Iragarki laburrak

  • Euskararen onerako egin beharreko liburu hura, Itxaro, zure aurreko Ttakunean aipatzen duzuna, alegia, azken hogeita hamar urteetan onartezina onarrarazteko euskarak nola aldatu, eufemizatu, metaforizatu duen –eta, gehitzea zilegi bazait, nola duen bere burua inmolatu– ikertuko lukeen liburua idazteko ardura nori esleitu, eta lagun hura nola aurkitu, pentsatzen ari nintzelarik gogoratu zaizkit aspaldi irakurritako iragarki miragarri batzuk, egunkarian paratzen dituzten horien gisakoak; guk bilatutakoa ere bitxi xamarra gerta daitekeenez, eredutzat har baikenitzake, erredaktatzerakoan. Baina, gertatu ohi denez, direlako iragarki horiek, nahikoa poetikoak eta nahikoa umoretsuak gogoratzen ditudanak, zein liburutan irakurri ditudan ezin lokalizatuz ibili naiz luzaro, apaletik apalera, amore emateraino ia. Castillo Suarezek badu poema liburu bat iragarkiz osatua, baina ez, ez dira horiek. Rossettiren obsesioak hartu nau, jakinda ez nuela aurrera egiterik haiek topatu arte edo memoriaren leizetik haiek nolabait berreskuratu arte.
Angel Erro
Josu Santesteban
Sisiforen harkaitz bat salgai, urtetsua, ongi leundua, eramangarria, urteek eta mendeek limatua, infernuko harkaitz hutsa. Aspertu eta etsituendako, absurdoaren zaleendako edo kulturista metafisikoendako. Lumazko kuxin bat, sorbaldarako, doanik.
Saltzen dut bigarren eskuko uhartea. Ni arduratu ezinik. Egoera bikaina: hareak eta senaiak, uhinak, itsaslabarrak, zuhaiztiak, izurdeak. Amets instalazioa ia perfektua.
 
Dedaloren zezen bat salgai. Diskrezioa. Hamabost egun, proba frenetikorako. Etxera bertara banatuko da. Zulo mota guztietara moldagarria.
 
Birsaltzen ditut labirinto erabiliak, nahasbide handikoak. Zazpi edo zortzi urtetarako galera erabatekoa ziurtatzen da. Ez bazara pozik gelditzen, Ariadnaren hariaren prezioa itzuliko dizugu.
 
Ikaroren hegalak alokairuan, moldaerrazak, malguak. Behar-beharrezkoa: suizida ikastaroa, ameslari masterra edo aldez aurretik apurtutako curriculuma.
 
Zorionez azkenean topatu ditut iragarkiok –ez dira nik gogoratu bezalakoak–, arratsalde osoa horretan eman badut ere eta artikulu honen entrega berandutu badut ere, eta buruan neukan gaia alferrik galdu –zertaz behar nuen nik hitz egin?–. Nolabaiteko barne euforia batek goiti beheiti dardarazita nago. Egun hauetan orriotara hainbestetan ekarri ditugun latindarrek esaniko adagioa egiazkoa da, alajaina: bakea nonahi bilatu dut eta liburu batekin nire baztertxoan baino ez dut kausitu. Gizalegeak eta aipatzaile onaren deontologiak orain aginduko lidakete nire peskizen sujeta nork idatzia den esatea, baina ez dizuet, tupustean, gutxien espero duzuen liburu batean zuek zeuek aurkitzearen zoriontasuna –bakea– ebatsi nahi, Babelgo bibliotekaren neurrirako balentria honek, dena den, hilezkortasuna eskatuko lukeen arren.
 
Erosten dut hilezkortasun jainkozkoa, sasoi onean eta gutxi erabilia, argitsua. Hegoaldera begirakoa bada, hobe. Munduko liburu guztiak, disko guztiak eta gorputz guztiak irakurtzeko, aditzeko eta estutzeko. Momentuan bizitzera sartzeko. Fede dogmatikorik ez. Kontratu mefistofelikorik gabe.
 
Salerosketa hitzartu bitartean, Babelen gida turistiko gisara, Pierre Bayard-en liburu bat eskuratu berri dut: “Nola mintzatu irakurri ez ditugun liburuez?”. David Lodgeren nobela batean jolas lotsagarri bati ekiten diote literatur mundukoak diren pertsonaiek. Aitortu behar dute zer liburu esentzial ez duten irakurri. Edo –ez naiz oroitzen, liburua ez baitut leitu– argumentua eraldatuta, huts egindako klasikoak hobetu. Inazio, jolastu nahi duzu?

Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude