Miren Agur Meabe: «Biktimentzat betiko anputazioa dira gerrak»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Nola sortu zen Urtebete itsasargian?
Bulkada sentimental baten ondorioz. Iaz, Lekeitioko Kale Antzerki Jaialdian Ez zaitez Gernikara joan, Lauaxeta ikusi nuen. Balde bat negar egin nuen, eta hain hunkituta geratu nintzen «honetaz idatzi behar dut» erabaki nuela. Inoiz ez nuen pentsatu gerra zibilari buruz jardungo nuenik, besteak beste errezeloz begiratu izan diedalako beti epika handiei eta epika horren kontatzaileei. Horregatik, liburuan gertaera handi bat kontatzen bada ere, pertsona txiki baten ahoan ipintzea iruditu zitzaidan egokiena.

Zer asmorekin dago idatzia eleberri hau?
Jon da gerraren kronista sentibera. Samurtasuna eta gordintasuna, beldurra eta ausardia, maitasuna eta gorrotoa, erotismoa eta lizunkeria, heroismoa eta saldukeria, elkartasuna eta zekenkeria ezagutuko ditu. Gizakiaren handitasuna eta miseriak. Biktimentzat betiko anputazioa izaten dira gerrak. Gerra hau euskalduntasunaren ikuspegitik kontatua dago. Istorioaren asmoa, kontakizun entretenigarri baten bidez gozarazteaz gain, gazteenei gerrari buruzko hausnarketa eragitea da.

Nola gauza daiteke hausnarketa hori?
Azken orrialdetan laburbiltzen dira alderdi nagusiak. Jonen galderak dira, irakurleak bere erantzuna eman diezaien. Adibidez, gerrako azken eguna al da bakearen lehen eguna? Iragana lurperatu egin behar da ala ez? Zergatik gerrak? Edo, gerra guztiak dira berdinak? Gainera, gogoeta etikoaz aparte, etekin pedagogikoa ere atera dakioke liburuari, hainbat aipamen geografiko eta kultural erreal egiten direlako.

----------------------------------------------------------------------
Urtebete itsasargian
Miren Agur Meabe
Elkar
136 orrialde
9,50 euro
Miren Agur Meabek 1936ko gerraz idatzitakoa
Gaztetxoei begira idatzi du Miren Agur Meabek. Urtebete itsasargian eleberriak 1936ko gerrak Euskal Herrian izan zuen bilakaera hamairu urteko mutiko baten ahotan jartzen du. Gerraren eraginez Bilbon gauzak okertzen hasi zirenean, kostaldeko herri batean farozain gisa lanean aritzen zen osaba baten etxera eraman zuen amak bere seme gaztea, han babestuago eta hobeto egongo zelakoan. Baina gerraren gorabeherak laster sentitu ziren Lekeitioren irudipen literarioa izan daitekeen Garraitzetan ere. Urtebeteko egonaldian bizi izan eta entzundako guztiak kontatzen ditu gaztetxoak eleberrian. Itsasargiari buruz osabarekin ikasitakoak, bere lehen maitasuna, herrian ezagutu zituen lagunen berezitasunak, Lauaxetak oparitu zion liburuarena, eta, gehienbat, gerrak ekarri zituen kalteak. Faxisten matxinadatik hasi etaSantoñako errendiziora bitartean Euskal Herrian gertatu zirenak: lubakiak eta gudaldiak, Gipuzkoa erori ondoren handik ihesi etorritakoen izua, alemanek airez egiten zituzten bonbardaketak, Garraitzetan bertan sortutako suntsipena, Gernika bonbardatu zutenekoa, Lauaxeta, Aitzol eta beste hainbaten fusilamenduak... Hau da, gerraren tragedia deitoragarria.


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude