“La Realidad”: Kantabriako ardi beltza
- Bizkaiarekin muga egiten du Kantabriak baina euskaldunok turismo edo atsedenlekutzat diogun zaletasunaz aparte deus gutxi interesatzen gara hartaz. Lekuko indar faktikoek zorrotz kontrolatutako lurraldearen fama dauka. La Realidad astekariari gertatu zaionak hori berresten du.
Javier Ortiz kazetari gure artean ezagunak hau jarri du maiatzaren 26an bere blokean daukan Apuntes al natural atalean: “Santanderreko gaietan sakon arakatzea arriskutsua da, eta hala ikusi da sarritan. Hori berresteko aukera izan dugu orain dela gutxi, begien aurrean ikusi dugunean nola suntsitu duten La Realidad astekaria, ezker erradikaleko (hau da, ez saldutako) agerkari ahalegin bat bertako mafiak itotzea lortu duena, zintzurrean lotuz pentsa ahala soka guztiak, hasteko judizialak”.
La Realidad astekariaren xehetasun asko bere fundatzaile izandako Patxi Ibarrondo, Pedro Venero eta Yolanda Secok azaldu zituzten Viento Sur aldizkari ezkertiarrean 2003ko martxoan. Euskal Herrian euskarazko egunkari bakarra itxia zuen Aznarren gobernuak eta bere zuzendaritzako kide batzuk espetxean zeuden; ulertzekoa da Kantabriako astekari baten gorabeherek hemen oihartzunik ez izatea.
La Realidad 2000ko otsailean plazaratu zen lehenbizikoz. Bere bultzatzaileen ustez astekari independente batek bazeukan lekua Kantabria bezalako lurralde txiki eta itxi batean, globalizazioaren kontrako mugimendu askoren ildoari jarraituz. “Babes Taldea” osatu zuten aldizkariaren enpresa eraikitzeko, eta herriz herri jira eta buelta abiatu, dirua eta bazkideak lortzeko. Herritar batzuek dirua aurreratu zieten –agerkaria abiarazitakoan interesik gabe itzultzekotan– eta lehenbiziko harpidedunak lortu zituzten.
Bost langileko kooperatibaren inguruan abiatu zen La Realidad. Baina proiektua martxan jartzea lan nekeza izan bazen, hesi gogorrago batekin egin zuten topo: publizitate boikota. Kantabria herrialde txikia da, 575.000 biztanle ditu, eta bertan –salatzen dute Ibarrondo eta beste kazetariek– erakunde publikoen eta enpresen artean mugak oso lausoak dira. Inork ez du geratu nahi agintearen saretik kanpo, beste gauzen artean norbere etorkizun profesionala eta familiakoena arriskuan jar ditzakeelako.
Horrela, hasieratik bertatik kasik publizitaterik gabe atera zen La Realidad. Herrialdeko aurrezki kutxak, iragarkiak herrietako festen egitarauetan ere ipintzen dituenak, bakar bat ere ez zion eman, ezta ongietorri protokolozkoa egiteko ere. Orobat Santanderreko enpresa eta erakunde nagusiek. Publizitate txikia bai, hasi ziren pixkanaka lortzen. Baina astekariaren sustatzaileek argitu dute, anekdota moduan, bazirela enpresagizon bakar batzuk urtean publizitaterako hainbeste diru ematen zutenak baldintza bakar honekin: bere enpresaren iragarki bat inoiz ez azaltzea. Zer gerta ere.
Baina La Realidad errekara eraman eta bere langileei desgrazia ekarriko zien erasoa beste nonbaitetik iritsi zen: epaitegietatik. Santanderreko epaile batek kondenatu zituen 120.202 euro ordaintzera, Kantabriako PPko idazkari nagusi eta Caja Cantabriako lehendakari izandakoari. Aizkorakada horrek kendu zion bizia Kantabriako astekari berriari. 2001eko abenduan mututu zen betirako La Realidad.
Kazike jaunaren ohore galdua
Viento Sur aldizkariaren azken zenbakian, Santiago Mantecón-Cabargak kontatu ditu auziaren xehetasunak eta proiektuaren akabera “La miserable soberbia de la derecha cántabra lleva a Patxi Ibarrondo a la indigencia” artikuluan.
