Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
ostirala 2024ko azaroaren 29an
Afrikatik sendatzeko esperantzan
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
«Etortzen direnean ez dute begiradarik. Begiratuan antzematen zaie zein egoeratan dauden, begien mintzoak ez dakielako gezurretan. Etxera itzulitakoan, begiek dir-dir egiten diete, eta begiradan dakizu bizitzen hasiko direla, bizipoza berreskuratu dutela». Ines Artetxe Gizakien Lurrako boluntarioak horrela deskribatu du Afrikatik iristen diren haur gaixoen sentipena.
1960an Edmond Kaiserrek Terre des hommes sortu zuen Suitzan, pertsona babesgabe, zapaldu eta ahulen alde egiteko. Kaiser Aljeriako gerran izan zen berriemaile eta zuzenean ikusi eta sentitu zuen bertako umeen egoera lazgarria: kaleetan barrena harat eta honat, gaixotasun larriak jota kale erdian botata... Ekintzaile sena zuen eta bere jaioterrira itzulitakoan, laguntza eske hasi zen, Bizitzarako bidaia ekimena abian jartzeko asmoz. Medikuekin eta gobernuekin hitz egin zuen eta apurka-apurka aurreneko haurrak iristen hasi ziren. Urteen poderioz, egitasmoa Europako beste lurralde batzuetara hedatu da; hala nola, Euskal Herrira.
«Funtsean, ekimena haurrentzako elikadura eta osasun programa zabal baten azkeneko zatia da», diosku Jon Olaizola Gizakien Lurrako EAEko arduradun nagusiak. «Osasun eta elikadura egitasmo horren barruan, muturreko elikadura urritasunak jota dauden familiak zaintzen dira. Ezer baino lehen, umearen larritasun egoera aztertzen da eta ondoren, lehenbailehen senda dadin saiatzen gara, osaketa programen bitartez». Baina horietako egoera larri ugari behar bezalako informazioa jasoz gero saihestu zitezkeen. Horregatik, umea bere onera etortzen den bitartean, haurraren gurasoei jakin beharren berri ematen diete. «Informazio eza oso arriskutsua da eta gurasoak egin beharreko guztiaz ohartarazten ditugu, haurra kalera itzulitakoan berriro gaixotu ez dadin».
1960an Edmond Kaiserrek Terre des hommes sortu zuen Suitzan, pertsona babesgabe, zapaldu eta ahulen alde egiteko. Kaiser Aljeriako gerran izan zen berriemaile eta zuzenean ikusi eta sentitu zuen bertako umeen egoera lazgarria: kaleetan barrena harat eta honat, gaixotasun larriak jota kale erdian botata... Ekintzaile sena zuen eta bere jaioterrira itzulitakoan, laguntza eske hasi zen, Bizitzarako bidaia ekimena abian jartzeko asmoz. Medikuekin eta gobernuekin hitz egin zuen eta apurka-apurka aurreneko haurrak iristen hasi ziren. Urteen poderioz, egitasmoa Europako beste lurralde batzuetara hedatu da; hala nola, Euskal Herrira.
«Funtsean, ekimena haurrentzako elikadura eta osasun programa zabal baten azkeneko zatia da», diosku Jon Olaizola Gizakien Lurrako EAEko arduradun nagusiak. «Osasun eta elikadura egitasmo horren barruan, muturreko elikadura urritasunak jota dauden familiak zaintzen dira. Ezer baino lehen, umearen larritasun egoera aztertzen da eta ondoren, lehenbailehen senda dadin saiatzen gara, osaketa programen bitartez». Baina horietako egoera larri ugari behar bezalako informazioa jasoz gero saihestu zitezkeen. Horregatik, umea bere onera etortzen den bitartean, haurraren gurasoei jakin beharren berri ematen diete. «Informazio eza oso arriskutsua da eta gurasoak egin beharreko guztiaz ohartarazten ditugu, haurra kalera itzulitakoan berriro gaixotu ez dadin».
