Beste batzuek aspaldi egina genuen bideari helduz, Batasunak urrats garrantzitsua eman zuen Anoetan, eta ETAk bide eman zion aukera horri. ENAMek ordea berak bakarrik jokatu nahi izan du partida PSOEren Gobernuarekin, gainerako euskal eragileekiko elkarlan bidetik saiatu ordez. PSOEk ez du erantzukizunez jokatu, ETAk ez dio eutsi, bataila PPk irabazi du, oraingoz. Palatek eta Estaciok galdu dute -horiek betiko-.

Herritarrok kokoteraino gaude. Dagokiguna nahi dugu eta lortu arte borrokatuko dugu. Dagokigun bakea, askatasun eta eskubideen gainean eta indarkeria oro baztertzeko jarreran eraikia. Bide politiko hutsen garaia da, eta herri eskubideak lortzeko herri-estrategiaz jardutekoa, herri eskubideak estatuei atera egin behar baitzaizkie. Horretarako baina, gizarte zibilak hartu beharko du ekimena, egiazko bake eta normalizazioaren alde elkarlan dinamikak bultzatzekoa; politikariak ez baitira horretarako gai beren kabuz.

Hona, beste adibide argigarria. Urte eta erdiz euskal preso politikoen aldeko lan dinamika bateratua martxan jarri nahian jardun dugu hainbat eragile politikok, ia hamabostean behin bilduz. Preso eta senitarteen aurkako politika hiltzailea berehala amai zedin presio sozial indartsua eragitea zen lehen helburua. Ezker Batuak (EB) ez du parte hartu nahi izan. PNVk elkarlanerako dinamikatik kanpo geratzea erabaki zuen abuztuan, aldi bere-tik, ezinean ibili da EA, gainerakoon dinamika motelduz eta zailduz, abendua n elkarlanean ez sartzea erabakitzeko. Batasunak ere atzera egin zuen, EA gabe elkarlana abiatzeak balio handirik ez zuela argudiatuz. Aralar, Zutik eta ABko ordezkariok, ezinean eta triste, ezin inorekin elkarlanari ekin. Presoen, De Juanaren eta senideen egoera bidegabea konpontzeko indarrak metatzea eta gizarte-kontsentsu eta presioa bultzatzea ez da lehentasuna izan politikari horientzat, neroni lekuko. Hori da errealitate krudela.

Horregatik, gizarte zibilaren txanda da orain: Lokarri, Euskaria, Ahotsak eta gainerakoak, ekin elkarlanari! Denen artean martxan jarri beharreko ekimenak elkarrizketa dinamikak behar ditu batetik, eta mobilizazioak bestetik. Ekimen horrek indarkeria guztiak amaitzea eskatu beharko lieke ETAri eta Gobernuei, eta Euskal Herriarentzat baldintza demokratikoak eta erabakitzeko eskubidea aldarrikatu. Indarkeria desagertuta euskal herritarrok jarri beharko dugu ados erabakitzeko eskubidea nola gauzatu, inori baimenik eskatu beharrik gabe. Etsipenari lekurik ez, ekin!