Ihesi: Igartza, gaurko industriaren lehen katebegia
Beasain Oria ibaiaren arroan dago, Goierrin, eta N-1 ere Oriari segika egin zutenez errepide hori da Beasainera ailegatzeko ohiko bidea. Trenez ere iritsi gintezke, noski, Beasaingo ekonomia trengintzak bizkortu baitu urteetan.
Igartzako burdinolan izan ziren Beasaingo industriaren hastapenak, XV. mendetik aurrera burdina landu zen han. XIX. mendean burdinolen krisialdian irauten asmatu zuen eta handik erne zen 1892an "Maquinista Guipuzcoana" trenbide makineria ekoizteko. Hara hor etenik gabeko katea: Igartzako burdinolatik gaurdaino handitzen ari den trenbideko industriara.
Burdinolaren gora-beherak eta egin zizkioten berrikuntzak, XV. mendeaz geroztik dokumentatuta daude. Baita 1782an Frantzisko Ibero arkitektoak egindakoa ere, ia gaur arte iraun duena, alegia.
XX. mendean burdinola hori industri pabilioi berrien azpian gelditu zen, lurperatuta; eta gerora, arkeologia indusketa batzuk zirela medio, hondakinak berreskuratu eta estalkiak eta hormak berreraiki ahal izan dira.
Burdinola barrutik bisita daiteke eta bertan hiru zati agertzen dira: aldaparoaren amaierako gunea, urak mugiarazten zituen turtukiak zeuden lekua; tailerra, burdina lantzen zen lekua; eta ikaztegiak, egur-ikatza biltzen zen lekua.
Errotaren neurriak nabarmentzekoak dira, laboreak ehotzeko hiru ehotarri pare baititu. Kanpotik duen estetika barroko garaiko arkitektura tradizionalarena da: hormak zurituta daude eta eskantzuak, arkuak eta leihoak katigatutako harlanduzkoak dira.
Ondo-ondoan errotariaren etxebizitza dago, XIX. mendeko erdialdera eraikia. Errota bisitako ibilbidearen zati da eta ehotzeko makinaria guztia abian nola jartzen den ikustea oso interesgarria da. Ekialdeari atxikita badu eraikuntza bat, barruan energia elektrikoa sortzeko egindako turbina zahar bat daukana, joan den mende hasierakoa.
Helburua sagardoa ekoizteko dolareak bertan jartzea zen, eta baita Igartzatik igarotzen ziren ibiltariei eta haien zamabereei atseden-lekua eskaintzea ere. RENFEren trenbidea egin arte garraio ibilgailu nagusiak zeintzuk ziren gogoratu beharra dago: zalgurdiak eta zamabereak.
Sagarrei zukua ateratzeko dolarea kontserbatu egin da eta trikotez egindako fatxadak Beasaingo teilerian eginak diren arren, Uztaritzetik etorri ziren teilaginek egin zituzten.
Igartzako gaur egungo zubia XVII. mendean berritu zuten eta garai hartakoa da zubiaren fabrika gehiena, baita daukan bizkar-itxurako profila ere. Harlandua eta korronteari aurre egiten dion erdiko zubi-branka nabarmendu behar dira. Bidaiariei batetik bestera pasatzeko aukera ematen zien. Ezkerreko horma-bularraren ondoan, ibaiaren ibilgura jaisten den arrapala dago eta Igartzatik igarotzen ziren mandoei eta zamabereei hor ematen zieten edaten.
Leku horretatik igarotzen da Santiago bidearen adar bat eta Igartzako Santiago elkarteak Santiagorako bidean hortik igarotzen diren erromesei egiaztagiri zigilatu bat ematen die.
Barruko patio handi baten inguruan antolaturik dago eraikin osoa. Gainean duen solairuari eusten dion zurezko zutabe egitura handia ikus daiteke goiko oinean.
Zuraren erabateko erabilpen hori, eraikuntzan igartzen den teknika eta egituren hegalak, Erdi Aroko eraikuntza tekniken lekuko dira, gero Errenazimenduko joera berriek bazter utzitako lan moldeak. Beheko oineko harrizko hormetan arku zorrotzak eta bao bikiak zabaltzen dira. Zurginek maisutasun handiz eraiki zuten jauregi hau, zurezko piezak zenbakituz eta inguruetako basoetan oraindik ere badiren haritz handiak erabiliz.
Hamarkada batez lokarturik izan ondotik, otsailaren 22an iratzarriko dute hartza Miarritzen. Festilasaik, Arroka elkarteak, Maritzuli dantza konpainiak, Gaztetxeak eta Ikastolak bat egin dute, aurten, programazio berezi bat eskaintzeko.
Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]
Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.
«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version
«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea
Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]
Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]
Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.
Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]
Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.
Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]
PSE-EEren zuzendaritza berriak alderdikideen %95en onespena jaso du. Anduezak proposatutako Batzorde Exekutiboan aurreko 26 kideetatik zortzi aurpegi berri daude soilik.
Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira.
Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.