Lubna, hil ala biziko egoeran
Lubnari, adibidez, bi ebakuntza egin dizkiote. Zortzi urte egin berri dituen neskato marokoarra da eta bihotzeko arazoengatik etorri zen Euskal Herrira. Barakaldoko (Bizkaia) Gurutzetako ospitalean egin zioten ebakuntza. Lehenengoa otsailean eta bigarrena orain hilabete eskas. «Lehenengo aldian gorriak eta bi ikusi zituen ume gajoak. Hil ala biziko egoeran zegoen eta momentu batzuetan okerrena ere pentsatu genuen, hiltzeko arrisku bizian zegoelako. Hala ere, ezin hobeto osatu zen, nahiz eta izugarri kosta zitzaion», kontatu du Petri San Miguel Lubnaren harrerako amak. Neskatoak bi hilabete eta erdi egin zituen Gurutzetan, horietatik hilabete baino gehiago AIGan. Hobekuntza nabarmena egin zuenez, denboraldi baterako etxera itzuli zitekeela ikusi zuten, gurasoekin egon zedin eta egonaldia horren luzea gerta ez ziezaion, nahiz eta bazekiten berriz ere operatu egin beharko zutela. «Zoritxarrez, udatik aurrera egoerak okerrera egin zuen, haurra likidoak atxikitzen hasi zen, puzten. Orduan, hemen geratzeko erabakia hartu genuen eta lehenbailehen egin zioten bigarren ebakuntza. Medikuak eta gu geu ere beldur ginen, baina zorionez gauzak ezin hobeto irten ziren, ebakuntza arrakastatsua izan zen oso».
Petri San Miguel gasteiztarra da eta zazpi urte daramatza Gizakien Lurrarekin harrera ama bezala kolaboratzen. Tarte horretan, lau neskatila hartu ditu etxean. «GKEa kate luze bat bezalakoa da, non lantalde luze baten beharra ezinbestekoa den katea hautsi ez dadin. Gu kate horren zati bat baino ez gara». Boluntario honek argi dauka kate horretan noiz hasten den bere funtzioa: «Behin umea hona etortzen denean, orduan hartzen dugu haren ardura gure gain».
Ines Artetxe boluntarioak ere urtebete inguru darama egitasmo horrekin lanean eta dagoeneko sei ume zaindu ditu Gurutzetako ospitalean. «Umeak babesturik egon daitezen ahalegintzen gara, uneoro beraiekin egoten, ez daitezen inoiz bakarrik sentitu». Boluntarioen lana eta harrerako gurasoena ez da bera; boluntarioak ospitalean baino ez dira egoten eta harrerako aita-amak ere joaten diren arren -medikuekin eta bertako jendearekin hitz egitera-, zaintza lanak ez dagozkie beraiei.
Oro har, umeak berehala egokitzen dira bizimodu berrira. Zenbat eta txikiagoak izan orduan eta errazago egokitzen dira. Salbuespenak salbuespen, bizimodu guztiz normala egiten dute, beste umeen antzera. Hori bai, haur hauek ez doaz eskolara, denbora luzea ematen dute ospitalean eta zaila izango lukete eskolara maiztasunez joatea. Boluntarioek irakurtzen, zenbatzen eta halakoetan erakusten diete.
Petri San Miguel gasteiztarra da eta zazpi urte daramatza Gizakien Lurrarekin harrera ama bezala kolaboratzen. Tarte horretan, lau neskatila hartu ditu etxean. «GKEa kate luze bat bezalakoa da, non lantalde luze baten beharra ezinbestekoa den katea hautsi ez dadin. Gu kate horren zati bat baino ez gara». Boluntario honek argi dauka kate horretan noiz hasten den bere funtzioa: «Behin umea hona etortzen denean, orduan hartzen dugu haren ardura gure gain».
Ines Artetxe boluntarioak ere urtebete inguru darama egitasmo horrekin lanean eta dagoeneko sei ume zaindu ditu Gurutzetako ospitalean. «Umeak babesturik egon daitezen ahalegintzen gara, uneoro beraiekin egoten, ez daitezen inoiz bakarrik sentitu». Boluntarioen lana eta harrerako gurasoena ez da bera; boluntarioak ospitalean baino ez dira egoten eta harrerako aita-amak ere joaten diren arren -medikuekin eta bertako jendearekin hitz egitera-, zaintza lanak ez dagozkie beraiei.
