Gerra hasi zenetik, Oviedo Asturiasko hiriburua nazionalen esku zegoen. Antonio Aranda koronelak kontrolpean zuen eta pasabide estuez baliatuz, zilbor-hestea balitz bezala, lotura zuen Galiziako tropa eta atzeguardia frankistarekin. Hain zuzen, handik heldu zitzaizkion indar militar laguntzaileak: soldadu galiziarrak eta legionarioak nahiz erregularrak. Azken horiek, 1934ko urriko iraultza odolez eta indarrez amatatzera etorriak, 1937an ere Asturiasko meatzariak eta ezkertiarrak aurrez aurre aurkitu zituzten. Izan ere, Oviedo frankisten hatzaparretatik libratzeko, alde errepublikanotik erasoaldia prestatu zuten Francisco Llano de la Encomienda, Vladimir Goriev eta Miguel Ciutat buru militarrek eta gonbitea luzatu zioten Euskal Gobernuari, hainbat batailoien bitartez ekimen horretan parte har zezan.

Eskari horrekin bi gauza frogatuko ziren: batetik, Iparreko armada errepublikanoak -Santanderreko, Asturiasko eta Euskadiko tropak biltzen zituenak- zenbateko eraginkortasuna zuen, eta bestetik, euskal gudariak Euskaditik kanpo borrokatzeko zein neurritaraino zeuden prest. Eskaeraren aurrean iritzi eta jarrera desberdinak azaldu ziren buruzagi politiko eta gudarien lerro artean. Jose Antonio Agirre lehendakariaren esanetan, Asturiasera bigarren aldiz joan behar izateak -1936ko urrian jada hainbat batailoi joan zirelako- ezusteko handia eragin zuen Eusko Jaurlaritzan. Gainera, Legutioko eraso antzuaren eskarmentua bazuten ere, Gipuzkoako eta Arabako fronteetan zeuden gudariek galdetzen zuten Oviedora joan beharrean zergatik ez zuten erabiltzen saio hori euskal lurrak berreskuratzeko. Azkenean, Agirrek berak amore eman eta boluntarioz osatutako bi brigada bidaltzea lortu zuen. Batean, Amayur eta Euzko Indarra batailoiak eta Ariztimuñoko metrailadore konpainia joanen ziren, Saseta komandantea buru zutela. Bigarrenean, Samaniegoren aginduetara, Perezagua, Prieto, Celta eta Rusia batailoi ezkertiarrak arituko ziren.

Fronteetan zituzten lekuak utzi eta otsailaren 12an batzuek eta besteek Asturias aldera jo zuten. Printzerri zaharrean, gerra piztu zenetik martxan zegoen iraultzaren hainbat ondorio gertutik ezagutzeko aukera izan zuten. Kokaleku izan zuten Trubia herrian, esaterako, lantokiek gerrarako jo eta ke ekoizten zuten eta dirua indargabetua zegoen, trukerako bertako kontseiluak indarrean jarritako txartelak baino ez zuten balio. Helburu eta mehatxu hiriburua zuten ordea, eta berehala Oviedo aldera abiatu ziren.

Oviedoren aurkako erasoa otsailaren 21ean hasi zen, goizaldeko 4:30ak aldera, eta egun berean Perezagua, Rusia eta Celta batailoikoek Pando mendia eskuratu zuten. Beste euskal brigadek berriz, Nalon ibaia zeharkatzeko gorabehera handiak izan zituzten. Ibaia gauez eta ustekabez gurutzatzeko asmoa zuten, baina ez zen hala gertatu. Zubigileek ez zuten prestatu aurreikusitako behin behineko zubia eta beraz, ibaia gabarran zeharkatu behar izan zuten, goiza argitzear zegoenean. Estualdi horretan, Euzko Indarrako gudariak, Tomas Mitxelena komandantea buru, aitzindari izan ziren, atzetik Amayurkoak eta I. Prietokoak zituztela. Nalonez bestaldean lehorreratu bezain laster, Arecesera eta Premuñora jo zuten, alde nazionalekoen aurka borrokan ari zirela. Gudarien orduko helburua Oviedo eta Galiziaren arteko komunikazio gunea zen Grado herria hartzea zen.

Baina Premuñotik aurrera jarraitu ordez, atzera egin behar izan zuten, gune horretan gotortze lanak burutzea ezinezkoa suertatu zitzaielako; Arecestik bidea alderantziz egin zuten. Herri horren inguruan, eraso eta kontraeraso bortitzak txandakatu ziren eta gudari anitz hil ziren. Horien artean buruzagi ezagunenetakoa eta lehen brigadako burua: Candido Saseta. Otsailaren 23an, komandante karguan bi aste betetzear zela, obus baten metrailak hil zuen. Kolpe latz horren ostean, egun pare bat gehiago iraun zuten aipatu eremuan eta azkenean, 25ean ibaia berriz zeharkatu zuten, baina gibelera eginez. Olaizolaren aginduetara Euzko Indarrako zubigileek prestatu zuten egurrezko zubiari esker, itzulia joaneko bidaia baino erosoago egin ahal izan zuten.

