Hizkuntza ez, hiztunak
Irlandak ez du galdutzat eman hizkuntza ofizialki, are ofiziala da Europar Batasunean urtarrilaren 1etik. Badakigu ez duela horrek irlandera salbatuko. Baina ez dut uste zuzena denik irlandarrei begiratzea borrokarako lilura eta hizkuntzarekiko gutxiespen horrekin. Irlanderarenak ez du egin XX. mendean. XIX. mendeko goseteak irlandera hiztunei erasan zien bereziki, eurek jarri zituzten hilak eta Ameriketako emigranteak, uharteko zati handienean mintzatzen zen hizkuntza mendebaldeko eskualde batzuetara zokoratuta zegoen urte gutxian.
Hizkuntza hilzorian lortu zuen independentzia Irlandak. Gero, egia da: ez dute hizkuntza salbatu, Gaeltachten eremuak murriztu egin dira eta han ere ingelesaren indarra handia da. Askok eskatzen dute behin betiko ehorzteko, onartzeko alferrik izan dela ahalegina, mundu hizkuntza garrantzitsuena daukate eta bestea arrotz zaio ia uharte osoari.
Baina nork lortu du hori? Ordezkapena ohikoaren aurkako bidetik bultzatzen ari gara: nagusia utzi eta txikia hartu, borondate hori daukagu euskaldunok eta irlandarrek. Ez katalanek, ez galiziarrek, horiek lurralde osoan eutsi diote hizkuntzari, ez dute berreskurapen beharrik, normalkuntza baino ez.
Balantze eginez: lortu dugu herriren bat berreuskalduntzea? Erraz jarrita, Arabako Lautadan edo Sakanako mugan orain gutxi erdaldundu ziren herriak, euskararen memoria oso presente dago, denak abertzaleak dira, euskaldundu da bakarren bat? Eta badago datarik, noizko izango den esateko, Kiotoko protokoloaren antzera, «2015ean herri honetan %70 euskaldunak» edo antzekorik? Eta ez naiz Ebro ertzeraino edo Enkarterrira joan.
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).
Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]
Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.
Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]
Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]
Donostian 2024ko martxoan jokatutako futbol partiduaren aurretik Ertzaintzak egindako kargetan, Amaya Zabarte zaleaz gain bigarren pertsona bat zauritu zuten, ustez foam pilota batekin begian jota. Orain, kasu hori ere ikertzeko agindu du Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak.
.jpg)
Espainiako Federazioak salatu du ez zaiola parte hartzen utzi iragan asteburuko Nazioarteko Pilota Federazioaren biltzar nagusian, eta hori “bidegabekeria” dela. Biltzar hartan onartu zuten, bozketan, Euskadiko federazioa nazioartekoaren eskubide osoko kide gisa... [+]
"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]
Gazpromekin zuen kontratua ez du berritu Volodymyr Zelenskyren gobernuak eta, asteazken goizean, Europa ekialdea hornitzeko gasaren fluxua eten du errusiar konpainiak.
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.