Oro har, umeak berehala egokitzen dira bizimodu berrira. Zenbat eta txikiagoak izan orduan eta errazago egokitzen dira. Salbuespenak salbuespen, bizimodu guztiz normala egiten dute, beste umeen antzera. Hori bai, haur hauek ez doaz eskolara, denbora luzea ematen dute ospitalean eta zaila izango lukete eskolara maiztasunez joatea. Boluntarioek irakurtzen, zenbatzen eta halakoetan erakusten diete.
Senegaldik Suitzara
Afrikako haur gaixo guztiek ez dute bidaiatzen. Duen arazoaren arabera, erabaki bat edo beste hartzen da: haurraren herrialdean bertan ebakuntza egiten saiatzen dira lehenik, baina ezinezkoa bada, gertu dagoen herrialde batera joaten dira ebakuntza egitera, Senegalera, adibidez. «Bertan kasua aztertzen dute, eta han ere ezinezkoa bada haurrak duen gaitz espezifiko hori sendatzea, orduan hasten gara Europarako bidaia prestatzen», adierazi du Jon Olaizolak.
Haurraren espedientea lehendabizi Suitzara bidaltzen da, bertan baitago Gizakien Lurraren egoitza nagusia. Han aztertu eta erabakitzen da haurrari non egingo zaion ebakuntza. Haurraren patologiak eta gaixotasun horri aurre egiteko ospitale aproposenak baldintzatu eta zehazten du nora eraman gaixoa. Behin erabakia hartu eta gero, dagokion herrialdeko GKEaren ordezkaritzarekin hitz egiten da. Leku aldatzea Suitzako fundaziok ordaintzen badu ere, ospitaletako lana doakoa da, bai ebakuntza eta baita egonaldia ere. Hala ere, GKEak zenbait gasturi aurre egin behar die eta horretarako diru laguntzak lortzen ahalegintzen dira modu batera edo bestera. Protesiren baten edo halako zerbaiten beharra izanez gero, GKEak berak egiten dio aurre gastu horri. Ekitaldiak ere antolatzen dira dirua lortzeko eta bazkideak emandako dirua ere lagungarria da.
Hona iristen diren umeen osasun egoerak hiru mailatan ezartzen dituzte: larri, oso larri edo hil ala biziko egoeran. Familia oso pobreek eta Afrikan bertan sendatu ezin diren patologiak dituzten haurrek izan ohi dute lehentasuna. Nolanahi ere, egitasmoak ezin ditu denak lagundu. Ezinezkoa da, adibidez, transplantea behar duen edo minbizia duen norbait ekartzea. Sendatzeko benetako aukerak izan behar ditu. Kasua oso kezkagarria denean, haurra gune espezializatu batera eramaten dute, herrialde horretako Osasun Ministerioarekin hitz egin ostean. «Gobernuak haurrentzako zehazturiko azpiegiturak sortzearen beharraz konbentzitzen saiatzen gara», azaldu du Olaizolak. Baina toki askotan ez dago haurrak bakarrik tratatuko dituen inor, batzuetan gune eta pertsona kualifikatuak helduentzako baino ez direlako. Hori dela medio, aldez aurretik sinatutako akordio baten bitartez, GKEak azpiegitura horiek sortuko dituela adosten da. «Normalean, ospitale publikoetan garatzen dira haurrentzako azpiegitura horiek; umeentzako bereziki prestatzen diren oheak, esaterako. GKEko kideak baino ez dira egoten haurrekin eta hauen ardura bertako langileek hartzen dute. Horra joaten dira muturreko egoeran aurkitzen diren haurrak, lehenbailehen artatzeko premia dutenak.