Dena den, Oviedoren aurkako setioa amaitu ez zenez, beste hainbat lekutara bidali zituzten euskal gudariak. Amayurkoek, adibidez, Pando mendira jo zuten, bertan zegoen Perezagua euskal batailoia laguntzeko. Martxoaren 25a arte -etenaldi txiki bat kenduta- hor arituko ziren biak. Tarte horretan, Oviedo kanpoaldeko auzo eta eraikinetan (zezen plazaren inguruan, La Cadelladan, Mercadin deiturikoan edo Buenavista futbol zelaian), bonbez eta metrailez, batzuk erasoan, besteak defentsan jo eta ke aritu ziren. Baikortasunez, Llano de la Encomienda buruak egun haietan ondorengoa erran zion Cruz Salido kazetari sozialistari: «Oviedo gurea izanen da». Hala zirudien eta kazeta askok beren berriemaileak fronte horretara bidali zituzten: Tierra Vascakoek Francisco Turrillas jarri zuten frontean eta Euzkadikoek, Jose Maria Azkarraga Lur Gorri.

Errepublikanoak behin eta berriro sartu ziren hiriburu asturiarrean, baina frankistek hiriguneari eta zituzten kuartelei eutsi zieten. Are okerrago, 1936ko urriaz geroztik bereganatua zuten Naranco menditik, aurrez aurre zituzten errepublikanoen lubakiak eta lehen lerroko gotorlekuak bonbardatu zituzten, artilleria baliatuz. Hala, Oviedo, bi lekutatik setiatua, egunak pasa ahala hiri suntsituetako paisaiaren itxura hartzen joan zen. Dena den, martxoa inguruan agerian geratu zen Arandaren soldaduek eta lagunek setioari eutsi eginen ziotela eta alde errepublikanoan erasoaldi horren aurkako iritzia indartzen joan zen. Egunkari ezkertiarrek lehen egunetako informazio zabala gutxitzen joan ziren eta beste guda fronteei leku gero eta handiagoa egiten. Halaber, euskal abertzaleek zentsura latza pairatu zuten, beraien kritikak azaldu ez zitzaten. Euzkadi kazetakoak, esate baterako, martxoaren 12ko alean lehen orriaren heren bat ezabatzera behartu zituzten, Asturiasko erasoaldiaren gainean 49 galdera kritiko plazaratu ez zitzaten. Zentsurara bidalitako probetan, besteak beste honako galdera arruntak irakur zitezkeen: «Noiz hartuko dute Oviedo? Noiz itzuliko dira hara bidalitako euskal batailoiak?». Horrez gain, Alderdi Komunistak eta bere aginduetara omen zeuden Gorievek eta Ciutatek zeramaten norabide politiko-militarra oso gogor astintzen zuten, baita Asturiasko kanpaina ere. Nazionalisten haserrea eta egonezina ez ziren hor amaitu. Egun gutxira, beste kolpe larri bat jaso zuten Oviedoko frontean, Jose Maria Korta gudarien batailoietako kapilau nagusia hil zutenean.

Hala eta guztiz ere, martxoaren 26ra arte tinko jarraitu zuten euskal batailoiek bertan. Egun horretan, Euzko Indarrak, eta biharamunean Amayurkoek, etxera behin betiko buelta hartu zuten. Oviedo frankisten esku utzi zuten arren, ongi merezia zeukaten txandakatzea eta nolabaiteko atsedenaldia. Pazko astearen eta Aberri Egunaren bezpera zenez, ekitaldi ugari zeuzkaten Bilbon ospatzeko. Baina fronte gerra ere, ziurrenik, pentsatzen zutena baino askoz gertuago zegoen, hil horretako azken egunean, martxoaren 31n, Mola jeneralak Bizkaiaren aurkako erasoaldia hasi zuelako. Hortaz, laster mendebaldeko frontetik ekialdeko lubakietara joan beharko zuten, Euskadi autonomoaren defentsan, behin betiko gudaldiak burutzera. Nolanahi, Asturiasko frontean egondako Julio Ugartek idatzi zuen legez, bizirik bueltatu ziren gudarien bihotzean herrialde hori eta Nalon ibaia arantzarik mingarriena bihurtu ziren hortik aurrera.