Makina bat kontu
Azterketa egin ahal izateko abiadura handiko irudiak erabili dituzte eta horien arabera, inurriek masailezurra milisegundo batean ixten dute, hau da, 137 kilometro orduko abiaduran.
Ikerlarien esanetan, masailezurrek, azkarrak izateaz gain, indar handia egiten dute eta hori etsaiak uxatzeko nahiz airean zehar hegan egiteko oso baliagarria zaie.
Munduko errekorra duen inurria Odontomachus bauri izenekoa da eta Erdialdeko Amerikan eta Hegoamerikan bizi da. Bere harrapakinen artean termitak eta beste inurri espezie batzuk daude eta bera harrapatzen dutenak berriz, armiarmak, igelak eta muskerrak dira.
Oso buru gihartsua dute eta masailezurra ixtean sortzen duten potentzia erregulatzeko gai dira. Adibidez, defentsarako askoz ere abiadura handiagoz ixten dituzte masailezurrak erasorako baino eta abiadura handi horren eraginez ahoaren barnean har dezaketen mina saihesteko, motelgailu mekanismo berezia dute.
Mugimendu guzti hauek ongi ulertzea oso garrantzitsua da gerora gizakiak sortzen dituen mekanismoetan aplikatu ahal izateko.
Ikerlari horiek 1984 eta 2003 urteen artean mundu osoko 68 estaziotan bildutako datuak aztertu dituzte. Hala, Sobiet Batasuna zena erortzearekin batera metanoaren jaitsiera nabaritu zela ikusi zuten, baina 1999an Txinaren hazkundearekin batera metano mailaren hazkundea izan dela ere nabaritu dute. Gertaera honez gain, munduan zehar lehorteak handiagoak izan direnez, metano gutxiago isuri da atmosferara bide naturaletatik eta horregatik Txinak isuritakoa orekatu egin da.
Hala ere, datozen urteetan Ipar Poloan gertatzen ari den berokuntzarekin itsas padura pila bat agerian gera daitezke eta hauek metano dezente isuri dezakete. Beraz, aipatu ikerlarien arabera, oso kontuz behatu beharko ditugu naturan gertatzen diren aldaketak, datu orokorrek ez baitute gertatzen ari dena islatzen.
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
Euskal Herriko eta Kataluniako indar eskuindarrek bat egin dute PPrekin eta Voxekin, zerga ez luzatzeko.
Bi erizainetatik batek lanean eraso sexistak jasaten dituela azalerazi du Erizainen Ordenak joan den urte bukaeran egin ikerketak. 21.000 erizainek ihardetsi dute, sektore pribatu, publiko eta liberaletik. Hauetan 2.500 gizonak dira.
Asiak jarraitzen du izaten kazetari gehien atxilo dituen kontinentea: 2024an atxilotutako kazetarien %30 baino gehiagorekin. Txina, Israel eta Myanmar izan ziren berriemaile gehien espetxeratu zituzten estatuak iaz. Osotara, 200 kazetari baino gehiago hil eta ehunka zauritu eta... [+]
“Independentziara egin beharreko bideaz” hausnartzea da helburu nagusia. Apirilaren 20an, Aberri Egunarekin batera, Berriozarren ospatuko duten Gazteon Eskutik jardunaldia izango dute azken geltoki.
Valentziako tanta hotzaren ondoren hondamendiaren itzala beste leku batzuetara ere hedatu da: zer gertatuko litzateke horrelako denborale erraldoi batek Esako urtegi handitua kolpatuko balu? Eutsiko ote lioke presak? Urak gainezka egingo ote luke? Galderak hor daude eta... [+]
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]
Salbatore Mitxelena ikastolak 140.000 euro ordaindu beharko ditu, Eusko Jaurlaritzak Haur Hezkuntzarako ezarri dion matrikulazio muga gainditzeagatik, baina zortzi ikasleak mantenduko ditu, negoziazioen ondorio. Hezkuntza Sailaren erabakiak eta jarrerak salatu ditu ikastolak.
Lapurdiko hezegunea funtsezkoa da biodibertsitatearen biziraupenerako. Proposamena eremuan zabaldu dute eta Errobi inguruko sistema hidrauliko osoa barnean izango luke; Baionako, Angeluko, Basusarriko, Milafrangako eta Uztaritzeko Aturri ibaiaren ibaiadarrak, esaterako. Bost... [+]
Lehen aldia da Hego Euskal Herriko euskal gehiengo sindikalak armagintza industriaren moldaketaz taldean eta modu publikoan hitz egiten duena. Aurreko hilabeteotan mugimendu antimilitaristak bilera bana egin du lau sindikatuokin, produkzio militarra “sozialki... [+]
Nafarroa Arenan Mitoaroa ikusten izandako lagun batek “telurikotzat” jo zuen entzun-ikusi-sentitutakoa. Niri ere hala iruditu zitzaidan telebista medio etxetik hauteman nuena.
Pentsa daiteke Mitoaroak piztutako grinak eta atxikimenduak proiektuaren ikusgarritasuna... [+]