Haurraren espedientea lehendabizi Suitzara bidaltzen da, bertan baitago Gizakien Lurraren egoitza nagusia. Han aztertu eta erabakitzen da haurrari non egingo zaion ebakuntza. Haurraren patologiak eta gaixotasun horri aurre egiteko ospitale aproposenak baldintzatu eta zehazten du nora eraman gaixoa. Behin erabakia hartu eta gero, dagokion herrialdeko GKEaren ordezkaritzarekin hitz egiten da. Leku aldatzea Suitzako fundaziok ordaintzen badu ere, ospitaletako lana doakoa da, bai ebakuntza eta baita egonaldia ere. Hala ere, GKEak zenbait gasturi aurre egin behar die eta horretarako diru laguntzak lortzen ahalegintzen dira modu batera edo bestera. Protesiren baten edo halako zerbaiten beharra izanez gero, GKEak berak egiten dio aurre gastu horri. Ekitaldiak ere antolatzen dira dirua lortzeko eta bazkideak emandako dirua ere lagungarria da.
Hona iristen diren umeen osasun egoerak hiru mailatan ezartzen dituzte: larri, oso larri edo hil ala biziko egoeran. Familia oso pobreek eta Afrikan bertan sendatu ezin diren patologiak dituzten haurrek izan ohi dute lehentasuna. Nolanahi ere, egitasmoak ezin ditu denak lagundu. Ezinezkoa da, adibidez, transplantea behar duen edo minbizia duen norbait ekartzea. Sendatzeko benetako aukerak izan behar ditu. Kasua oso kezkagarria denean, haurra gune espezializatu batera eramaten dute, herrialde horretako Osasun Ministerioarekin hitz egin ostean. «Gobernuak haurrentzako zehazturiko azpiegiturak sortzearen beharraz konbentzitzen saiatzen gara», azaldu du Olaizolak. Baina toki askotan ez dago haurrak bakarrik tratatuko dituen inor, batzuetan gune eta pertsona kualifikatuak helduentzako baino ez direlako. Hori dela medio, aldez aurretik sinatutako akordio baten bitartez, GKEak azpiegitura horiek sortuko dituela adosten da. «Normalean, ospitale publikoetan garatzen dira haurrentzako azpiegitura horiek; umeentzako bereziki prestatzen diren oheak, esaterako. GKEko kideak baino ez dira egoten haurrekin eta hauen ardura bertako langileek hartzen dute. Horra joaten dira muturreko egoeran aurkitzen diren haurrak, lehenbailehen artatzeko premia dutenak.
Batez ere, kardiologia arazoekin
EAEn, Eusko Jaurlaritzaren eta sare publikoaren kolaborazioarekin burutzen dira ebakuntzak. Batez ere, kardiologia arazoak dituztenak etortzen dira, Espainiako Estatuan Gurutzetako ospitaleak baino ez duelako Zainketa Intentsiboetako Unitate pediatrikoa eta bihotzeko arazo larria duen oro bertara eraman ohi da. Jaurlaritza, kasu bakoitza aztertu ostean, espezialista batekin jartzen da harremanetan. «Hark, zer egin daitekeen esaten digu. Ebakuntza eta ondorengo osaketa posible direla zehazten badu, orduan eremu labainkorrean sartuko ginateke, paper kontuetan alegia». Paperetan aritze hori ez baita ahuntzaren gauerdiko eztula. Indarrean dagoen inmigrazio legea dela-eta, ezinbesteko baldintza batzuk bete behar dira. Tamalez, burokrazia arazoak izugarriak dira, batez ere atzerritarren legea azkenekoz aldatu zenetik. Umeen trafiko eta esplotazioagatik neurriak gogortu egin dira.
