Entzumena zokoratutako zentzua
- Sarritan, belarriak zaintzea ahazten zaigu. Haizeak astindutako zuhaitzaren hotsa edo txoritxoen txorrotxio goxoa entzutetik, trafiko eta musikaren zarata bortitza jasatera pasa gara azken hamarkadetan, entzumena kaltetuz. Egoera larrienetan, erremediorik ez duen gorreria sortzera ere iritsi gaitezke. Hilaren 29a Gorren Nazioarteko Eguna dela-eta, gaiaren inguruko iritziak jaso ditugu sindikatuen eta medikuen ahotik.
Zarataz jositako giro batean bizi gara, obrek, industriak nahiz aisialdiko ohiturek sortuak. Zarata horrek guztiak gaizki ohitu ditu gure belarriak eta gure entzumena. Adituek diotenaren arabera, horixe da arazorik larriena, zaratara ohitu garela, alegia. Gizakiaren entzumena naturako soinu lasai nahiz bortitzak entzuteko sortua izan da, haizea, itsasoa eta txorien soinua, trumoi eta animalien orroak, baina ez hiriguneak edota teknologiaren garapenak sortzen duen zurrunbiloa. Ondorioz, zarata kaltegarria eta arriskutsua bihurtzen ari da osasunerako.
Zarata, neurri handi edo txikiagoan, guztioi eragiten digun fenomenoa da; askotan, ordea, ez gara horretaz konturatzen eta normaltzat jotzen ditugu egunero entzuten ditugun trafiko edota makina hotsak. Horren inguruan dugun ezjakintasunaz eta jasan ditzakegun ondorioez mintzatu zaizkigu azpiko bi elkarrizketetan Jesús Algaba otorrinoa eta Jesus Uzkudun sindikalista.
Belarriek gorputzeko atal ahantziak dirudite askotan.
Hala da, askotan gertatzen da hori, ez baitiogu entzumenari behar duen arreta jartzen. Ikusmena edota hortzak, esaterako, asko zaintzen ditugu, belarriak ordea ahaztuta ditugu eta ez ditugu behar bezala zaintzen; ez zaintzeaz gain, kaltetu egiten ditugu, zaratarekin adibidez.
Beraz, zaratak entzumena lesionatzen du?
90 dezibeliotik gorako edozein egoera kaltegarria da entzumenerako. Trafikoa, obrak, diskotekak, aurikularretatik musika entzutea… Horrek guztiak gogor eragiten dio entzumenari. Epe motzean ez da ondoriorik nabaritzen, baina denbora luzez horrelako egoeretan egonez gero, etorkizunean pertsona horrek entzumen galera izateko arriskua du. Zarataren eraginez sortzen den gorreria lesio motela bezala ezagutzen da, epe luzeko eragina baitu; horregatik, zaila da antzematen.
Geroz eta gazte gehiago joaten omen da otorrinoarengana.
Zoritxarrez. Entzumen azterketak egiten ditugunean, berehala ohartzen gara zarataren eraginez sorturiko entzumen galera duela gazte askok. Gaixoa ez da gai 4.000 frekuentzian –tonu altuan– dauden soinuak entzuteko. Normalean, lantegietan zarataz inguratuta dauden gazteen kasua izan ohi da, ez baitute entzumena behar bezala zaintzen. Eta beste gazte askok orduak pasatzen dituzte aurikularrekin musika bolumen altuan entzuten.
Fisiologikoki nola eragiten dio zaratak entzumenari?
Barraskilo izenez ezaguna den egituraren barnean aurkitzen diren zelula ziliatuak hondatu egiten dira lehen aipatu dugun 4.000 frekuentzia horretan. Behin galdu dena ezin da berreskuratu, zarataren ondorioz sorturiko entzumen galera lesio atzeraezina baita. Ez dago tratamendurik ez eta kirurgia egiteko aukerarik ere. Irtenbide bakarra kanpo-protesia edota inplante-protesia litzateke.
Prebentzioa litzateke jorratu beharreko bidea?
Lesioa atzeraezina denez, oso garrantzitsua da prebentzioa. Modu jarraian zarata bortitzak entzutea saihestu behar da eta langileek belarriak babestu behar dituzte. Gainera, berebiziko garrantzia du noizean behin otorrinoarengana joan eta entzumen azterketak egitea.
Jakoba Errekondo eta Garbiñe Larrea han izango dira, baita Haziak liburuko egileak ere. Superbotereak hezkuntza liburua, Abentura erraldoia komikia... eta, jakina, Inor ez da ilegala-ren postutxoa ere ipiniko du ARGIAk. Aurtengo beste nobedadea: denda fisikoa Andra Mari... [+]
Bukatu da (bukatzen ari da) tomatearen sasoia eta unea aprobetxatu nahi nuke uda honetan izandako kezka eta amorruak orriotara ekartzeko.
2016an ikusi omen zuten lehen aldiz Herrialde Katalanetan. Bi urte geroago, 2018an alegia, Xanti Pagola eta Imanol Zabalegui entomologoek Gipuzkoan azaldu zela jakitera eman zuten. Eta euskaraz izendatu ere bai! Urte batzuk pasa dira eta ez dut esango gure artean ikusteaz ohitu... [+]
Bart arratsean izan da. Etxekoak gintonikari zurrupaka. Ni aspaldi dibortziatu nintzen gintonikarekin. Ginak oso gogoko ditut, hortz-haginak ur, baina tonikak ezin edan ditut, gozoegi eta burbuila zakar gehiegi.
"Oñatiarra da, karisma handia du, baita babes soziala ere", seinalatu dute idatzi batean, sare sozialetako kontu berri baten bidez hedatu dena. Leku ugaritako neska gazteak elkartu dira salaketa egiteko. EITBk bertan behera utzi du, kautelaz, pertsona hori ageri... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.
Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]