Entzumena zokoratutako zentzua
- Sarritan, belarriak zaintzea ahazten zaigu. Haizeak astindutako zuhaitzaren hotsa edo txoritxoen txorrotxio goxoa entzutetik, trafiko eta musikaren zarata bortitza jasatera pasa gara azken hamarkadetan, entzumena kaltetuz. Egoera larrienetan, erremediorik ez duen gorreria sortzera ere iritsi gaitezke. Hilaren 29a Gorren Nazioarteko Eguna dela-eta, gaiaren inguruko iritziak jaso ditugu sindikatuen eta medikuen ahotik.
Zarataz jositako giro batean bizi gara, obrek, industriak nahiz aisialdiko ohiturek sortuak. Zarata horrek guztiak gaizki ohitu ditu gure belarriak eta gure entzumena. Adituek diotenaren arabera, horixe da arazorik larriena, zaratara ohitu garela, alegia. Gizakiaren entzumena naturako soinu lasai nahiz bortitzak entzuteko sortua izan da, haizea, itsasoa eta txorien soinua, trumoi eta animalien orroak, baina ez hiriguneak edota teknologiaren garapenak sortzen duen zurrunbiloa. Ondorioz, zarata kaltegarria eta arriskutsua bihurtzen ari da osasunerako.
Zarata, neurri handi edo txikiagoan, guztioi eragiten digun fenomenoa da; askotan, ordea, ez gara horretaz konturatzen eta normaltzat jotzen ditugu egunero entzuten ditugun trafiko edota makina hotsak. Horren inguruan dugun ezjakintasunaz eta jasan ditzakegun ondorioez mintzatu zaizkigu azpiko bi elkarrizketetan Jesús Algaba otorrinoa eta Jesus Uzkudun sindikalista.
Belarriek gorputzeko atal ahantziak dirudite askotan.
Hala da, askotan gertatzen da hori, ez baitiogu entzumenari behar duen arreta jartzen. Ikusmena edota hortzak, esaterako, asko zaintzen ditugu, belarriak ordea ahaztuta ditugu eta ez ditugu behar bezala zaintzen; ez zaintzeaz gain, kaltetu egiten ditugu, zaratarekin adibidez.
Beraz, zaratak entzumena lesionatzen du?
90 dezibeliotik gorako edozein egoera kaltegarria da entzumenerako. Trafikoa, obrak, diskotekak, aurikularretatik musika entzutea… Horrek guztiak gogor eragiten dio entzumenari. Epe motzean ez da ondoriorik nabaritzen, baina denbora luzez horrelako egoeretan egonez gero, etorkizunean pertsona horrek entzumen galera izateko arriskua du. Zarataren eraginez sortzen den gorreria lesio motela bezala ezagutzen da, epe luzeko eragina baitu; horregatik, zaila da antzematen.
Geroz eta gazte gehiago joaten omen da otorrinoarengana.
Zoritxarrez. Entzumen azterketak egiten ditugunean, berehala ohartzen gara zarataren eraginez sorturiko entzumen galera duela gazte askok. Gaixoa ez da gai 4.000 frekuentzian –tonu altuan– dauden soinuak entzuteko. Normalean, lantegietan zarataz inguratuta dauden gazteen kasua izan ohi da, ez baitute entzumena behar bezala zaintzen. Eta beste gazte askok orduak pasatzen dituzte aurikularrekin musika bolumen altuan entzuten.
Fisiologikoki nola eragiten dio zaratak entzumenari?
Barraskilo izenez ezaguna den egituraren barnean aurkitzen diren zelula ziliatuak hondatu egiten dira lehen aipatu dugun 4.000 frekuentzia horretan. Behin galdu dena ezin da berreskuratu, zarataren ondorioz sorturiko entzumen galera lesio atzeraezina baita. Ez dago tratamendurik ez eta kirurgia egiteko aukerarik ere. Irtenbide bakarra kanpo-protesia edota inplante-protesia litzateke.
Prebentzioa litzateke jorratu beharreko bidea?
Lesioa atzeraezina denez, oso garrantzitsua da prebentzioa. Modu jarraian zarata bortitzak entzutea saihestu behar da eta langileek belarriak babestu behar dituzte. Gainera, berebiziko garrantzia du noizean behin otorrinoarengana joan eta entzumen azterketak egitea.
Ostegun arratsaldean hasiko dira baraualdiak, eta bost gune antolatu dituzte ekimenari lotuta: Bilbon, Altsasun, Donostian, Gasteizen eta Iruñean. Larunbat eguerdian, berriz, manifestazio handi bat egingo dute Bilbon, palestinar erresistentziarekin elkartasunez eta... [+]
Miguel Angel Blanco PPko zinegotzia bahitu eta hiltzearen ardura politikoa egotzi nahi zioten, baina auzia preskribatuta dagoela iritzi dute epaileek.
Azken egun hauetan, "Faxistak kanpora!" lelopean EHUko Zuzenbide fakultatean eramandako borroka antifaxistaz hitz egin dugu anonimotasuna atxiki nahi izan duen ikasle batekin. Sare sozialetan frankismoa goraipatzen eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak zabaltzen... [+]
Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.
Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]
Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.
Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]
Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]
Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]
Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]
Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]
Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.
Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]