Herri nortasunen arteko lankidetza berria
- Hutsune bat, horixe Garabide proiektuaren abiapuntua: euskal kooperazioa ohiko kooperazio bihurtu eta euskal izaera eskaintzen ez jakitea. Eta behar bat: degradazio sozioekonomikoa, herrien nortasunaren gainbehera eta naturaren suntsipena elkarrekin ulertu eta kooperazioa gai sozioekonomikoetatik beste alorretara ere hedatzea. Are gehiago, munduko komunitate askotan nortasun galeraren une erabakiorra bizi dugunean.
Ideia horretatik abiatuta, oraindik eraikitzen hasteke dagoen zubiaren lehen harria jarri du euskalgintzan eta garapenerako lankidetzan –Mondragon Unibertsitateko HUHEZI fakultatean, Mundukiden, Ikastoletan eta Arrasateko mugimendu kooperatibistan– dabiltzan hainbat eragilek sustaturiko Garabide Elkarteak. Euskalgintza deritzon mugimenduak lan ugari egin eta aurrerapauso anitz eman ditu, batez ere, azken 40 urteotan. Oraindik bizirik daude garai hartako hainbat erakunde eta protagonista eta “altxor” hori baliatzea dute asmo.
Hiru helburu nagusi finkatu ditu Garabidek. Lehenik, garapen bidean dauden herrietako hizkuntza komunitate minorizatuekin lankidetza bideratzea, euskara eta euskal kulturaren garapen esperientzien trukean oinarrituta. Bigarrenik, munduko hego hemisferioko hizkuntza komunitate minorizatuetako eragileekin lankidetza proiektuak garatzea. Lankidetza proiektu hauek hizkuntzaren, kulturaren eta nortasunaren garapen-alor desberdinetan gauzatuko dira, hezkuntzaren alorrean indar berezia jarriz. Eta, azkenik, euskararen eta euskal kulturaren garapenean lanean ari diren erakundeek Hegoaldeko hizkuntza komunitate minorizatuekiko lankidetzarako beren esperientzia eskain dezaten sustatzea, horretarako markoa eta bideak eskainiz.
Helburuak ez dira, ordea, berez betetzen, eta hori dela eta zenbait proiektu ditu eskuartean Garabidek. Formazio eta kapazitazio proiektuak, esperientzien truke-programak, aholkularitza proiektuak, tutorizazio proiektuak eta interkooperazio sistema propio honen ikerketa eta garapena. Aurrez, euskalgintzaren esperientziaren ikerketa, didaktifikazioa eta zabalkundea gauzatuta, noski.
Maiekin, kitxuekin eta uruekin
Hegoaldeko herri indigenetako eragileak ditu lankide Garabidek, bereziki euren nortasuna garatzeko proiektu zehatzetan dabiltzan bitartekari kolektiboak. Direla herri indigenetako hezkuntza erakundeak, gizarte nahiz kultur erakundeak, erakunde publikoak eta baita erakunde politiko propioak ere. Oraingoz, dena den, Hego eta Erdialdeko Amerikako herri indigenekin dihardute batez ere lanean, maiekin, kitxuekin, aimarekin eta uruekin bereziki. Hizkuntza gisara gaztelania konpartitzea eta lanerako eskaera gehien bertatik jaso izana dira horren arrazoi. Dena den, Afrikara ere begiratzen dute eta bertako bubien komunitatearekin ere lankidetzan ari da Garabide.
Baina lankidetzarik ez da Euskal Herrian bertan kooperaziorako prest dagoen eragilerik ez bada. Horrenbestez, besteak beste, hezkuntza sareak, estrategia mailako eragileak, hedabideak eta kulturgintzako erakundeak ere lankide izango ditu Garabidek. Zubia eraikitzen hasita dago dagoeneko, gero eta luzeago eta zabalago egin behar orain.
Gipuzkoako sorrera prozesuari buruzko bere doktore tesia aitzindaria izan zen, lurralde historikoen bilakaera ulertzeko. Deustuko Unibertsitateko irakaslea, historialari askorentzat eredu izan da bere lan egiteko eta irakasteko modua. Igande honetan hil da Elena Barrena Osoro... [+]
Gernikako "gazte langileen interes eta beharrei" erantzungo dien proiektu bat martxan jarriko duela adierazi du Egurre Gazte Asanbladak. Eraikina duela hamar urte itxi zuten, eta salatu dute Gernikako Udalak hiru legegintzaldi daramatzala esanez liburutegi bat jarriko... [+]
89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]
Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.
Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]
Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]
Urtearen hasieran, Zedarriak taldeak "defentsaren" industriari buruzko "eztabaida irekitzearen" alde egin zuen publikoki (baita nuklearrari buruz ere), eta Eusko Jaurlaritzak berehala egin du bat horrekin. Lehenik, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia... [+]
Gaur aurkezten dugun intsektuaren izen zientifikoak, besteak beste, bi gauza azaltzen dizkigu: alde batetik, gorria dela (ez erabat) eta ez duela hegorik. Okerrak ez dira biak ala biak, baina gorria ez da bere kolorazio bakarra, eta hegoak ere izan baditu, baina beraien tamaina... [+]
Apirilak asaba zaharrengana garamatza. Apirila urte osoaren gakoa izango da. Lurrak antolatzea, ongarriketa osatzea, haziak plantatzea, pardak, makilak, sareak, lokarriak atontzea… Hamaikatxo lan bada, sasoi berrirako urratsik handiena, gero uda eta udazkena azkurriz eta... [+]