Eszenategi politikoa aldatu eta Irlandaren batasuna lortzeko eragingarritasuna Sinn Feinn-ek sortu du» esan omen zuen Gerry Adamsek iragan igandean burututako kongresu nagusian, zeinetan ontzat eman baitzuen Ipar Irlandako polizia gorputz eraberritua. «Urrats historiko» gisa aurkeztu izan da Ipar Irlandako errepublikarren oraingo hau.

Lezio ederrak. Aspalditik ari gara hemen ere historikotzat jo daitezkeen urratsak ematen, baina politika arrunt eta kontsumo azkarreko produktu gisa bihurtzen, nolabaiteko abilezia faltaren batengatik. Eta tamalez izan ere, zeren eta garrantzi handia dauka, aldaketa politiko sakon eta zailek behar duten giro sozialerako, letra handiko historia egiten ari diren uneetako protagonistak eta lekukoak izatearen kontzientzia soziala hartzea. Alegia, suetena ematen bada, neurri historiko gisa egiteak garrantzi handia dauka, handik hilabete gutxira arrunkeria hutsa bihurtu gabe. Eta presoen inguruan zein indar politikoen legeztatze aldera erabaki garrantzitsuren bat hartzen bada, ezin dira badaezpadako neurri gisa aurkeztu. Alegia, neurriak hartu beharra dagoela ondorio guztiekin, konplexurik gabe, profil argiarekin, edota gizarteak ez du barneratuko eraldaketaren zantzurik eta ez zaio jarrera aktibo batez atxikiko.

Aurrekoa garrantzitsua izanik, are lezio garrantzitsuagoa Adamsek eta bere ingurukoek ongi barneratuta dutela eurena dela eraldaketaren iniziatiba, azken batean eurak direlako irabazteko gehien dutenak, Irlanda Batura iristeko aukerak alegia.

Hori hemen gertatuko balitz Ezker Abertzalearen aldetik, prozesuaren hiru laurdenak eginda leudeke. Madrilek eta Parisek Euskal Herria munduko herri aitortuen mapan sartzea eragotzi nahi izan dutelarik, urteetako erresistentziak, sufrikarioaren merkatuan prezio handia ordainduta, ezindu du ahalegin hori. Baina erresistentziak ere bere mugak ditu, eta azken urteetan korapilo egonkor eta ustelgarrian sartuta aurkitzen da, aitortzaren kausa bera impasse egoera batean sartuaz.

Egoera honen parekorik bilatzekotan, iragan mendeko hirurogeigarren hamarkadara jo beharko genuke. Francok eragindako gerraren gertuko ondorio garai haietan gertakari eraldagarria gauzatu zen, ETAren sorrera.

Gaur egun pareko zerbait abian jarri beharra dago. Argitasuna eta ausardia, ausardia handia, eskatzen duen erabakiak hartzea. Eta erabaki horiek Ezker Abertzaleak bakarrik hartu ditzake. Eta erabakitakoa, konplexurik gabe, zalantza arteko epelkeriarik gabe, Gerry Adamsek eta Ipar Irlandako errepublikarrek bezala, bestela, eraldaketarako eragingarritasuna galduko du.

Une zaila bizi dugu denok, zalantzarik gabe, noraezaren gatibu. Koiunturaren olatua profitatu nahi izango balitz, erlojuaren aurka ere ari gara. Ez dakit, ordea, denbora arazoa den, ala determinazio gabezia. Bigarrena egin behar duen lekuan badago, denboraren estua abantaila ere izan daiteke. Bertigoa gainditzeko, zirt edo zart.