Mugek eragindako arazoak gainditzen
Gaiak badu, beraz, herritarren arreta. Izan ere, muga inguruetan bizi direnek hainbat arazo izaten dute muga inguruan bizitzeagatik. Eta ez lukete izan behar, Rafael Huesoren iritziz. Hueso Eusko Jaurlaritzako langilea da, eta gaur egun Pirinioetako Lan Elkarteko (PLE) idazkari nagusia, EAEri baitagokio orain haren presidentzia. «Zeintzuk dira mugako biztanleen ohiko arazoak? Esaterako, nik telefonoz deitzen badut Irundik Hendaiara, dei horrek Cadizetik Lillera egindakoak beste balio behar du? Eskutitz bat bidaltzen badut, zein bide egingo du eskutitz horrek Hendaiaraino? Ohiko bide guztietatik igaro behar da? Zenbat ordaindu beharko dut?», galdetu du Huesok. Adibide xumeak, eta inolaz ez bakarrak.
Aldebiko harremanaz mintzatzean, Bidasoako alde biez ari da Muñoa. «Ni orain dela hamar urte hasi nintzen gai hau lantzen. Eta egin nuen lehenbiziko gauza zera izan zen: alde batean zein bestean eskumenak dauzkagunok mahai baten inguruan esertzeko eskatu. Hegoaldetik, batez ere Eusko Jaurlaritza eta foru aldundiak, Gipuzkoakoa behintzat. Horien artean baditugu eskumen guztien %95 gutxi gorabehera».
Iparraldetik, nor egon beharko litzateke Muñoaren iritziz? «Bada, Akitaniako Eskualde Kontseilua, Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorra eta, eskumenik ez izan arren, guk nahi genuke Iparraldeko Hautetsien Kontseilua ere egotea. Zein da arazoa? Eskualde eta departamenduetako erakundeek eskumen gutxi daukatela, zer edo zer proposatuz gero beti erantzuten dutela: guk ezin dugu hori egin, hori Parisi dagokio». Horregatik, Eusko Jaurlaritzak nahi du benetako eskumenak dauzkana ere, alegia, Frantziako Estatua, mahai horretan egon dadila. «Paueko prefeta izan daiteke, edo Bordelekoa, hori beraiek erabaki dezatela», jarri du aukeran Muñoak.
Bilera haren ondorio gisa, Muñoak berak proposatutako lankidetza eredua onartu zuten parte-hartzaile guztiek. Behin xehetasunen inguruan erabateko adostasuna erdietsita, akordioa jende aurrean aurkeztea besterik ez dago egiteke, eta hori urtarrila honetan bertan egiteko asmoa dute. Hurrengo urratsa eguneroko jardunaz arduratuko den bulego teknikoa sortzea izango da.
Oro har, esan daiteke administrazio publikoari dagokion edozein arlo jorra daitekeela hurbiltasun lankidetzan (osasungintza, irakaskuntza, euskara...), eta baita pribatu batzuk ere. Esaterako, trafiko arazoak egon ohi dira Biriatun. Hegoaldean publikoa da arazoa, Gipuzkoako Foru Aldundiak duelako eskumena, baina Iparraldean Autoroutes du Sud de la France arduratzen da, enpresa pribatua beraz. «Hala ere, interes publikoa dago hor, eta erakunde publikoek badute zer esanik», bukatu du Muñoak.
Gure asmoa, akordio haren bidez alde bietako biztanleen eguneroko bizimodua erraztea zen, gauzak normalizatzea», aldarrikatu du Muñoak. UPNren gobernuak, ordea, EAEtik datorren proposamen oro uxatzen du, «Nafarroa Euskadin txertatzeko ahalegina delakoan. Ez dute gutaz ezer ere jakin nahi, eta oraingo presidentea hor dagoen bitartean nekez aldatuko da hori», kexu da Muñoa; «beraz, zaila izango da haiekin mugaz gaindiko inolako egitasmorik abiatzea oraingoz».
Mondragon Unibertsitatearen arabera, Irunen mugaz haraindiko zuzenbideari buruz abenduan eginiko jardunaldietan, hitzaldiak eman zituztenek ea zein egoeratan zeuden galdetu zieten bertara joandakoei. Gehienak Hegoaldekoak ziren, Hendaian bizi zirenak eta Hegoaldean lan egiten zutenak. Jende askok dauka soslai hori; alderantzizkoa, berriz, inork ez, edo oso gutxik behintzat.
Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]
Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]
Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]
Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.
Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.