Prototipoak, estereotipoak, feminismoa(k)
Orain hogeita hamar urte gutxi-gora-behera feminismoa Espainian abiatu zuten zenbait emakumek manifestu bat zabaldu zuten udaberria baino lehentxeago. Beste berrehunen batek ere sinatu genuen. Izenburua, «Un feminismo que también existe». Martxoaren 18an El País egunkariak argitaratu zuen horren bertsio laburtua.
Manifestuak azpimarratzen zuen azken urteotan zenbat egin den erakundeen aldetik, zenbat lege atera eta aterako den emakumeen eta gizonen arteko desberdintasunak konpontze aldera, emakumeek gizartean izan ohi dituzten zailtasunak arintzeko. Ospatzekoa dela »zioen» luzaroan etxeko txokotik atera ezin zitezkeen arazoak ofizialki plazaratzea.
Haatik, adierazten zuen manifestuak feminismoaren barrenean eztabaida sortu dela lege berrien alderdi zenbaiten inguruan eta iritzi feminista batzuen berri bakarrik jakin dela, feminismoa ahots bakarraz mintzatu dela, baina badagoela bestelako iritzirik ere.
Esaterako, badela kezka legeek ez ote duten emakumeen bizitza gehiegi kudeatuko, gehiegizko babesaren kezka alegia, emakumeak beregaintasunik gabeko izakiak bagina bezala... Halaber arriskutsua dela legeekin bakarrik bizimodua alda daitekeela sinetsaraztea.
Gero, manifestuak kezka handia agertzen zuen Emakumearen Institutuak prostituzioaz esandakoengatik. Institutuak prostituzioa jarduera lotsagarri eta doilortzat jotzen du erabat, XIX. mendeko feminismo puritanoenaren bidetik. Horrek, noski, prostituten lan baldintza txarrak berdin jarrai dezaten aitzakia paregabea eskaintzen du.
Beherago zioenez, genero-indarkeriaren eta dibortzioaren inguruko berrikuntzek sortutako desadostasunak hain izan omen ziren handi, non feminismo desberdinez ere hitz egin omen daitekeen, emakumea defendatzeko modu desberdinez.
Manifestua idatzi zutenek erabat arbuiatzen dute gizonezkoen menderatze-grina «impulso masculino de dominio» dela emakumeen kontrako indarkeriaren arrazoi garrantzitsuena. Era berean, ez daude ados zigorra handitzeagatik handitzearekin. Zigorra behar da, baina zigorra handitzeak ez dakar berez konponbidea.
Bestalde, manifestuak adostasuna agertzen du orain dibortziorako arrazoi edo errudunik behar ez izatearekin. Emakumea adin txikikotzat hartzea litzateke beste zenbait feministek aldarrikatu dutena, gizonezkoen errua azaldu beharra beti, emakumeak bestelako baliabiderik aurkituko ez duelakoan inoiz.
Haurren zaintza automatikoki amari ez ematea ere ondo ikusten da manifestuan eta ez da sinesten beti amak daudela haurrengandik gertuago edo haurrak zaindu nahi dituzten gizonezkoen interesa dirua bakarrik dela.
Azken batean gizona-txar eta emakumea-biktima aurkezten dituen feminismo sinplearen estereotipoak nahi dira hautsi. Emakumeak biktimatzat jotzeak ez dio inolako mesederik egiten emakumeari: bere buruaren irudi ahul eta tristea ematen dio, beti babes bila ibili behar duenarena. Eta ez dago, berez, gizonen izaera gaizto eta menperatzailerik. Gizartearen ezaugarri batzuek neurriz kanpo bultzatzen dute gizon batzuen nagusitasun ustea eta batzuk benetako zanpatzaile bihurtzen dira.
Lege egokiak ezinbesteko laguntza dira, baina manifestuaren sinatzaileok behintzat ez dugu feminismo mendekatzaile bat nahi: feminismoak ez lituzke zanpatzaileak akabatu behar, feminismoaren helburua jokabide horien amaiera da, erlazio berdin, osasuntsu, errespetuzko eta, ahal denean, zoriontsuak izan ditzagun.
Manifestua oraindik ere sina daiteke. Aspaldiko feministen mugimendu berria abian da.
Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.
-------------------------------------------
Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]
Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.
Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.
Usurbilgo Atxega Jauregian, urtarrilaren 31n, hedabideetako, kulturgintzako eta erakunde publikoetako ehun lagun inguru bilduko dira. Bazkariaren ondoren, 16:00etan egingo da sari banaketa. Antton Mendizabalek egingo dituen azken garaikurrak jasoko dituzte saridunek... [+]
Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]
Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.
52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]
.jpg)
Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]
Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.
Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]
.jpg)
Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]
Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]
Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.