarra txapa errebindikatiboz estalita eta walk-manaren kasko-entzungailuak gorputzaren luzapen organiko bihurturik…

2013ko maiatzaren 03an
Ur Apalategi Idirin
Dani Blanco
Urte batzuk igaro dira, haatik, eta ez alferrik. Orain nerabezaroa atzean uztear zaude eta ohartzen zara zure gela-bunkerreko paretak ikustea galarazten duten afixak eta mutazio aro horretan zehar maskor gisa erabili duzun parafernalia guztia beldurgarri arrotza egiten hasi zaizula. Ez zarela egiazki zu. Aske sentiarazi zintuena orain alienazio baten ikur bihurtu dela. Ez duzula moda desberdintzeko erabili, baizik eta berdintzeko. Familiatik askatzea ez dela prezio bat ordaindu gabe egin. Talde baten menpe egon zarela, taldearen joerak, gustuak, ideiak zure egin dituzula –eta horrek lotsatzen zaitu gehien– bestela onartuko ez zintuztela beldur baitzinen. Bakardadeak beldurtzen zintuelako. Bakardadeak beldurtzen zaituelako.

Baina orain, helduaroan sartu berritan, bakardadearen beldur direla beren buruari aitortzera iritsi diren beste jende batzuk ere ezagutu dituzu eta… ez zara hain bakarrik sentitzen. Orain moda ez duzu hain modu dramatikoan erabiltzen. Eremu sexualean –Houellebecquek esango lukeen bezala– ala lan-merkatuan ahalik eta itxura erakargarriena emateko darabilzu moda, instrumentalizatuz, estrategiak antolatuz. Eta batez ere, egoeren arabera janzkera aldatuz, zeren ongi baitakizu, orain, gehienetan kamaleoiaren antzera ibili behar dela munduan, euri tanten artetik busti gabe joan nahi baduzu. Nahiz egia den, tarteka eta zirkunstantzia berezi batzuetan, kontraste bortitza egitea probetxugarria izan daitekeela. Esaterako, hiru pertsonek prentsako zutabe-errelebo batean parte hartzen dutenean.

Aldatu dena, beraz, zera da, mimetismoaren mekanismoaren kontzientzia osoa duzula. Ez duzula askatasunaren edo errebeldiaren ilusioan sinesten. Baina kontuz, desenkantuaren eta zinismoaren ilusio simetrikoaren mehatxuaz ere jabetu zara. Zinismoaren mozorroa ere mimetismoz janzten baita.

Orduan datozkizu gogora irudi zenbait. Mimetismoaren fenomenoa zeinen sakona den frogatzen duten irudiak. Ohartu baitzara ohartu, urte luzeak elkarrekin bizi ondoren bikotekideek elkarren antza hartzen dutela, eta ez bakarrik janzkeran, baizik eta hazpegietan ere. Eta, gisa berean, behin baino gehiagotan ikusi dituzu paseatzen jabearen antza duten txakurrak (ala txakurraren antza duten jabeak –nola trenka ?–).

Kontua ez da beraz moda jarraitzea ala ez jarraitzea. Kontua ez da aske edo jarraitzaile izatea. Animalia txit sozialak gara, joera mimetikoa poroetatik darigu (adizki hau ere Euskal aditz batuan ziurtatua, alajaina). Afera ez da jabe ala txakur izan gura dugun, ezen beti izango baikara bai txakur bai jabe –proportzio aldakorrean, hori bai– baizik eta noren txakur edo noren jabe. Ez dakit, Jose Inazio, nire ttakun honen kolorea hartuko duen zureak, ala, aurrekoan bezala, kontraste bortitza aukeratuko duzun oraingoan ere.

Azkenak
2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


Osasunbideak erizain lanpostu bat kendu du Erronkariko bailaran

Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Larunbatean hiru bahitu askatuko dituela baieztatu du azkenean Hamasek

Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]


Atzoko filosofoen oraina hausnartuz

Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]


“Torturak gauzatzeko baldintzek bere horretan jarraitzen dute”, Askek salatu duenez

Torturaren kontrako eguna baliatuz, Aske antolakundeak prentsaurrekoa egin du Bilboko Justizia Jauregian. Gaur egun ere tortura gauzatzeko baldintzek bere horretan jarraitzen dutela salatu dute.


AHTrako desjabetze mehatxuen aurrean Aralar zulatzeari alternatibak daudela gogorarazi dute ekologistek

Nafarroa eta Ezkio-Itsaso lotuko lituzkeen alternatibak Aralar barnean 22 kilometroko tunel bat zulatzea suposatuko luke, eta 1.300 milioi euroko kostua izango luke. Lotura hau igaroko litzatekeen herri ugarietako udalek nahiz bizilagunek, ordea, lanei ekiteko eduki beharreko... [+]


Raimundo El Canastero taldearen aurkako epaiketa atzeratu dute, akusazio larriagoak egotzita

Asteazkenean izan behar zuen epaiketa dataz aldatu dute Lizarrako alkateak azken momentuan jarritako helegite baten ondorioz. Orain taldeari "gorrotoa sustatzea" ere egozten zaio eta lau urterainoko kartzela-zigor arriskua dute kideek. 


Eguneraketa berriak daude