Bandera jaitsita

Angel Erro
Angel ErroJosu Santesteban
Burlatan eman dut uda. Ez dirudi oso originala, baina XXI. mendean munduko beste muturrera joateak ere ez. Hartara, etxean harrapatu naute Jose Inaziok aurrekoan aipaturikoek, eta banderen gerrak ere bai. Ez naiz, lanak hemen atxikia egon arren, batere aspertu –hau ez da egia–, adiskide guztien opor narrazioen entzule zintzoa izan bainaiz, txandaka, haiek itzuli ahala. Hondartzan, mendian, filmetako hirietan, paraje oraindik paradisuzkoetan zeinen ongi pasatu duten kontatzen zidaten bitartean, nik, errukiturik, sineste plantak egiten nituen, ahal bezain ulerkor. Haiek, bidaiara abiatu aurretik sentituko zutela bazekiten horri berari lotzen zitzaizkion, flotagailu bati bezala. Izan ere, izeba bat Egiptora lehen aldiz joatekoa da –hau egia da– eta aurrekoan inpresionatuta aletzen zizkidan bertako miragarriak, oraindik bisitatu gabeak baina ez hargatik ezagutu gabeak. “Piramideak inpresionanteak dira, norbera hain gauza gutxi sentitzen da beraien ondoan…”. Bidaiatzea dagoeneko ariketa ezinezkoa da. Oro bidaiatuta dago.

Karibera eta Tenerifera joateak gaur prezio bera dute. Kapitalismoak distantziak laburtu ditu eta etxean gelditzea garestitu arras. Antikapitalistak ere lekutzen dira, horratik. Nire auzokide bat, brigadista, Palestinara joan da aurten, iaz Venezuelan izan zen, aurreko urtean Chiapasen. Galdetzen diot neure buruari zein sistema soziopolitiko aupatzen dugun inora ez goazenok.

Berdin-berdin, zurea irakurri ondoren, Josi, neuretako galdetu dut zein bandera dagokigun inongo banderak ordezkatuta sentitzen ez garenoi. Zuriari –esango du batek–, zuria. Baina ez zait iruditzen zuri naizenik –hau ez da egia–; zuri, Ur?

Uztailean Eako Poesia Egunetan izan naiz. Emakumea eta Literatura –edo alderantziz, edo bata bestean, edo bata bestearen– gai nagusia zen. Luze joko luke hor ikusitako eta aditutako guztia kontatzeak, zenbat disfrutatu nuen –esan nahi baita, asko– azaltzeak eta ideiak zenbat argitu zizkidaten –kasu honetan, gutxi– aitortzeak. Hara bi belaunaldiko idazleak bildu zituzten, eta hortik atera nuen ondorio orokorra banderen auzira ere aplika zitekeen: aurreko belaunaldikoek eite esentzialista handiagoa daukate emakumetasunari buruzko ideiei dagokienez, eta gazteagoak ez dira arduratzen akaso oraindik lortu ez diren –baina agian bai nolabait garaitu diren– bataila zaharrez. Honek ez dakit zer frogatzen duen, baina zerbait frogatzen du seguruenik. Belaunaldien arteko iraultzak iraultzailea ez iruditzera eraman duela, agian. Gazteak esker beltzekoak direla –hau kasik ziurtatua da– aurrekoen lanekiko. Mundua, azkenean bai, aldatu egin dela.

Bertan Uxue Apaolazak esandako guztiarekin bat egin nuen nik. Hau, edozein banderapekoa delarik ere, herri normaldu bat ez delako enegarren froga da –egiaztatu berri dudanez– oraindik inork ez duela haren mintzaldia youtuben zintzilikatu.

Banderei hertsiago lotuta, eta zehazkiago ikurriñari, Nafarroan zer mintzatu asko eman dute Nafarroa Bai taldearen kanpainan ikusi diren ikurriña urriek. UPNk azpijokotzat jo du. Nik hala izan ez dela pentsatu nahi nuke, nik nahiago nuke gure euskalduntasunak, nahikoa ikurra izaki, ez balu trapurik behar. Besteak beste, genero kontuetan bezala, gauzak ez direnean batzuek ikusarazi nahi diguten bezain zuri-beltz. Banderek pertsonak dituzte, literalki, estaltzen. Gaurko identitateak higikorragoak, bestela esanda, turistagoak dira; norberaren biografiak ezartzen du nahierara. Askok ez lukete ulertuko nire identitate lehentasunetan nazio auzia oso behean dagoela esango banu.

