Euskal futbolaren ikur diren Athletic-ek eta Realak elebidundu dituzte euren esku zeuden zerbitzu guztiak, hala nola, web orrialdea, kartelak, prentsa oharrak, bulegoetako arduradunek euskaraz egiten dute, partidetan megafoniatik esaten direnak bi hizkuntzatan dira. Euskara gaztelaniaren maila berean kokatu dute horietan guztietan. Horretaz gain, Athletic-ek esaterako, Bai & By euskara eta ingelesa irakasteko enpresarekin du akordioa aspalditik. Klubeko edonork euskarazko nahiz ingelesezko klaseak jaso ditzake, hala nahi izanez gero, beti ere. Realak, gaur egun, ez du inolako planik euskarari dagokionez. Zubietako instalazioetan euskara entzuten da, maila guztietako jokalari gehienak euskaldunak direlako, baina euskaraz ez dakitenentzako planik ez du talde txuri-urdinak.
Euskara kontuetan buru-belarri lanean dabilena Eibar futbol taldea da. Bi urte dira, Eibar Kirol Elkartea eta eta kitto! Euskara Elkartea harremanetan jarri zirela euskararen normalkuntzarako elkarlanean hasteko. Ainara Labado eta kitto! Euskara Elkarteko kideak esan digunez, «Eibar futbol taldeak kalitate plana martxan jarria zeukan. Bertan, euskararen erabilera jasotzen zen, euskararen normalkuntzarako plan moduko bat, eta kitto!-k diseinatua. Euskara atal horren barruan, besteak beste, itzulpenak, trebakuntza kudeaketa, zuzenketak eta hizkuntza aholkularitza egiten dizkiogu Eibar futbol taldeari».
Eibarko zuzendaritzak hasieratik ikusi zuen begi onez euskararen plana. eta kitto!-k diseinatu zuenean administrazio kontseiluan aurkeztu zuen eta haien erreakzioa positiboa izan zen. Eta lanean hasi ziren: «Beste gauza batzuen artean, ahozko trebakuntza ezinbestekotzat jo genuen. Eibar futbol taldeko presidente Barriuso bera izan zen lehen pausoa eman zuena, nolabait beste zuzendarien aurrean eredugarri izan nahirik. Astean bitan joaten da Barriuso trebakuntza saioak jasotzera».
Kirol emaitza kaxkarrei erreparatu gabe
Iaz Eibar futbol taldea 2.B mailara jaitsi izanagatik ez dituzte euskararekiko konpromisoak bertan behera utzi eta planak bere horretan dirau. Eibarrek Euskara Batzordea ere eratua du eta eta kitto! Elkartea bertako kide da. Ainara Labadoren esanetan, «planak berdin-berdin segitzen du aurrera eta joan den urterako aurreikusitako helburu berberekin jarraitzen dugu: jarraitzaileek, bai bazkide txarteletan, bai partidetan, baita prentsaurrekoetan ere eskubide osoa dute informazio guztia euskaraz jasotzeko. Bestetik, umeek entrenamenduak euskaraz jasoko dituztela bermatu nahi dugu. Azken finean, eta ahal den neurrian behintzat, eguneroko funtzionamendua euskaraz izatea; hori dugu xede. Kanpo harremanak nahiko landuak daude. Orain, ordea, barne harremanak lantzen ari gara, markagailuak, prentsa oharrak, prentsa aurkezpenak, rotulazioak euskaraz izan daitezen».
Lehen taldeko jokalariak ez daude euskararen plan horretatik kanpo eta badira EGA ateratzeko asmotan dabiltzanak. «Iaz hainbat jokalarik atera nahi zuten EGA, baina kirol emaitzak zirela-eta euren indar guztiak egoerari aurre egiteko erabili zituzten. Azken finean, Eibar, kirol elkartea da eta lehentasuna futbolak du. Dena den, aurten ere badaude EGA ateratzeko asmotan dabiltzanak». Badira euskara maila hobetzekotan direnak ere, batez ere, entrenamenduak euskaraz egiten direnean, entrenatzailearen aginduak behar bezala jasotzeko. Urtez urte, Eibarrek ia plantilla osoa aldatzen du, hori dela eta Euskal Herriko mugetatik kanpoko jende asko etortzen da. «Kanpoko jendeak futboleko terminologia zehatza ikasten du. Esate baterako, jokoz kanpo, lasai eta tankera horretako hitzak».
Apurka-apurka, egoera normalizatzen ari bada ere, oraindik lan handia geratzen da egiteko. Besteak beste, jokalarien prentsaurrekoetan gaztelania gehiago entzuten da euskara baino, klubeko arduradun askok eta askok ez dakite euskaraz eta ezer gutxi egiten dute hori aldatzeko. Eibar jorratzen ari den bidea aitzindari izan daiteke eta, aldi berean, bere lana jarraibidetzat har dezakete gainontzeko euskal taldeek, euskararen osasun egoeraren arduradun direlako, neurri batean bederen.
Entrenatzaileak euskaraz trebatzen
Eibar Kirol Elkarteko Euskara Batzordea orain bi urte sortu zuten Moises Gonzalez eta Fernando Muniozguren zenak. Ezer baino lehen plan estrategikoa gorpuztu zuten. «Konturatu ginen jende gazteak bazkideen erdia osatzen zuela gutxi gorabehera. Eta aintzat hartuz Eibarko ikasleen %95 inguru D ereduan ari dela, euskara futbolean txertatzeko ahaleginean hasi ginen», azaldu digu Moises Gonzalez Euskara Batzordeko kideak. Plan estrategikoari helduta, diagnostikoa osatzeko Eibar herriko zein klubeko euskararen ezaugarriak landu zituzten, hala nola, paisaia linguistikoa, ahozko eta idatzizko harremanak eta euskararen erabilera maila.
Diagnostikoa egin ostean, helburuak finkatu zituzten. Hasieran, helburua kanpo nahiz barne funtzionamenduan, modu mailakatu eta progresiboan, euskararen erabilera normalizatzea izan zen. Ondorioz, Eibar taldearen pean guztia egiten da bi hizkuntzatan. Bestetik, klubeko jendearen ahozko harremanetarako profila aztertu zuten: Eibarko entrenatzaile gehienak euskaldunak dira. Horren harira, aurtengo plana eratu zuten: taldeko ume eta gaztetxoek euskaraz egitea entrenamenduetan. Kontua zen, entrenatzaileek, nahiz eta euskaldunak izan ia denak, ez zutela futbol terminologia menperatzen, eta ikastaroak antolatu dituzte euskarazko terminoak ikasteko. Gonzalezen iritziz, «zuzendaritzaren mezua ere aldatu egin da. Ikastaro horiek ez dira nahi dutenentzat, ez dakiten guztientzat baizik, hau da, ez badakizu ikastarora joan behar duzu». Alegia, ez dela borondatezkoa, beharrezkoa baizik.