La Realidadek zortzi auziri egin behar izan zien aurre, eta zazpigarrenak hil zuen. Astekariak publikatu zuen bere zenbakietako batean nola Caja Cantabriako lehendakari Carlos Saiz egina zen bidaia bat Suitzara Kantabriako Parlamentuko PPren idazkari emakumezkoarekin. “Tinta Confidencial” atal satirikoan azaldu zuen kontua. Saizek epailearengana jo zuen, eta Santanderreko epaile Laura Cuevas andereak arrazoi eman zion, astekariari 120.202 euroko kalteordainak ezarriz. Hona epailearen argudioa: “Jendeak suposatzen du norbait Suitzara doanean arrazoi ezkutu edo zikinengatik doala, eta horrek kaltetu egiten du Saiz jaunaren irudi etikoa”. Harrapa ezak hankatik!
Handik bost urtera, astekaria aspaldi itxita zegoela, Kantabriako Probintzia Auzitegiak digito batean merketu zuen Cuevas epailearen zigorra: 12.002 euroko indemnizazioa. Asko hala ere, eta gainera ordurako beranduegi zen.
Horrelako erabakiak posible egin zituen araua Aznarren gobernuak pittin bat lehenago ebatzi zuen Auzipetze Kriminalaren Legean zetzan. Hain da lotsagarria lege hori, herritar boteretsuen ohorea babesteko aitzakiarekin, ezen eta protesta askoren ostean PPko gobernuak berak aldatu behar izan baitzuen berriz 2003an. Beranduegi hau ere.
2002ko urtarrilean eta ondoko hilabeteetan jende mordoxka mugitu zen astekariaren defentsan. Prentsaren Nazioarteko Klubak urteko saria eman zion La Realidadi, eta 2003ko urtarrilean adierazpen askatasunaren aldeko Jardunaldiak antolatu ziren Santanderren, zuzenbide, kazetaritza eta kultura munduko pertsonaia andana batekin. Baina fruiturik ez da sortu horietatik. Ondo lurperatuta geratu da 30 langile karrikan eta 5 kooperatibista mixerian utzi dituen enpresa.
Mantecón-Cabargaren artikuluak (“Eskuin kantabriarraren harrokeria mixerableak Patxi Ibarrondo txirotasunera eraman du”) bere arerioen ankerkeriaren berri ematen du. Arazo legal eta ekonomikoek La Realidadekin batera hondoratu baitzuten sustatzaileetako batzuen osasuna ere.
Patxi Ibarrondori 2004an Parkinson gaixotasuna diagnostikatu zioten, eta Mediku Auzitegiek erabaki zuten –Viento Sur aldizkariko erredaktorearen arabera– aurreko urteetan jasandako estres iraunkor eta gogorrak eragin ziola. Lanerako ezintasuna aitorturik, pentsio txiki baten eskubidea duela erabaki zuten... bidean Laura Cuevas epailea berriro azaldu zen arte: Santanderreko Probintzia Entzutegiak erabakitako 12.002 euroko indemnizazioa ordain dezan, bere pentsioaren zati bat enbargatzea erabaki du.
Nabarmena dirudi Kantabrian PP eta epaile ultrakontserbadoreek Patxi Ibarrondo eta La Realidad disidentziari eskarmentua emateko erabili dituztela. Alderatzen hasita, ezberdinak dira La Realidad, Egin, Ardi Beltza eta Egunkariaren kasuak, baina antzekotasunak ere bat baino gehiago dauzkate. Tartean, borreroak koadrila berekoak zirela (Alderdi Popularrekoak) eta gertakizunak garai bertsuan jazo zirela. Ondorioak ere komunikabide eta kazetariok elkarrekin bateratsu nozitzen dituzte, urte luzeak pasa izanagatik.
Patxi Ibarrondok oraindik zain dauka beste auzi bat: epaile batek 15.000 euroko indemnizazioa ezarri dio, Francisco Rodriguez Ayeso PPko eta Caja Cantabriako buruak ipinitako salaketagatik. Parkinsona hobetuko dio.
http://www.argia.eus/nethurbil.php helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]