Makina bat kontu


Lurrazala handitzen

AEBetako Maya Tolstoy eta Felix Waldhauser ikerlariek zuzendutako ekipoak Ozeano Barearen ekialdean, Mexikoren parean, hainbat tresna kokatu zituen itsas ondoan, 2.500 metro sakonera. 12 sismometro jarri zituzten eta horiek berreskuratzeko sistema automatiko bat erabili zuten, hau da, itsas azaletik seinale bat bidali eta sismometroa itsas hondotik askatu eta itsas azalera igotzen zen.

12tik lau baino ez ziren berreskuratu eta hasieran galdutakoak matxuraren ondorioz kaltetu zirela uste izan bazen ere, jasotako sismometroek erruduna lurraren barnetik ateratako magma izan zela adierazi zuten.

Datuak aztertu ondoren 2006ko urtarrilean astebetez magma atera eta atera aritu zela ikusi zen eta hau gertatu aurretik azken bi urteetan jarduera sismiko indartsuak izan zirela ere bai.

Beraz, bi baieztapen egin daitezke ikerketa horretatik. Batetik, lurrazalak zabaltzen segitzen duela eta bestetik itsasoan gertatzen diren erupzioak aurrikus daitezkeela mugimendu sismikoak aztertuz.


Gari aberatsagoa

Garia etxekotu ahala propietateak galtzen joan da. Horrela ogia eta pasta egiteko erabiltzen dugun gariak gari-espezie basatiak baino proteina, zink eta burdina gutxiago ditu. Joan den hilaren amaieran Science aldizkariak, AEBetako Californiako unibertsitateko Jorge Dubcovsky-k zuzendutako ekipoak egindako ikerketen berri eman zuen. Lan honetan, etxeko gariaren txirotasuna azaltzeaz gain TaNAM deituriko genea identifikatu zutela aipatu zuten.

Aipatu genea manipulatuz gariak metatu dezakeen proteina edo mineral kantitatea areagotu daitekeela ere ikusi dute, izan ere, gari-ale basatietan TaNAM geneak lanean diharduen bitartean etxeko gari-aleetan ez du ia lanik egiten. Genea martxan jartzen asmatu dute eta laborategietan bederen, gari-ale aberatsak lortu dituzte.

Aurkikuntza honek estatu txiroetan garrantzi handia izan dezake, bertako populazioak proteina eta mineraletan gabezia handia izaten baitu.

Gari-ale aberatsak lortu ahal izateko ez omen da inongo teknika genetikorik aplikatu behar, baizik eta landare-hibridazio sinple bat egitea nahikoa omen da; hau dela eta, sistema honek, aukera interesgarriak eskainiko dizkio populazio txiroari.


Azkenak
“Udala legez kanpo ari da errolda ukatzen gasteiztar behartsuenei”

Erroldarik gabe izaterik ez ekimenak Gasteizko Udalaren bi barne dokumentu eman zituen argitara urtarrilaren 30ean. Udalerrian erroldatzeko irizpide murriztaileak jasotzen dira bertan, “bidegabeak eta ilegalak”, eragilearen esanetan, herritar baztertuenen kaltetan... [+]


2025-02-10 | Behe Banda
Barra warroak |
Gaia atera

Batzuetan ez dakit gehiegi ez ote den. Pipa janean gaudela, beste edozer gauzaz hitz egiten gaudela, gaia ateratzea. Ozen hitz egitea gustatzen zaigu guri, ia isilunerik ez uztea, ahotsak teilakatzea, zeinek handiagoa botatzea. Hitz egitea bakoitzak bereaz, bakoitzak... [+]


2025-02-10 | Hala Bedi
[Hala bideo] Palestinaren aldeko eta Israelen aurkako oihua ozen entzun zen ostiralean Gasteizen

Ehunka pertsona mobilizatu ziren Maccabi Tel Aviv talde israeldarrak Gasteizen jokatu duela gaitzesteko. «Israelgo Estatuaren normalizazioari» ekarpena egiten diola kritikatu diote Baskoniaren zuzendaritzari.


Save the children, saldu bonbak

Pilar Kaltzada Zedarriak taldeko kidea da. Urtarrilaren 15ean taldeak armagintza industria bultzatzeko hurrengo urteotan egongo den “aukera bikaina” aprobetxatzera deitu zuen, oihartzun handia izan zuen ekitaldi arranditsuan. Gasteizkoak talde antimilitaristaren... [+]


2025-02-10 | Amanda Verrone
Euskal Herriko lurra deskolonizatu:
Euskara agroekologikoa da

Horrela eman diogu amaiera deskolonizazioari buruzko lantaldeari, joan den azaroan Arraia-Maeztun (Araba) egin ziren “Euskal Herrian ekofeminismoak gorpuzten” topaketen baitan. Lurraldearen defentsaren hainbat espresioren babesleku izan zen, ideia emankorren hazitegi... [+]


2025-02-10 | Irati Diez Virto
Izotz arotik hona, endemismoa kolokan

Azken glaziazioan Euskal Herriko lurraldea zapaltzen zuten mamutek, leizeetako hartzek, bisonteek eta baita hienek ere. Elur iraunkorrera eta hotzera egindako animalia horiek desagertu egin ziren baldintza glaziarrekin batera. Baina dinosauroen desagerpenaren garaian ugaztun... [+]


2025-02-10 | Jakoba Errekondo
Migranondoa, beste bat etxerako

Mingrana urrutitik ekarritako fruitua da. Punisagarra da mingrana edo alesagarra edo alegorria edo milagrana edo xokorra edo granada: Punica granatum. Punica izena latinetik dator, eta “punicum malum” izenaren laburdura da, eta punicum horrek Poenus edo Phoinikes du... [+]


2025-02-10 | Garazi Zabaleta
Herrizoma
Gasteizko elikadura sarea eraldaketarako tresna

Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]


ANALISIA
Aznarrek lagundu diola Aitor Estebani?

Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.


Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen

Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]


“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak

Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.


Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.


'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------
 
Bertsoa bertsolaritza,... [+]

Eguneraketa berriak daude