De summo pontifice


2021eko uztailaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Aintza... Pío Barojari, ezta? Zubiaren alde honetakoa naizen honek on Pío nor zen badakit, Barojatarren enda badazagut eta Barojari buruzko letania badantzut noiznahi. Bitxia da egile honena. Omenaldirik eta urteurrenik gabe ere puri-purian egon da urteetan. Nik behintzat hartaz beti eta gutxien espero nuen ahotik aditu izanaren irudipena daukat, hainbesteko grinaz, gainera, hainbesteko begiramenez, non sinetsita bainago fenomenoak ezin duela literaturarekin zer ikusirik izan, eta bai nolabaiteko atxikimendu erlijiosoarekin. Pio (XIII.) Aita santu euskalduna.

Itxarok dio ezen, zubiaz bestaldean, handioski omendu gehienak apezak direnez ez dagoela oinordeko kapritxosorik, baina Baroja ezkongabe, -aitorturiko- seme-alabarik gabe, hil zen, eta bere iloba aintzagarrienak ere, Julio Caro Baroja antropologoak, ezkongabe, ez zuen ondorengorik utzi. Ilobak jaun eta jabe, nepotismo pontifikalaren kasu tipikoa.

Agian inkontzienteak jukutria egin dit, Barojatarrak eta Borjatarrak -abizenaren italierazko bertsioa den Borgiatarrak bezala ezagunagoak- nahasi ditudalarik.

Zorionez edo tamalez, datorren urtea hemen da laster eta dena ahantzaraziko du. Ea Inaziok aipatu itzulpenak garaiz iristen diren, omendua beste omendu batzuek ordezkatu baino lehen kultura urteurren betiereko baten gisan jasan behar dugunen gogoan. 2007.ean ni, esaterako, lanpetuegi ibiliko naizelako Hilarión Eslava herrikidearen integrala entzuten, berrehun urte betetzen direlako jaio zenetik, berriki, arazoak 11, Burlatan eginiko topaketa koral batean iragarri duten bezala. Hego Euskal Herriko lau koro aritu ziren -lurralde banakoa, laurralde banakoa esan beharko nuen, dugun baino zubigile hoberenik aurkitu ezean- eta, laurak bat, kontzertua amaitu zuten Eslavaren Tu es Petrus abestuta. Pieza zirraragarria eta kanpoan aski ezaguna. Tu es Petrus, et super hanc petram...

Zu zara Harry, eta harri honen gainean ene Eliza eraikiko dut, euskaratu beharko zen jatorrizkoaren efektua gorde nahi izanez gero. Vulgatak hala egin zuen Kefas latinez jarrita.

Ezin da ukatu eslogan ona dela. Edozein marketing adituk esango du zeinen garrantzitsua den enpresa hasiberri batentzat merkatu kuota eskuratzea puncha daukan esaldi batekin. Ezin ukatu Eliza beti ama eta maistra izan dela estetika kontuetan, eta horretan mendeetako abantaila eramaten digu besteoi. Walter Benjaminek politikaren estetizazio saihestezinaz iragarri zuen XX. mendearen hasieran. Politikariek ez dute ideia bat helarazi nahi, irudi bat baizik, merkantzia bat. Urteurren bat, azken batean, horixe bera da, idazlearen irudian geratu -baina ez da idazlea hilda egon behar irudiaz harago ez joateko, aurtengo Literatura Nobel saridunari buruzko erreportaje bat telebistan eman dute, eta dudan geratu naiz Literatura ala Bake Saria eman behar dioten-. Iv…-ren hura datorkit burura: hondamendian eta etikarik gabeko mundu batean estetika baino ez zaigu gelditzen. Baina honetan aritu behar badugu ikas dezagun, gehien dakienarengandik, ongi egiten.

Italian egutegi bat atera dute, non hilero Benedikto XVI.naren argazki batek laguntzen ahal gaituen egunen ihes egite mingarria arinago eramaten. Haietan Aita santua paseoan agertzen da sotana zuria jantzita Castel Gandolfoko lorategian, edo Jauregi Apostolikoko kaperan otoitzetan, edo liburu bat irakurtzen, edo udako egoitzaren parean den Albano lakuari malenkoniatsu begira, edo bere kolaboratzailez lagunduta... Ez da federik behar egutegi haietako bat irrikatzeko. Bestela Bilboko suhiltzaileena (sic).


Azkenak
2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


Eguneraketa berriak daude