Liburutegia


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Ulua
Allen Ginsberg
Susa
32 orrialde

Beat belaunaldiaren etika berria

Harkaitz Canok euskaratu duen Allen Ginsbergen Ulua izenburuko poema aurreneko aldiz ezagutzera eman zen 1955eko urrian, San Franciscoko Six Gallery arte aretoan, egileak eta Jack Kerouacek antolatu zuten poesia errezitalean. Allen Ginsbergek berak hain era zirraragarrian irakurri zuen, bertan ziren entzuleena ez ezik, Beat belaunaldia bezala ezagutua izan denaren etika berriaren ikur ere bilakatu zela. 1956an argitaratu zuten, baina argitalpen hori bahitu egin zuten, poemak eduki obszenoak zituenaren aitzakian. Allen Ginsberg (1926-1997) AEBetako XX. mendeko poetarik esanguratsuenetakoa eta Flower Power zein hippien mugimenduaren eragilerik nagusienetakoa izan zen.

Baztango Mintzoa: gramatika eta hiztegia
Pello Salaburu, Maite Lakar
Nafarroako gobernua, Euskaltzaindia
524 orrialde/ 20 euro


Baztanen egiten zen eta gaur egun egiten den euskal mintzoa

Nafarroako Ipar Mendebalean dauden hamabost herrik osatzen dute Baztango bailara. XVIII. mendean 7.500 inguru biztanle zituen. 1940an, berriz, 10.326. Urte horretatik aurrera biztanleen kopuruak gainbehera egin du, 2003. urtean 7.746 baino ez zituen haranak. Hizkuntzari dagokionez, euskarak bizirik iraun duen arren, azken berrogei urteetako bizimoduaren aldaketek izan dute harengan eraginik: gaztelania indartu da, batetik; eta Baztango euskarak belaunaldi berrietan goiti egin badu ere, batasunera jo du, berdintze aldera, beste tokietan egiten den mintzoarekin. Bilakaera horren guztiaren gainean hitz egin dute Pello Salaburuk eta Maite Lakar-ek Baztango Mintzoa: gramatika eta hiztegia liburuan.

Txabola terapeutikoa
Pako Aristi
Elkar
96 orrialde 8,50 euro


Aiton-amonek erakutsitakoak

Pako Aristik hamabi bat urteko neska-mutikoentzat idatzitako kontakizuna da Txabola terapeutikoa eta Jokin Larrearen marrazki umoretsuz horniturik dator. Oihana, gaixo dagoelako aiton-amonen baserrira sendatzera bidali duten neskatila dugu narratzaile, bere jarduna hainbat elkarrizketekin nahasturik dagoen arren. Neskatilak badaki gaitz bat duela, baina ezin asmatu gaixotasun hori zein den. Lasaitasuna eta aire sanoa behar dituelako, gurasoen eztabaidetatik eta hiriko zurrunbilotik urrun egoteak on egin diezaiokelako bidali omen dute baserrira. Aiton-amonak ez dira psikologoak, haien artean ez da errietarik ere falta, baina aitonak oso umore ona du, eta amona, erretxin samarra bada ere, bihotz handikoa da. Han ikasiko du Oihanak umorea eta maitasuna oso sendabide onak direla.

Frida
Batzuen artean
Kahlomedia
66 orrialde

Eskolan berdintasuna?

Lehen ez bezala, gaur egun elkarrekin dabiltza neska-mutilak eskola edo ikastoletan. Nolanahi ere, horrek bermatzen al du heziketan beharrezkoa litzatekeen sexu bien arteko berdintasuna? Horixe da Frida aldizkarikoek azken zenbakian azaldu duten berebiziko galdera, duela hiru urte Emakundek abian jarritako Nahiko programaren bilakaera aztertzeko. Bestalde, zenbaki berean aurki daitezkeen gaien artean, Bagabiltza Fundazioaren nondik norakoak, hizkuntza sexista egun zertan den, tratu txarrak jasaten dituztenek laguntza lortzeko eman beharreko urratsak eta Bilboko Udalean Emakumea eta Kooperazioa Saileko zinegotzia den Carmen Garcíari eginiko elkarrizketa daude. Carmen Garcíak Bizkaiko hiriburuko instituzioetan lan egiten duten emakumeen gainean egin den ikerketa baten ondorioen berri eman du.

Mendebal-
dearen
mintzo mindua
Joseba Azkarraga
Euskaltzaindia, BBK Fundazioa
226 orri/ 10 euro


Iazko Mikel Zarate saria irabazitako saioa

Joseba Azkarraga Etxegibel abadiñoarrak idatzitako Mendebaldearen mintzo mindua. Begiratu kritikoa gizarte eta kultura modernoari izenburuko saioak eskuratu zuen iaz Euskaltzaindiaren eta BBK Fundazioaren artean antolatu ohi duten Mikel Zarate saio lehiaketa. Mendebaldeak Lur deitzen zaion planetako bazter guztietan betitik, eta batik bat, globalizazioaren garaian eraiki duen mundua dauka hizpide. Egilearen iritziz, auzitan jarri beharreko zibilizazio-patroia da, Mendebaldekoa minduta dagoen mundua delako, eta bertan bizi garenok sufritzera garamatzalako, bizitzak berezkoa duen sufrimendutik harago. Eta minok ulertzeko arrasto ugari eskaintzen ditu bere saioan Joseba Azkarraga Etxegibelek.

Elgeta. Partiturak
Batzuen artean
EHko Trikitixa Elkartea
76 or+CDa. / 15 euro


Jazinto Rivas Elgetaren partiturak eta musika

Euskal Herriko Trikitixa Elkarteak plazaratutako liburua eta CDa dira Jazinto Rivas Elgeta (1906-1964). Partiturak izenburuarekin aurki daitezkeenak. Soinujole honen musikari buruz Koldo Izagirrek idatzitako Elgeta, sasiaren sustraiak liburuko zenbait pasarte eskaintzeaz gainera, hark jotako hamalau pieza jasotzen dituzte. Besteak beste, Begira nago (trikitia), Udaberria da ta (porrusalda), Uzta (arin-arina), Laster bidean (biribilketa), Ubera (fandangoa), Zorritsu (arin-arina), Luzuiya (fandangoa) eta Eleuterio (fandangoa).


Azkenak
2025-03-28 | Sustatu
La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko du Puntueus-ek

Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]


Abenduaren 27an Bilbao Arenan milaka euskaltzale batzeko dei egin du Kontseiluak

Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]


“Ez genuen komunik, ez urik, ez argindarrik... eta hori ere kendu digute!”

Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]


Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Intza Gurrutxaga Loidi, EHE-ko kidea
“Oldarraldiaren aurrean, hainbat administraziotatik, adibidez, koldarraldia dator”

Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]


Bidasoako haur eta gazteen psikiatriako kontsultaren itxierak haserrea piztu du

Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Eguneraketa berriak daude