Hasieran, Gasteizko Txagorritxu ospitalean burutzen ziren ebakuntzak, errehabilitazio saioak eta osaketa. Gero, Bizkaira ere heldu zen egitasmoa eta orain gutxi beste talde bat eratu da Gipuzkoan. Bizkaiko Gurutzetako ospitaleak, esaterako, lau urte inguru daramatza egitasmoan parte hartzen eta urtean sei bat ume artatzen dituzte. Jose Ignazio Aramendi ospitale honetako bihotzeko kirurgi burua da: «Bihotzeko kirurgian bost zirujau, hiru kardiologo eta hainbat pediatra gara. Lehenik eta behin, diagnostikoa osatzen dugu. Espedientea bidaltzen digute, baina bigarren diagnostiko bat egiten zaie hemen». Gehienak ebakuntza xumek dira, baina egon dira konplikazioak. Bakan batzuek bigarren edota hirugarren ebakuntza behar izan dute. «Gure xedea erabateko osaketa lortzea da. Agian ebakuntza batean ez dugu gaitza guztiz sendatzea lortzen. Hobe da berriz ebakuntza egin eta guztiz osatzea eta ez ebakuntza bakarra egin eta bere horretan itzultzea etxera».
Hasieran, Gasteizko Txagorritxu ospitalean burutzen ziren ebakuntzak, errehabilitazio saioak eta osaketa. Gero, Bizkaira ere heldu zen egitasmoa eta orain gutxi beste talde bat eratu da Gipuzkoan. Bizkaiko Gurutzetako ospitaleak, esaterako, lau urte inguru daramatza egitasmoan parte hartzen eta urtean sei bat ume artatzen dituzte. Jose Ignazio Aramendi ospitale honetako bihotzeko kirurgi burua da: «Bihotzeko kirurgian bost zirujau, hiru kardiologo eta hainbat pediatra gara. Lehenik eta behin, diagnostikoa osatzen dugu. Espedientea bidaltzen digute, baina bigarren diagnostiko bat egiten zaie hemen». Gehienak ebakuntza xumek dira, baina egon dira konplikazioak. Bakan batzuek bigarren edota hirugarren ebakuntza behar izan dute. «Gure xedea erabateko osaketa lortzea da. Agian ebakuntza batean ez dugu gaitza guztiz sendatzea lortzen. Hobe da berriz ebakuntza egin eta guztiz osatzea eta ez ebakuntza bakarra egin eta bere horretan itzultzea etxera».
Errehabilitazioaren unea
Haurra sendatuta dagoenean, ordura arte eginikoa errepikatzen da, baina alderantziz. Errehabilitazio saioak, botikak hartzea eta halakoak izan ohi dira medikuen aholkuak. Gizakien Lurrako kideek haurren familiak prestatzen dituzte haietaz ardura daitezen. «Esaterako, uzkirik gabeko haur baten kasua izan genuen behin. Ebakuntza egin zitzaion eta etxera joateko moduan zegoenean, haurraren gurasoak GKEkoekin egon ziren praktikatzen, umearen ardura beraien gain hartzeko gai izan ziren arte», azaldu du Jon Olaizolak. Gurasoak behar bezala prestatu eta gero, euren etxera itzultzen dira umearekin eta bertan jarraitzen dute osaketa. «Familiak, euren ahalmenaren arabera konpromiso bat hartzera behartzen ditugu, baliagarri senti daitezen, ez daitezen hutsaren hurrengo sentitu. Josten eta eskulangintzan irakasten zaie. Ehungintzan ere jarduten dute eta horren bitartez irabazi batzuk eskuratzen dituzte botikak erosteko edo euren umearen osaketan behar diren gastuei, neurri batean behintzat, aurre egiteko».
