Zorroztearen puntta, klonazioaren eboluzioaren gailurra da txertatzea, da mentatzea, da sestratzea, da eztitzea, da enpeltatzea. Txinan ezaguna da Feng Li baten kondaira, duela zazpi bat mila urte txertoz sortutako landareak saltzen omen zituen. Gure mundu aurreratuan txertoen aipamen zaharrena Hesiodok egiten du, duela hiru mila urte eskas; gero Aristotelesek, Teofrastok… garaiko teknikak zehatz azalduz aipamen ugari bada. Geurera muxika, gaztaina, intxaurra eta abarrekin batera erromatarrek ekarriko zuten, noski edo, abildade honen eskola. Ordura arte basatiak ziren barietateak txertorako, klonaziorako, aukeratuz abiatutako hobetzea etengabekoa da, bihar ere.

Txertatzea, klonatzea baita. Txertoak landare jakin bat sekulakotzen du eta horrexegatik da naturaren kontrakoa. Naturak hazia du ugalbide, sexuen nahasketatik sortutako etorkizuna, alegia. Nahasketa honek etengabe landare berriak sortzen ditu, inoiz izan ez diren berriak. Eta hori da etorkizunari aurrea hartzea, etor daitekeen edozein bizi baldintza dela ere irauteko behinik gai izango diren barietateak izatea; zenbat eta mota gehiago orduan eta espezie horrek irauteko aukera gehiago. Guk emaileenak, ezin hobeak diren bakan batzuk txertatu eta barietateak galdu eta galtzen utzi eta utzikerian bapo. Zenbat eta aldaera eta barietate gutxiago eta gure etorkizuna motzagoa… Ezin hobearena, hobetu ezin denarena amaia baita. Geure buruaz huts egiteko autobidean, gozamenaren pariztaz, hiltzailearen muzinaz.