Euskara ederra
- Bi artikulu irakurri berri ditut gai horretaz. Bi idazleak, literatura lehiaketetako epai-mahaikide izanak. Entzuten omen dute: “Zer euskara ederra!”. Eta horrek min egiten belarrian!
Hartu dut Larousse hiztegia: Literaturaren lehen definizioa: “Ensemble des oeuvres écrites auxquelles on reconnaît une finalité esthétique”. Idatzien estetika edo edertasunak egiten du literatura. Frantzian. Ez Euskal Herrian? “Nor-nori-nork, gehi aditza, puntto” eta berriz “nor-nori-nork gehi aditza, puntto” erranaldietan mugatzen den testu bat literatura ote liteke?
Euskara ederra beharrezkoa da. Euskara eder horrek ideia aberats eta berriak, eta zergatik ez, zaharrak ere baldin baditu, hobe. Baina nahi bezain ideia sarkor eta sakonak izanagatik, euskara kaxkarra ez da literatura. Zoritxarrez badugu horrelakorik.
Euskarazko erlatibo normala “-n” da. Baizik eta Axularrek, hamar lerrotako erranaldi batean bi edo hirugarren erlatibotzat erabiltzen zuela “zein” galdetzailea eta, egun, “-n” baino askoz ere gehiago baliatua da “zein”, euskal erlatiboa desagertzeko zorian dagoela. Batere arazorik gabe erran daitekeelarik “atea gorria duen etxean bizi da” eta “bizi da etxe batetan, zeinek atea gorria baitu” erraten dute. Frantsesa edo espainolaren fotokopia hutsa. Aldiz “ze urrun den Kamerun” eta “ze polita den” kantuek sartu dute “zer polita den” eta ez “zein polita den”.
Ez aipa instrumentalik! Entzuten dugu “apeza emazteari buruz” mintzatu dela; (ez al zaio “bizkarrez” mintzatu!), edo “emaztearen inguruan” (apeza emaztearen “inguruan”?), ez bada “emaztearen gainean” (horrelakorik Elizan?). Baina ez “emazteaz” mintzatu dela, instrumentalik badela ere ez baitakite.
Hor daude ere carcel/kartzela-presondegi, altura/altuera-goratasun, correr/korrika-lasterka, calle/kale-karrika, vuelta/buelta-itzulia... Piarres Lafittek zioen Hegoaldeko liburu batzuk ulertzeko, espainola jakin behar zela.
Proposa niezaieke, oraino euskara ederra gustatzen zaien idazleei, elkarte bat egitea, gure hizkuntzatik kentzeko, euskararekin deus ikustekorik ez duten frantseskeriak eta espainolkeriak, zerrenda bat finkatuz urte oroz. Berriz modan ematea aspaldiko erranmoldeak. Gureak.
Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]
Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.
Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute.
PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.
Protestak 24 ordu bete dituenean, suhiltzaileak bertaratu dira udaletxera eta kateak moztu dizkiete bi gazteei. Bi kateatuek gaua bertan igarotzea "udaletxearen hautua" izan dela adierazi du Gazte Asanbladak, eta udalaren ordezkariek "ekintza deslegitimatzeko eta bi... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkartean eta Baigorriko Bixentainean aurkeztu da aurtengo Nafarroaren Eguna, egun berean. Ohi bezala, apirileko azken igandearekin bat egingo da festa Baigorrin, eta horrez gain, apirilean hainbat ekitaldi egingo dira eskualdean.
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Hezkuntza eredu propioa "ezinbestean" independentziatik etorri behar dela adierazi dute, eta sistema propio hori "publikoa eta komunitarioa" izatea nahi dutela. Ikamak deituta, goizean zehar piketeak egin dituzte Euskal Herriko hainbat hezkuntza zentroetan.
Euskal Pilotako Nazioarteko Federazioaren eta Espainiako Federazioaren arteko gatazkak bere horretan jarraitzen duen bitartean, Jose Manuel Rodriguez Uribesek euskal selekzioaren aldeko adierazpenak egin ditu. Desadostasunak direla eta, Nazioarteko Pilota Federazioaren eta... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Puntueusek eta Cyberzaintzak elkarlanean ikusentzunezko baliabide pedagogiko bat sortu dute gazteentzat eta haiekin lan egiten duten profesionalentzat: irakasle, guraso eta hezitzaileentzat. Ikusentzunezko honen bidez, ziberjazarpena ezohiko ikuspegi batetik... [+]
Kamioiak ez sartu ez atera. Horrela eman dute goiza BSHko Eskirozko lantokian. Parez-pare langileak aurkitu dituzte protestan. Hilkutxa batekin, elkarretaratze formatuan lehenbizi eta Foruzaingoak esku hartu behar zuela jakin dutenean eserialdia egin dute erresistentzia pasiboa... [+]
Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.