Joan zaizkigun 22 euskal mendizaleen bizitza bizia

Bete-beteko gozamena dakarkiguten gauzek, sufrimendu berebizikoa ere ekar diezagukete; ezin dezakegu gozatu, sufritu ere neurri berean egin dezakegula onartu gabe. Halakoa da maitasuna (...) mendiarekiko edo beste edozerekiko. Halakoa da bizitza. Juanjo San Sebastian mendizalearen hitzak dira. K-2ko ihesean galdu zuen Atxo Apellaniz mendilaguna gogoan idatzi zuen Cita con la cumbre liburua. Horrela jaso du mendian, bidaietan eta aisialdian espezializatua den Ramon Olasagastik Elkar argitaletxearen eskutik plazaratu duen Mendi Minez izenburuko lan ederrean. Ondotxo ikasia dugu guztiok bizitza heriotza arteko denbora-bitartea dela. Ezinezkoa da Herio zein kantoitan egongo den zain jakitea, gogoratuko digu Olasagastik, azpimarratzeko, bizitzak ez lukeela izan behar besterik gabe irautea, heriotzaraino garamatzan bideaz gozatzea baizik. Horixe da, zalantza gabe Mendi Minez liburuaren muina. Argazki liluragarri eta hunkigarrien bidez, mendirako pasioz bizi izan ziren hogeita bi euskal herritarren ibilbidea jasotzen du liburuak. Guztiei mendiak ematen zien arnasa. Eta gehientsuenek mendiari begira, gailurrera iritsi nahian edota beherako bidean zirela jada, eman zuten bere azken arnasa.

«Liburua, mendirako pasioz bizi izan diren guztiei eskainia da»

Mendiminaren oinarrian zer dago?

Mendiak, behin edo behin, lagunen bat, ezagunen bat eramaten du, eta samina zabaltzen. Gertutasunaren arabera, batzuk oroituko ditugu, eta beste batzuk ez. Mendian euskaldun dezente hil baita. Gutxi, oso gutxi, ordea, errepidean edo lan istripuan hil direnekin alderatuz gero.

Zer aurkituko du irakurleak lan honen orrialdeetan?

Mendirako pasioz bizi izan ziren 22 lagunen ibilbidea. Bizitza eskutik hartu eta segundo bakar bat ere alferrik galtzen utzi nahi izan ez zuten hainbat mendizaleren arnasa. Hogeita biren bizitza bizia dago liburuan, baina lerro artean beste askoren taupadak ere suma daitezke. Finean, mendiminez bizi izan ziren guztien grina hori islatu nahi izan dut. Horregatik, lanaren muinean ere hor dira Antton Ibarguren edota 1970eko uztailean Atxarten hil zen Javier Iciar bezalakoak. Eta, nola ez, Loro Pikabea, Xabier Zubieta eta Pedro Udaondo ere bai.

Eta lan honen barnekoenean zer dago?

Bizitza galtzeraino, mendian, eskaladan, alpinismoan dabilenak zer bilatzen duen jakin nahiko du irakurleak, beharbada. Ez genuke asmatzen jakingo erantzun egoki bat. Pasioek ez dutelako arrazoiaren logikarik ulertzen; inork ez duelako deskubritu oraindik maitasuna zer materiaz egina dagoen, maiteminduak elkarri halako indarrez katigatzeko, edo mendizaleak mendiari. Erantzun asko inprobisa litezke, baina iduri luke desenkusa bila ari garela, heriotza ekarri dien zaletasun hori justifikatu nahirik bezala. Eta ez, pasioak ezin litezke ez azaldu, eta ez justifikatu. Sentitu egiten dira, ala ez.