Migraina, buruko min arrunta baino zerbait gehiago
Emakumeen%15 inguru ibiliko da migrainak jota noiz edo noiz bere bizitzan; gizonezkoen artean askoz gutxiagok jasaten du gaitz hori, % 8k hain zuzen ere. Migrainak jota dauden horien etorkizuna prebentzioan dago inolako zalantzarik gabe. Laurogeita hamarreko urteetan botikagintza industriak bete beteko apustua egin zuen Triptan eta antzeko beste botiken alde, pentsatuaz neurohartzaileen agonista partzial horiek erabateko arrakasta lortuko zutela merkatuan. Alabaina gaur egungo ikerketa lerroak terapia prebentibora bideratzen dira batez ere, laborategi nagusiek hortik jo baitute azken urteotan.
Horixe esan zuen Valentziako Ospitale Klinikoko Neurologiako zerbitzuburuak, Jose Miguel Lainez doktoreak. Lainezen arabera bada beste alderdi bat oso kontuan hartzekoa: kronifikazioa. "Gaur egun badakigu, gaitzaren garrantzia krisien maiztasunarekin oso lotua dagoela, eta terapia prebentiboak oso eraginkorrak dira min-krisien kopurua eta intentsitatea murrizteko".
Migraina-krisi batean ager daitezkeen sintomak oso aldakorrak dira: mina, noski, lehen aipatutako ezaugarriekin; goragaleak; argia, zarata edo usainekiko sentiberatasun izugarria, eta beste hainbat. Zenbait kasutan gaixoak ikusmen arazo nabarmenak izan ditzake; argi bizi batek "itsutu" egingo du, edo zirriborroak ikusiko ditu. Sintoma neurologiko horiei aura esaten zaie, eta nolabait gaixoa datorkion atakarako "prestatu" egiten dute.
Nola egin daiteke prebentzioa?
- Ohiturak ezarri jateko, lotarako eta ariketa egiteko.
- Atakeen "egunerokoa" eraman, min-krisiak eragiten dituzten faktoreak (ingurumenekoak, otorduetakoak, estresa, etab.) identifikatzeko.
- Haserrea, urduritasuna eta estresa gainditzen ikasi.
- Erlaxatzeko teknikak ikasi mina arintzeko.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]