Zerk bultzatzen ote du gizakia horrelakoetara, erantzun ordez, batzuek legeak zorroztu eta zigorrak gogortu nahi dituzte beti. Beste batzuentzat “haizeak jotako” ero bakan batzuen izugarrikeriak dira; hots, buruko kimika kontuak, lehenbailehen pilula bidez konpondu beharrekoak! Azkenik, badira “bekatua” azkar aipatuko dizutenak. Baina jarrera horiek “alfer samarrak” direlakoan nago; batetik, alferkeriak eraginak, sustraiak bilatzeko ahalegin gutxikoak, eta bestetik, jokabideak konpontzeko ere alferrikakoak.

Gizakiok abereek ez bezalako askatasuna dugu, eta geure izaera mugatuaren eta hilkortasunaren kontzientzia bizia. Teologiak argitzen duenez –eta psikologia sakonak ere bai, beste hizkera batez– gizakiok, Paradisutik kanpo, noraezean gabiltza munduan, izu-ikarak jota. Gizakiaren egoera hori ez al da Kierkegaardek eta ondorengo existentzialistek (Sartrek…) “larrimin” gisa azaltzen dutena? Eta gaizki konpondutako larritasun existentzialak erraz eramaten gaitu bortxazko neurosira, histeriara, depresiora, eskizofreniara. Geure buruaz konfiantzarik ez, eta Jainko izateko ahaleginetan erotu behar, edo bestela anaiaren beldur beti… harik eta, etsipen gaiztoan murgilduta, Kain gizagaixoak Abel hiltzen duen arte! Aldi berean, geure barne-barnean “paradisu galduaren” amets eta premiarekin bizi gara. Kontraesan horretan, nork eutsiko dio bere osasunari edo “osotasunari”? Beharko antidepresiboak eta antsiolitikoak hartu! Nola kontrolatu, bestela, gau-festa jendetsu horietan edozein substantzia desinhibitzaile hartutakoan (alkohola…) garrasika desmadratzen den edo negarrez hasten den barruko munstro hori?

Labur esateko: maila batean edo bestean, gizaki asko gaixotzen gara psikikoki, geure burua erruki gabe egurtzen dugu eta, ondorioz, inguruko kristo guztia (gizakiak, abereak, gauzak…). Eta horrelakoetan gizagaixo koitaduok moralista erlijioso eta zigortzaile zientifiko gutxiago beharko genuke, eliza-dogma eta harrokeria arrazionalista gutxiago; apurtutako eta apurtzaile bihurtutako gizakiok “osagileak” behar ditugu, sendatzaileak, terapeutak, entzuleak, adiskideak… gizakion barrua husten eta berrantolatzen laguntzeko, sufrimendua ulertu eta konfiantza eta maitasuna berreskuratzeko, geure burua onartzeko, geure erraietan osasun-indarrak aurkitzeko…

Kristauen Jesusek gaixoak sendatzen zituen, eta horretara bidali zituen bere ikasleak; geroztik, kristautasunak eta fedearen hizkerak jende asko gaixotu du, eta neurosi obsesibo kolektibo asko sortu –hori zioten arrazoi osoz S. Freud-ek eta Paul Tillich teologoak–. Baina kristautasunak, erlijio-sinboloek, psikologia sakonarekin uztartuta, gizakia osatzen ere lagun dezakete. Horretan saiatzen da, adibidez, Eugen Drewermann; nahi duenak irakur beza bere La Palabra de salvación y sanación. La fuerza liberadora de la fe (Herder) edo Psicoanálisis y teología moral (DDB, Bilbo); euskaraz, berriz, Joseba Azkarraga Etxegibelen Mendebaldearen mintzo mindua (Euskaltzaindia) saiakeran badira gogoeta bikainak.