Agurra, latza denentzat
Haurrak etxerako bidea hartzen duenean boluntario taldeak izugarri sufritzen du. Hala ere, umea etxera itzultzen da, bere guraso eta lagunengana, nahiz eta beretzat ere gogorra izan. «Haurra zinez maitea duzu. Familiako kide da eta seme-alaba baten antzera maite duzu. Behin osatu eta etxera itzultzeko moduan dagoenean, oso une latzak bizitzen ditugu. Benetan gogorra da maite diren pertsonak norbaiten ondotik aldentzea. Kasu hauetan, gainera, are eta gogorragoa da, aurrerantzean ez dugulako inolako harremanik izango umearekin», dio San Miguelek. Egitasmo honetan adopzioak ez du lekurik. Jon Olaizolaren esanetan, «haurrak sendatzera baino ez dira etortzen. Gaixo dauden haurren gurasoekin adostasun batera iristen gara prozesu guztia abian jarri aurretik. Akordio horretan argi eta garbi zehazten da beraien umea etxera itzuliko dela medikuek hala erabakitzen dutenean. Gurasoen egoera ere ez da erraza. Beraiek arriskatu egiten dira hein handi batean. Ez dakite nora eramango duten beraien umea, ezta non eta norekin egongo den ere. Gu saiatzen gara haurraren berri izan dezaten, argazkiak eta eskutitzak bidaliz onik dagoela jakin dezaten». Adopzioaren aukera ez ezik, haur horrekin harremana izaten jarraitzea errotik mozten du GKEak. San Miguel harrerako amak neurri hori onartzen du, baina malgutasun apur bat izatea gustatuko litzaioke. Gutxienik, argazki eta eskutitzak jasotzeko aukera izatea. Familiako kide izatetik, beraren arrastoa guztiz galtzera igarotzen da, norberaren bizitzatik aldentzen dira betiko. Hainbat familiarentzat neurri bortitzegia da. «GKEak esaten du ume hau zorioneko izan dela eta beste milaka daudela bere lekua hartzeko beharrean. Umea sendatzera dator, izan ere berak bere lekua eta bere familia baditu eta haiengandik ezin dira inolaz ere aldendu. Guk hori onartzen dugu, hala behar du gainera, baina eskutitzak eta argazki batzuk jasotzeko aukera sikiera izateak ez lioke inori kalterik egingo. Agurra gogorregia da eta harekin harremana etetea oso latza da. Kontu honetan familia guztia murgiltzen da. Harrerako ama ez naiz ni soilik. Nire senarra, nire gurasoak, nire semea, finean familia osoa dago buru-belarri sartuta, eta umea familiako beste kide bat da. Gu saiatzen gara, ahal den neurrian behintzat, bere etxeaz, bere gurasoez hitz egiten, nola hemen ez den betiko geratuko, nola etxera segituan bueltatuko den, etengabe dihardugu horretaz. Lubna joaten denean oso gogorra egingo zaigu. Ziur».
San Miguelen aldean, Artetxeri ez zaio horren eramanezina egiten. «Jakina gogorra dela, baina, aldi berean, badakigu etxera doazela, onik eta zoriontsu, eta horrek tristura ordezkatzen dit neuri. Oso gaixo etortzen dira, zutik jartzeko gai ere ez direla eta etxera joateko moduan daudela ikustea benetan pozgarria da».
Tirriki-tarraka. Isilpean. Horrela dihardu Gizakien Lurra GKEak. Hitz jario hutsak ez ditu arazoak konpontzen, baina eguneroko ekintzek bai. Egitasmoa giza kate luze batek eginiko eguneroko lanaren emaitza da eta eguneroko lan horren helburua ez da makala: bizitzaren aldeko bidaia eskaintzen dute.
San Miguelen aldean, Artetxeri ez zaio horren eramanezina egiten. «Jakina gogorra dela, baina, aldi berean, badakigu etxera doazela, onik eta zoriontsu, eta horrek tristura ordezkatzen dit neuri. Oso gaixo etortzen dira, zutik jartzeko gai ere ez direla eta etxera joateko moduan daudela ikustea benetan pozgarria da».
Tirriki-tarraka. Isilpean. Horrela dihardu Gizakien Lurra GKEak. Hitz jario hutsak ez ditu arazoak konpontzen, baina eguneroko ekintzek bai. Egitasmoa giza kate luze batek eginiko eguneroko lanaren emaitza da eta eguneroko lan horren helburua ez da makala: bizitzaren aldeko bidaia eskaintzen dute.