ASTEKARIA
2007ko irailaren 09a
Azoka
Azkenak
Debako liburutegiak “espazio mugatua” duela dio udalak, umeei ordu gehienetan bertan egotea debekatzeko

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]


‘Emaiezu hemengoa, emaiezu euskara’ leloa erabiliko du Nafarroako Gobernuak euskara sustatzeko kanpainan

Haurrak dituzten familiei egiten diete deia, bereziki. Seme-alabentzat onena nahi dugulako, etorkizunerako aukerak zabaltzea litzateke euskara ematea. "Eleaniztasunaren aldeko hautua egiteko gonbidapena da, euskara ematea batzea delako", esan du Ana Ollo Euskara... [+]


Txatbot hoberenaren bila

Azken urteetan, adimen artifizialaren (AA) garapenak hizkuntza gutxituen egoeran eragin nabarmena izan du. Teknologia erraldoiek garatutako eredu nagusiak, hala nola ChatGPT, hizkuntza nagusietan trebatzen dira, eta horrek euskararen moduko hizkuntzak bazterrean uzteko arriskua... [+]


2025-02-11 | Sustatu
Metak Libgen pirateatu badu, zuk zergatik ez?

AEBetako auzi judizialen batengatik jakin denez, Metak (Facebook-eko jabeak) Libgen sareko liburutegia masiboki pirateatu du BitTorrent protokoloak erabiliz. 81.7 terabyte gutxienez lortu zituzten horrela, beren adimen artifizialeko sistemak elikatzeko. Saiakera eta zientzia... [+]


Akordioa erdietsi dute haur eskoletako langileen baldintzak hobetzeko, bi greba deialdien atarian

16 urteren ostean, Eusko Jaurlaritzak eta Haurreskolak Partzuergoak akordioa erdietsi dute astelehen iluntzean lan-hitzarmena berritzeko. Greba deituta zegoen asteazken eta ostegun honetarako, eta LABek eta Steilasek indarrik gabe utzi dituzte bi deialdiak. Asteartean mintzatuko... [+]


Bigarren itzulian erabakiko da nor izango den Ekuadorko presidentea

Inkesta gehienen faboritoa Daniel Noboa egungo presidente eskuindarra izan arren, aurreikusitakoa baino tarte txikiagoa atera dio Luisa Gonzalez hautagai correistari. Apirilaren 13an egingo da bigarren itzulia.


2025-02-10 | ARGIA
Traktoreak Gasteizko, Baionako eta Tafallako kaleetan, azken protesten urtemugan

Gasteizko protestak Trebiñu eta Araba elkarteek deitu dituzte, Tafallakoak Semilla y Belarra elkarteak eta Baionakoak 'Pirinio mendikateko laborariek’. Denek salatu dute Mercosur merkataritza akordioaren ondoriozko konpetentzia, eta erregaien zerga gehiegizkoak.


Goya sariak eta esaten (ez) diren hainbat kontu

Euskal herritar ugari saritu ditu Espainiako zine akademiak pasa den asteburuan banatu diren Goya sarietan. Artikuluaren bigarren partean, zeresana eman duten hainbat kontu aletuko ditugu.


Altzairuari eta aluminioari %25eko muga zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

AEB inportatzen dituen altzairu eta aluminioari %25eko muga zergak ezarriko dizkiola iragarri du Donald Trumpek. Ez du zehaztu noiz sartuko den neurria indarrean.


Bosgarren preso trukea egin dute Hamasek eta Israelek

Bien arteko su-etena indarrean sartu zenetik hiru aste bete direnean, Hamasek guztira 21 bahitu askatu ditu eta Israelek, berriz, 730. Bahitu israeldarren irudiak "gizateriaren aurkako krimen baten adibidea" direla salatu du Israelgo presidente Isaac Herzogek.


Carrefourren kontrako boikot eguna antolatu du larunbaterako BDZk

Gizarte palestinarrarekin elkartasunean luzatutako Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak kanpainak "baterajotze nazionalera" deitu du otsailaren 15erako Carrefourrek Hego Euskal Herrian dituen bost merkataritza zentrotan. 


Mezu “faxistak” zabaltzeagatik ikertutako EHUko irakasleak salatu du sareetan identitatea ordezkatu diotela

"Gaia argitu arte, irakaslea ez da campusera itzuliko", adierazi du Joxerramon Bengoetxea errektoreak, eta gehitu du "bitartekaritza" bat abiatu dutela zer gertatu den ikertzeko eta horren aurrean zer egin ikusteko. EHUko Ikasle Kontseiluko lehendakari... [+]


EH Bilduk zerrenda bateratuak osatzeko eskua luzatu die EAJri eta ezker konfederalari, Espainiara eta Europara begira

"Adostasun zabaleko gutxieneko programa amankomun bat" oinarrian izatea posible da, EH Bilduren esanetan. Zerrenda bateratuak osatzea lehenetsiko du Espainiako eta Europako hauteskundeetan, Frantziako Estatuko Fronte Herritar Berriaren tankera hartuta.


Eguneraketa berriak daude