Besteen pozoia erabiliz

  • Suge askok pozoia du eta harrapakina hozkatzean pozoia sartzen diote. Sistema horrek animalien munduan bizirauteko aukera handiak ematen dizkio sugeari. Baina zer gertatzen da pozoirik ez duten sugeekin?
     
    Virginiako Norfolk-en (AEB), Old Dominion unibertsitateko Deborah Hutchinson eta Alan Savitzky hepetologoek –suge ikerlariak– pozoirik gabeko suge batzuen portaera aztertu dute. Hain zuzen ere, Rhabdophis tigrinus Asiako sugearen ohiturak behatu dituzte eta batez ere horrek jaten duen apo pozoitsuarekiko erlazioa.
     
    Aipatu sugeak apoa jatean honen toxinak baliatzen ditu harrapakariengandik defenditu ahal izateko.
     
    Antza, sugeak apoa jatean honen toxinak lepoko guruinetan gordetzen ditu bere burua arriskuan ikusten duenean askatzeko.
     
    Ornogabeetan sarritan gertatzen da espezie batek besteari toxinak lapurtzea. Hori egiten badakite intsektu eta bare mota askok, adibidez. Baina ornodunetan oso gutxitan atzeman da aipatu portaera duen animaliarik, eta are gutxiago suge mota honek eta apo pozoitsuak duten antzeko hartu-emanik.
Ikerketa Japoniako irla batzuetan garatu dute. Irletako batean oso apo gutxi dago; beste batean, berriz, erruz aurki daitezke. Era berean irla horietako sugeen pozoi-maila ere oso desberdina da batean eta bestean; eta portaera ere desberdina da. Pozoi gutxi duten ofidioek pozoi asko dutenek baino azkarrago egiten dute ihes arriskua sumatzen dutenean. Apoengandik beneno dezente hartutako sugeek arriskuei aurre egiteko joera handiagoa dute.

Oso salamandra aurreratua
Bordeleko (Frantzia) unibertsitateko Jean Marie Cabelguen eta Lausanako (Suitza) Institutu Politeknikoko Jan Auke Ijspeert ikerlariak Salamandra robotica deitzen dena sortu dute orain milioika urte uretik lehorrera igaro ziren izakien nondik norakoak hobeto ulertu nahian. Probak Genevako lakuan egiten ari dira eta eraikitako robotak sare neuronal konplexu bat du bere baitan.
 
Robotak era batera mugitzen ditu bere gorputz atalak uretan eta lehorrean beste era batera. Baina ikerketaren helburua uretatik lehorrera igarotzean salamandraren mugitzeko moduaren transformazioa aztertzea da.
 
Gorputzaren mugimenduek muskulu batzuk besteak baino gehiago garatzea dakar, ezinbestean. Prozesu horren ezaugarriez jabetuta hobeto ulertu ahal izango dira lehorreratu diren animaliek hartu dituzten itxurak eta portaerak.

Azkenak
2025-01-30 | Gedar
Otsailaren 12an epaituko dute Raimundo El Canastero taldea

Lizarrako Udalaren jarrera autoritarioa salatzeko sortu zuten Beef D'Alda abestia, eta horren harira auzipetu dituzte. Adierazpen askatasuna aldarrikatzeaz gain, otsailaren 8rako egitarau bat antolatzen ari dela jakinarazi du musika taldeak.


Etorkizuneko belaunaldiak gurpil gainean eramanez Gasteizen

Bizieskola ekimenaren bitartez Gasteizko Eraman kooperatiba ikastetxeetako umeak trebatzen hasi da ikasturte honetan, hirian bizikletaz segurtasunez eta modu independentean ibiltzeko. Gasteizko Udalarekin batera parte hartzen du ekimenean, eta kooperatibako kideek ikastetxeetako... [+]


Mendebaldeak Kongon dituen hainbat enbaxada jo-mugan hartu dituzte M23ren kontrako protestetan

Kongoko Ipar-Kivuko Goma hiriburura sartu eta bereganatu du Martxoak 23 talde armatuak. Zabalpena aitzina doa eta Bukavu Hego-Kivuko hiriburua dute orain xede. Herritarrak karrikara atera dira, M23aren aurka eta Ruandak eta Mendebaldeak erakunde armatu horri erakutsitako... [+]


2025-01-30 | Axier Lopez
Mugikorrik gabeko eskolak Brasilen

Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]


2025-01-29 | Julene Flamarique
Greba mugagabea hasiko dute Trapagarango MFS enpresaren 104 langileen kanporatzearen aurka

ELAk eta LABek EREa baztertu eta berau erretiratzea galdegin dute. Sindikatu biek gogoratu dute 2023an antzeko neurriak geldiaraztea lortu zutela mobilizazioen bitartez


2025-01-29 | Julene Flamarique
Marokok “inolako azalpenik eman gabe” El Aaiunen sartzea eragotzi die Eusko Legebiltzarreko ordezkariei

Mendebaldeko Saharako giza-eskubideen egoeraren azterketa egiteko bidaia egin dute Euskal Fondoko eta Eusko Legebiltzarreko kide batzuek. Hegazkinetik ezin izan dute jaitsi ere egin. Legebiltzarkideek Marokoren jarrera “lotsagarria eta onartezina” dela adierazi dute.


2025-01-29 | Leire Ibar
Urriaren 7ra atzeratu dute Korrikan migratzaileei muga zeharkatzen laguntzea egotzi zietenen epaiketa

Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
“Itsaraz” zentral eolikoaren kontrako ingurumen txostenaren balorazioa

Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]


Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


Nortasuna

Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]


Eguneraketa berriak daude