Umeen sostengu eta babes
Bizitzarako bidaia egitasmoaren baitan, hiru kolaborazio maila daude. Batetik, elkartasun kideak bereizten dira. Kide hauen diru laguntzei esker fundazioaren egitasmoek behar adinako sostengua izaten dute aurrera egiteko. Bestetik, boluntarioek osatzen duten taldea dago. Hauek GKEaren euskarri sendoa dira eta ospitaleetara iristen diren haurren zaintzaz arduratzen dira, haurrak ez daitezen inoiz bakarrik sentitu. Txandakatze lanak egiten dituzte boluntarioen artean. Pilar Artetxe boluntarioarentzat, «harrerako ama izateko hainbat ezaugarri behar dira. Denbora, haurraz arduratuko den familia bat eta erabateko dedikazioa. Ni, esaterako, bakarrik bizi naiz eta jubilatua nago. Ezingo nuke haur baten ardura nire gain hartu eta horregatik boluntarioa naiz». Hauena ez da soilik zaintze lana, baita haurraren euskarri izatea ere. Kontuan izan behar da ume hauek euren etxetik milaka kilometrora aurkitzen direla eta medikuen laguntzaz gain, babesa eman behar zaie uneoro, berotasuna. Kirurgia ebakuntza bat ez da samurra beraientzat.
Azkenik, familia edo harrerako aita-amak daude. Jende honek haurra zaintzeko ardura hartzen du ospitaletik ateratzeko moduan dagoenean. Umearen familia ordezkatzen du denboraldi baterako.
Azkenik, familia edo harrerako aita-amak daude. Jende honek haurra zaintzeko ardura hartzen du ospitaletik ateratzeko moduan dagoenean. Umearen familia ordezkatzen du denboraldi baterako.
52 haur gure ospitaleetan
- Hartutako haur kopurua: 1999az geroztik, 52 haur etorri dira guztira eta horietako zortziri bigarren ebakuntza egin zaie. Txagorritxuko ospitalera (Araba) guztira 16 iritsi dira; Gurutzetako ospitalera (Bizkaia) 33 eta aurten beste bi iristekoak dira; Basurtoko ospitalera (Bizkaia) beste 2; eta iaz proiektuarekin bat egin zuen Donostiakora bakarra, baina urtea amaitu aurretik beste bat iritsiko da.
- Patologia ohikoenak: kardiopatiak, erredurak, traumatologiak, sexu anbiguotasuna, uzki malformazioak, masail aurpegietako arazoak.
- Zerbitzuak: Txagorritxun traumatologia arazoak artatzen dira; Donostian, masail aurpegietako arazoak; eta Gurutzetan, kardiopatiak eta gainontzeko gaixotasunak.
- Haurren jatorria: Maroko, Mauritania, Senegal, Benin, Togo, Ginea, Madagaskar, Kongo.
- Patologia ohikoenak: kardiopatiak, erredurak, traumatologiak, sexu anbiguotasuna, uzki malformazioak, masail aurpegietako arazoak.
- Zerbitzuak: Txagorritxun traumatologia arazoak artatzen dira; Donostian, masail aurpegietako arazoak; eta Gurutzetan, kardiopatiak eta gainontzeko gaixotasunak.
- Haurren jatorria: Maroko, Mauritania, Senegal, Benin, Togo, Ginea, Madagaskar, Kongo.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Danele Sarriugarte Mochales
#2
Mikel Garcia Idiakez
#3
Jenofa Berhokoirigoin
#4
Xabier Letona Biteri
#5
Azkenak
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
2024-11-29
Irutxuloko Hitza
Donostiako musika teknikari ezagun bat salatu dute hainbat emakumek, sexu jazarpenagatik
Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.
Komunikazio libreago baterantz
Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.
2024-11-29
Euskal Irratiak
Eguberriko merkatu solidario, etiko eta euskaltzale bat Baionan
Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.
2024-11-28
Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasua artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik
Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.
2024-11-28
Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da
Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.
2024-11-28
Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133
Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.
2024-11-28
Jenofa Berhokoirigoin
94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
2024-11-28
Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
2024-11-28
Urko Apaolaza Avila
“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
2024-11-28
Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
2024-11-28
Zigor Olabarria Oleaga
Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
2024-11-28
Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko
2024-11-28
Jenofa Berhokoirigoin
Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk
Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]
Eguneraketa berriak daude