Garaiz kanpokoa


2021eko uztailaren 20an
Autogestioa, hasiera batean erne jartzen gaituen hitz horietakoa da. Au-to-ges-ti-o-a, silaba askotxo. Konpromisoa edo koherentzia bezalako hitz-potoloak dira, loditasuna horren gaizki ikusia dagoen garai katodikootan. Beste berba batzuk aseptikoagoak dira nolabait eta ez dute misterio handirik -futbola, iratzargailua, eguraldia...- baina beste horiei buruz ari natzaizue: elkartasuna, etorkizuna... autogestioa. Aurpegi aunitz dituen poliedro bat bere osotasunean ikusten saiatzen garenean bezala, eskuetan hartu eta bueltak eta bueltak ematen dizkiogu, behar bezala gureganatzeko. Edo bigarren eskuko altzari merke bat erostera goazenean egin ohi dugun moduan, izkutuko matxura, urradura, orbanik duen bilatzen dugu, tximinoek elkarri zorriak nola. Bai, bigarren eskuko gauzen pareko dira hitzok, aldi berean sortzen duten lilura eta mesfidantza sentsaziotik ezin libratu.

Izan ere, hitz higatuak dira, erabiltzearen erabiltzeaz esanahia lausotzen joan zaienak. Horrexegatik diot erne jartzen gaituen hitza dela autogestioa, jendeak erabili, behar baino lasaiago erabiltzen duelako. Baina autogestioaren adibide argiak agertzen zaizkigunean miresmena besterik ez zaigu ernetzen. Konpromisoa edo koherentzia adibideak ikusten ditugunean bezalaxe, plataforma mediatikoetatik oso bestelako jarrerak hobesten diren egunotan. Ze hain gaude markatuta gizartean, honelakoak anakronismoak iruditzen zaizkigula ezinbestean. Garaiz kanpoko ekintzak edo antzeko zerbait.

Bada, autogestio adibide horietako baten aurrean nago oraintxe, DVD bat da eta Bonberenea Sufflé du izena. Tolosako gaztetxe hau (Bonberenea) ez da garaiz kanpokoa dirudien bakarra, baina egiari zor, azkenaldian erreferentzia moduko bihurtu dela ezin da ukatu. Etxea bisitatzeko aukera izan duena -neu barne- harrituta atera da bertatik, hango mugimendua, ilusioa, lana ikusita. Kontzertu agenda oparoaz gain, eskulan gela, skate-parkea, sukaldea, hitzaldi zein zine aretoa, grabaketa estudioa, ordenadore gela, Bonberenea Ekintzak zigilua, txaranga propioa, futbol taldea... denetarik daukate. Hau ostiko zuzena da ordu oro matxakatzen diguten kontsumoko aisialdi modeloaren barrabiletan. Horrexegatik doakie lerrootatik nire mira guztia eta modaz pasako ez den agur anakroniko bat.


Azkenak
“Neutrotzat aurkezten dena, egiaz, ideologia nagusiaren konplizea da”

Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]


Unibertsitate pribatuak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak

Ugaritu diren “txiringito pribatuei” muga jartzeko asmoz, unibertsitate berriak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak. Euskal Herrian polemika artean jaio zen azken unibertsitate pribatuak adibidez, Gasteizko Euneizek, gaur gaurkoz ez ditu... [+]


“Umeak ez dira ongi etorriak Debako udal liburutegian”

2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]


2025-04-02
‘Te han llamado barrio conflictivo’

Frankismo betean Euskal Herrian barrena hamaika auzo eraiki edo birmoldatu ziren kanpotik etorritako langileei bizitokia emateko. Orain bezala, lehen ere prekario etorritakoen sostengu nagusia hurkoa izan zen. Sarri ia hutsetik eraiki zuten auzoa. Bertoko auzolanari, adiera... [+]


2025-04-02 | June Fernández
Meloi saltzailea
Zedarriak

Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]


Teknologia
Burokraziaz

Wikipedian bilatu dut hitza, eta honela ulertu dut irakurritakoa: errealitatea arrazionalizatzeko metodologia da burokrazia, errealitatea ulergarriago egingo duten kontzeptuetara murrizteko bidean. Errealitatea bera ulertzeko eta kontrolatzeko helburua du, beraz.

Munduko... [+]


2025-04-02 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hirigintza militarra

Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]


Segurtasuna, etorkinak eta beldurra

Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.

Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]


Haurtzaroaren denbora

Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]


2025-04-02 | Cira Crespo
Espainiako bandera

Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]


2025-04-02 | Ximun Fuchs
Nora (eta nola)

Antzokiko argiak piztu dira. Diskretuki, pasabideetan nabil: emanaldi eskolarra hastear dago. Gazteak korrika doaz beraien eserlekuetara, bizi-bizi eta alai. Ateraldiak askapenaren zaporea du, baina askatasun sentsazio hori gaztelaniaz edo frantsesez mintzo da. Goiz honetan,... [+]


2025-04-02 | Nicolas Goñi
Angolan lehorteak 2,3 milioi pertsona mehatxatzen ditu, baina nori axola zaio?

Munduan gutien aipaturiko krisi humanitarioa da Angola hego-mendebaldean 2019az geroztik irauten duena. Klima aldaketak indarturiko lehorte luze baten ondorioz milioika pertsona janari eskasean edo desegokitasunean bizi dira eta ura bilatzeko ahalegin handiak egin beharrean... [+]


Eguneraketa berriak daude