Euskal kooperatibiston barruko musikaz

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Abuztuko goiz eguzkitsu hartan Buenos Aires Unibertsitateko nazioarteko arduradunarekin geratua nintzen, tangoaren eta nostalgiaren hirian, Cordoba etorbideko Ekonomia Fakultatean. Atea ireki eta zigarroa kolpeka irensten zuen gizon borobila aurkitu nuen. Bostekoa ematearekin bat, Arrasateko mugimendu kooperatibistarekin maiteminduta zegoela esan zidan eta kontutxo bat kontatu:

«Badoa lagun bat oinez eta harrobi bat ikusi du. Harrobian langile bat lanean eta galdetu dio langileari: 'Aizu, esango al didazu zertan ari zaren?' Langileak, harrituta, burua jaso eta halaxe erantzun dio: 'Hori galdera... Ez al duzu ikusten, ba, harria txikitzen ari naizela?'. Gure lagunak aurrera egin eta bigarren langile bat aurkitu du: 'Aizu, esango al zenidake zertan ari zaren?'. Bigarrenaren erantzuna: 'Familiarentzat eguneroko ogia irabazten ari naiz'. Aurrera egin eta hirugarren langile batek honela erantzun dio galdera berari: 'Begira, ni katedral bat egiten ari naiz'».

Alfonso Gorroñogoitiak, kooperatibetako liderrik handiena izandakoak, Lanki Ikertegikooi zera jaurti zigun behin: «Gizon-emakumeak beren bidearen jabe izan daitezen, barruan musika behar dute, musika berezi bat. Musika bakarra diruarena eta erosotasun mugagabeekin bizitzeko nahiarena bada, nekez eraldatuko ditugu gizarte-egiturak».

Arrasateko kooperatibismoa territorio sinboliko eta afektiboa izan da. Zentzu-espazioa. Denetik egon da bertan: harria txikitzen, familia sostengatzen eta era bateko ala besteko katedrala eraikitzen ibili direnak. Norbanako askoren barrualdeetan indar handiko doinuek -osagai kulturalek, motibazioek- hartu dute ostatu: Jainkoa, Herria, Demokrazia, Nazioa, Langileen Askapena... Askok irudi bat sortu dute bere barrualdean, berari jarraituz bizitzeko.

Horregatik izan da zentzuz jantzitako espazioa, hitzaren bi adieratan: esanahiez eta norabidez. Horrek eman dio iparra. Eta horrek eman dio indarra: nerbio ekonomikoak hartu duen tamaina ezin esplikatu beste nerbio horrek, musika doinu horiek guztiek, egindako lana azaldu barik. Osagai afektiboak efektiboak izan dira. Marxista ortodoxo batek esango luke kultura determinazio ekonomikoen erreflexu hutsa dela, baina, euskal esperientzia honek ezetz dio. Besteak beste, ekosistema humano jakin batek, psikologia kolektibo batek, ainguratze subjektiboak eman dio bultzada handia.

Ba ote dago gaur kooperatibiston artean musika konpartiturik? Zein ote? Zenbat ari ote gara gaur harria txikitzen, zenbat familia sostengatzen, eta zenbat «katedralak» eraiki guran? Eta, zein ote katedralaren itxura eta tamaina? Inor ez dadila erratu: galderok ez dira erretorikaren erreinukoak, ez eta psikotropikoren bat irentsi izanaren seinale. Kooperatibistontzat gaurko galderarik garrantzitsuenetakoak dira, ikuspegi etikotik zein enpresarial-instrumentaletik.

Globalizazioak pentagrama, konpas, erritmo eta instrumentu berriak inposatzen dihardu, eta kooperatibismoak bere gustuko partitura baldintza horietara doitu behar du, bidean berezkoak dituen doinuen esentziak galdu barik. Berea duen armonian gehiegizko disonantziarik sortu gabe. Artzek zioen legez, iturri zaharretik ur berria edanez.

Baina, mamu posmodernoa dabil planetan barna eta sasoi batean Arrasateko kooperatibismoaren arima zen Euskadiko Kutxaren publizitate kanpainak gaur zera dio: «gaztea baldin bazara, loturarik ez baduzu, eta aparta baldin bazara, orduan 'go' zara».

Hara: publizitatea jardun politikoa da. Ez du soilik gizarteko irudikapenak jasotzen eta hauek baliatzen zerbait saltzeko. Subjektibazio mekanismoa da, identitate sortzailea. Baliabide politikoa, beraz.

Nago euskal kooperatibistok bi aldiz pentsatu behar genukeela zein mezurekin lerratzen garen. Hots, zein doinu bizi dugun eta zein doinuk bizi gaituen.


Azkenak
2025-03-13 | ARGIA
EAJk eta PSE-EEk zerga erreforma adostu dute Ahal Dugurekin

PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.


2025-03-13 | Uriola.eus
Correoseko langileen eskubideak eta zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko eskatu dute

“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Milaka ikaslek Hego Euskal Herriko hiriburuetako kaleak hartu dituzte, IAk deitutako greban

Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Beste epai euskarafobo bat: Bitarteko Idazkari izateko lan poltsa eskaeraren aurka

Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak. 


2025-03-13 | Ahotsa.info
“Ez da soilik memoria ariketa bat, baizik eta NATOren kontrako borroka deialdia”

Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


Nola eragingo die AEBen eta Europaren arteko norgehiagokak Euskal Herriko produktuei?

Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]


2025-03-13 | Josu Iraeta
Herri aske izango bagara

Ez da berria, lehen ere ezagutu ditugu horrelako egoerak. Bere garaian hartutako erabakiaren emaitzak okertzen doazenean, zuzentzeko nahiko denbora balego bezala, eta ez da egia.

Hitz politak, itxaropentsuak, euskal gizartean pozik entzuten direnak, bai, baina badut beldurra,... [+]


Etxebizitza hutsak eta jabetza-eskubidea, eskuineko mantrak desmuntatuz

Azpeitiko Udalak etxebizitza hutsei ezarritako kanona abian jarri berritan –eta Euskadi osora zabal daitekeela jakinda–, etxebizitza horien jabeen eta eskuineko alderdien kexak irakurtzen eta entzuten hasiko gara. Jabetzarako Eskubidearen inguruko mantra horiek... [+]


Euskaldunontzat justizia aldarrikatu eta manifestaziora deitu dute Baionatik dozenaka eragilek

25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.


Aztarnak

Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]


Juan Luis Agirre Lete kalean da 28 urteko espetxealdiaren ostean

Asteazken eguerdian berreskuratu du askatasuna astigartarrak, zigorra osorik beteta. Espainiako Auzitegi Nazionalak otsailean inputatu zuen ETAren zuzendaritzako ustezko beste lau kiderekin batera, Gregorio Ordoñezen hilketa leporatuta.


Azora putre funtsak familia bat kaleratuko du Donostian

Azora putre funts alokairua igo eta mantentze lanak alde batera utzi ditu, Isaac Lagos eta bere familia etxebizitza uztera behartuz. Kaleratzearen aldeko epai bat jaso berri du maizterrak.


Eguneraketa berriak daude