Liburutegia


2021eko uztailaren 27an

Ulua
Allen Ginsberg
Susa
32 orrialde

Beat belaunaldiaren etika berria

Harkaitz Canok euskaratu duen Allen Ginsbergen Ulua izenburuko poema aurreneko aldiz ezagutzera eman zen 1955eko urrian, San Franciscoko Six Gallery arte aretoan, egileak eta Jack Kerouacek antolatu zuten poesia errezitalean. Allen Ginsbergek berak hain era zirraragarrian irakurri zuen, bertan ziren entzuleena ez ezik, Beat belaunaldia bezala ezagutua izan denaren etika berriaren ikur ere bilakatu zela. 1956an argitaratu zuten, baina argitalpen hori bahitu egin zuten, poemak eduki obszenoak zituenaren aitzakian. Allen Ginsberg (1926-1997) AEBetako XX. mendeko poetarik esanguratsuenetakoa eta Flower Power zein hippien mugimenduaren eragilerik nagusienetakoa izan zen.

Baztango Mintzoa: gramatika eta hiztegia
Pello Salaburu, Maite Lakar
Nafarroako gobernua, Euskaltzaindia
524 orrialde/ 20 euro


Baztanen egiten zen eta gaur egun egiten den euskal mintzoa

Nafarroako Ipar Mendebalean dauden hamabost herrik osatzen dute Baztango bailara. XVIII. mendean 7.500 inguru biztanle zituen. 1940an, berriz, 10.326. Urte horretatik aurrera biztanleen kopuruak gainbehera egin du, 2003. urtean 7.746 baino ez zituen haranak. Hizkuntzari dagokionez, euskarak bizirik iraun duen arren, azken berrogei urteetako bizimoduaren aldaketek izan dute harengan eraginik: gaztelania indartu da, batetik; eta Baztango euskarak belaunaldi berrietan goiti egin badu ere, batasunera jo du, berdintze aldera, beste tokietan egiten den mintzoarekin. Bilakaera horren guztiaren gainean hitz egin dute Pello Salaburuk eta Maite Lakar-ek Baztango Mintzoa: gramatika eta hiztegia liburuan.

Txabola terapeutikoa
Pako Aristi
Elkar
96 orrialde 8,50 euro


Aiton-amonek erakutsitakoak

Pako Aristik hamabi bat urteko neska-mutikoentzat idatzitako kontakizuna da Txabola terapeutikoa eta Jokin Larrearen marrazki umoretsuz horniturik dator. Oihana, gaixo dagoelako aiton-amonen baserrira sendatzera bidali duten neskatila dugu narratzaile, bere jarduna hainbat elkarrizketekin nahasturik dagoen arren. Neskatilak badaki gaitz bat duela, baina ezin asmatu gaixotasun hori zein den. Lasaitasuna eta aire sanoa behar dituelako, gurasoen eztabaidetatik eta hiriko zurrunbilotik urrun egoteak on egin diezaiokelako bidali omen dute baserrira. Aiton-amonak ez dira psikologoak, haien artean ez da errietarik ere falta, baina aitonak oso umore ona du, eta amona, erretxin samarra bada ere, bihotz handikoa da. Han ikasiko du Oihanak umorea eta maitasuna oso sendabide onak direla.

Frida
Batzuen artean
Kahlomedia
66 orrialde

Eskolan berdintasuna?

Lehen ez bezala, gaur egun elkarrekin dabiltza neska-mutilak eskola edo ikastoletan. Nolanahi ere, horrek bermatzen al du heziketan beharrezkoa litzatekeen sexu bien arteko berdintasuna? Horixe da Frida aldizkarikoek azken zenbakian azaldu duten berebiziko galdera, duela hiru urte Emakundek abian jarritako Nahiko programaren bilakaera aztertzeko. Bestalde, zenbaki berean aurki daitezkeen gaien artean, Bagabiltza Fundazioaren nondik norakoak, hizkuntza sexista egun zertan den, tratu txarrak jasaten dituztenek laguntza lortzeko eman beharreko urratsak eta Bilboko Udalean Emakumea eta Kooperazioa Saileko zinegotzia den Carmen Garcíari eginiko elkarrizketa daude. Carmen Garcíak Bizkaiko hiriburuko instituzioetan lan egiten duten emakumeen gainean egin den ikerketa baten ondorioen berri eman du.

Mendebal-
dearen
mintzo mindua
Joseba Azkarraga
Euskaltzaindia, BBK Fundazioa
226 orri/ 10 euro


Iazko Mikel Zarate saria irabazitako saioa

Joseba Azkarraga Etxegibel abadiñoarrak idatzitako Mendebaldearen mintzo mindua. Begiratu kritikoa gizarte eta kultura modernoari izenburuko saioak eskuratu zuen iaz Euskaltzaindiaren eta BBK Fundazioaren artean antolatu ohi duten Mikel Zarate saio lehiaketa. Mendebaldeak Lur deitzen zaion planetako bazter guztietan betitik, eta batik bat, globalizazioaren garaian eraiki duen mundua dauka hizpide. Egilearen iritziz, auzitan jarri beharreko zibilizazio-patroia da, Mendebaldekoa minduta dagoen mundua delako, eta bertan bizi garenok sufritzera garamatzalako, bizitzak berezkoa duen sufrimendutik harago. Eta minok ulertzeko arrasto ugari eskaintzen ditu bere saioan Joseba Azkarraga Etxegibelek.

Elgeta. Partiturak
Batzuen artean
EHko Trikitixa Elkartea
76 or+CDa. / 15 euro


Jazinto Rivas Elgetaren partiturak eta musika

Euskal Herriko Trikitixa Elkarteak plazaratutako liburua eta CDa dira Jazinto Rivas Elgeta (1906-1964). Partiturak izenburuarekin aurki daitezkeenak. Soinujole honen musikari buruz Koldo Izagirrek idatzitako Elgeta, sasiaren sustraiak liburuko zenbait pasarte eskaintzeaz gainera, hark jotako hamalau pieza jasotzen dituzte. Besteak beste, Begira nago (trikitia), Udaberria da ta (porrusalda), Uzta (arin-arina), Laster bidean (biribilketa), Ubera (fandangoa), Zorritsu (arin-arina), Luzuiya (fandangoa) eta Eleuterio (fandangoa).


Azkenak
Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


Osasunbideak erizain lanpostu bat kendu du Erronkariko bailaran

Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Larunbatean hiru bahitu askatuko dituela baieztatu du azkenean Hamasek

Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]


Atzoko filosofoen oraina hausnartuz

Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]


Eguneraketa berriak daude